Της Άννας Καρρά,
Έχοντας αυξηθεί δραματικά ο αριθμός των συμβάντων σχολικής βίας, αλλά και παρατηρώντας τη σοβαρότητα αυτών, το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού πήρε τα κατάλληλα μέτρα, προκειμένου εκείνα να αντιμετωπιστούν. Σίγουρα, όμως, δεν αυταπατάται πως το φαινόμενο θα μπορέσει να εξαλειφθεί πλήρως, αφού κάτι τέτοιο είναι ακατόρθωτο. Η υπάρχουσα κατάσταση θυμίζει την κατάσταση που επικρατούσε σε σχολεία της Αμερικής, συμβάντα που το άκουσμά τους μας προκαλούσε ανατριχίλα και μας γεννούσε ερωτήματα, πώς μικρά παιδιά διακατέχονται από τόσο άγρια ένστικτα.
Αυτό που προβληματίζει, ωστόσο, το Υπουργείο, πέρα από την αύξηση των συμβάντων, είναι και η εφευρετικότητα των παιδιών ως προς τους τρόπους που βλάπτουν είτε ψυχικά είτε σωματικά τους συμμαθητές τους. Έτσι, προχώρησε σε μια σειρά μέτρων, τα οποία στηρίζονται στη συνεργασία του ίδιου, των εκπαιδευτικών, αλλά και των γονέων, δίνοντας βάση όχι μόνο στην πρόληψη, αλλά και στην καταστολή της βίας ανάμεσα σε μαθητές, η οποία λαμβάνει χώρα εντός του σχολείου, αλλά και σε χώρους μετά τη λήξη του σχολικού ωραρίου, όπως πλατείες ή πάρκα.
Πιο συγκεκριμένα, δημιούργησε μια ψηφιακή πλατφόρμα για τη βία και τον σχολικό εκφοβισμό (stop-bullying.gov.gr), η οποία περιλαμβάνει επιμορφωτικό υλικό για όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας, καθώς και σύστημα αποτύπωσης επωνύμων καταγγελιών περιστατικών βίας και εκφοβισμού που μπορούν να υποβάλλουν οι γονείς ή τα πρόσωπα που ασκούν τη γονική μέριμνα, όταν εμπλέκονται μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, και κατά αναλογία, οι ίδιοι οι μαθητές της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς κατέχουν την απαραίτητη πνευματική ωριμότητα για την υποβολή αυτών. Αφού υποβληθεί η καταγγελία στο σύστημα, αρμόδιοι υπάλληλοι θα την επεξεργαστούν και θα διεξάγουν έρευνα σχετικά με την αληθοφάνεια των περιστατικών. Στη συνέχεια, θα επικοινωνήσουν με το σχολείο και τους γονείς, προκειμένου να προστατευτεί το θύμα και να τιμωρηθεί ο θύτης. Ενδεικτικά, μπορεί να επιβληθεί στον θύτη ως τιμωρία για τις πράξεις του η μη συμμετοχή σε εκδρομές, αγγαρείες, αλλά και η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Σε περίπτωση, όμως, που πρόκειται για ποινικά κολάσιμες πράξεις, όπως διάδοση φωτογραφικού υλικού, σωματικές βλάβες ή βιασμοί, ενημερώνονται και οι αρμόδιες αστυνομικές και εισαγγελικές αρχές.
Στόχος αυτής της πλατφόρμας είναι η καταγγελία των περιστατικών βίας, χωρίς τον φόβο της στοχοποίησης, αφού όλες οι διαδικασίες διενεργούνται με διακριτικότητα. Με τον τρόπο αυτόν, οι μαθητές μαθαίνουν πως όλες οι πράξεις τους έχουν συνέπειες και εκπαιδεύονται σε πρακτικές που στοχεύουν στην αρμονική συνύπαρξη με τους άλλους, μαθήματα πολύ χρήσιμα και για τη μετέπειτα ζωή τους. Άλλωστε, χρέος των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δεν είναι μόνο η καλλιέργεια λαμπρών μυαλών, αλλά και η καλλιέργεια αρετών, λόγου χάρη ανθρωπιά, ενσυναίσθηση και πραότητα. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι, επίσης, πως πλέον οι γονείς δε μένουν στο απυρόβλητο, αφού τους αποδίδονται ευθύνες για τις πράξεις των τέκνων τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η υποχρέωση αποζημίωσης που έχουν οι γονείς, σε περίπτωση που τα παιδιά τους προκαλέσουν υλικές ζημιές στο σχολείο.
Λαμβάνοντας υπόψη όσα προαναφέρθηκαν, συνάγεται το συμπέρασμα πως καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια για τη διαμόρφωση μιας κουλτούρας πρόληψης και αποτροπής της βίας, γεγονός που γίνεται αντιληπτό και από το ηχηρό μήνυμα που συνοδεύει τα μέτρα αυτά: «Μην ανέχεσαι το bullying. Μίλα. Μπορείς. Μαζί μπορούμε να βάλουμε τέλος στον σχολικό εκφοβισμό». Είναι απαραίτητο, όμως, για την καταστολή οποιουδήποτε παθογόνου φαινομένου που μαστίζει την κοινωνία, να αναζητηθούν και τα αίτια αυτού. Πιο αναλυτικά, παρατηρείται πως περιστατικά βίας προέρχονται, κυρίως, από παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα στο σπίτι τους, καθώς εκείνα, μη μπορώντας να διαχειριστούν την κατάσταση που επικρατεί λόγω του νεαρού της ηλικίας τους, ξεσπούν στους συμμαθητές τους. Επιπρόσθετα, οι μαθητές προσβάλλουν και χτυπούν τους πιο «αδύναμους κρίκους» της τάξης, καθώς είτε αποζητούν την προσοχή των συμμαθητών τους είτε αρέσκονται στο αίσθημα ανωτερότητας που βιώνουν κάθε φορά που μειώνουν κάποιον άλλον. Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν, επίσης, και τα πρότυπα που προβάλει η κοινωνία μέσω των ηλεκτρονικών παιχνιδιών και των μέσων μαζικής ενημέρωσης, αφού εξαιτίας τους τα παιδιά εξοικειώνονται με τη βία και αποκτούν επιθετικές συμπεριφορές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Σχολικός εκφοβισμός, Παρεμβαίνοντας σε μια σκληρή πραγματικότητα, Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, διαθέσιμο εδώ
- Σχολικός εκφοβισμός, παιδαγωγικό, διαθέσιμο εδώ
