Της Σοφίας Αρσονιάδου,
Μια ιστορία πολέμου και συγκρούσεων που διατηρεί βαθιά τις ρίζες του τις τελευταίες δεκαετίες, αποτελεί ο πόλεμος μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Ένας πόλεμος που απώτερο σκοπό έχει τη διεκδίκηση εδαφών και της απόλυτης κυριαρχίας τους. Ύστερα από τη λήξη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου (1939-1945), δημιουργήθηκε το κράτος του Ισραήλ, το οποίο αρκετά γρήγορα ανέπτυξε και παρουσίασε ηγετική δύναμη, καθώς άσκησε κυριαρχικό έλεγχο σε περιοχές της Παλαιστίνης. Τις τελευταίες δεκαετίες, το κράτος του Ιράν ασκεί πιέσεις και προχωράει σε συγκρούσεις προσπαθώντας να πλήξει το Ισραήλ, με απώτερο σκοπό την εξάλειψή του. Ωστόσο, παρατηρείται πως οι συγκρούσεις καθημερινά κλιμακώνονται και μεταξύ Ισραηλιτών και Παλαιστινίων, καθώς οι πρώτοι επιθυμούν ασφάλεια και επιβολή ελέγχου στην περιοχή της Παλαιστίνης, ενώ οι δεύτεροι επιδιώκουν την ανεξαρτησία και την ελευθερία τους ως κράτος, από το Ισραήλ. Η τελευταία δεκαετία αποτελεί κρίσιμη καμπή για τις εξελίξεις και τις συνέπειες που εγκυμονούν οι εχθροπραξίες στη Μέση Ανατολή, αλλά και διεθνώς, καθώς όλες οι δυνάμεις εξωτερικής πολιτικής όπως η Ρωσία και η Κίνα έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους για τις επιπτώσεις που επιφέρουν τα εγκλήματα πολέμου στο παγκόσμιο εμπόριο, την οικονομία και τον πληθωρισμό. Αντιθέτως, η στάση των Η.Π.Α. παραμένει ένα ερωτηματικό, για το αν την προβληματίζουν αυτές οι ακρότητες ή εάν ενισχύουν την ύπαρξη των συγκρούσεων προς όφελός της.
Η ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής βιώνει υψηλά επίπεδα αστάθειας, με χώρες όπως η Συρία, η Λιβύη και η Υεμένη και από την άλλη πλευρά με χώρες όπως το Ισραήλ, το Ιράν και την Παλαιστίνη λόγω εμφύλιων και όχι μόνο συγκρούσεων. Οι παρούσες συγκρούσεις αυξάνουν τις πιθανότητες παρεμβάσεων εξωτερικής πολιτικής και γεωπολιτικής παρέμβασης. Η στάση και η θέση της Ρωσίας απέναντι στις εχθροπραξίες του Ισραήλ με το Ιράν είναι ξεκάθαρη και απόλυτη, καθώς υποστηρίζει πως για τις εξελίξεις αυτές ευθύνονται κατά κύριο λόγο οι ΗΠΑ. Η Μόσχα έχει την πεποίθηση πως οι ΗΠΑ έχουν αναζωπυρώσει τις εχθροπραξίες στην Μέση Ανατολή, με σκοπό τα γεωπολιτικά και τα εθνικά τους συμφέροντα. Εν μέρει, έμμεσα, οι τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή αποτελούν μια καλή ευκαιρία για να «ξεχαστεί» κατά κάποιο τρόπο η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Ρωσία τάσσεται στο πλευρό του Ιράν για στήριξη και βοήθεια, υποστηρίζοντας πως ο πόλεμος Ισραήλ-Ιράν αποτελεί ένα παιχνίδι στρατηγικό όπου τα πιόνια τα καθορίζει το κράτος των ΗΠΑ. Τέλος, η παρούσα κατάσταση στο μεσανατολικό δεν προσφέρει οικονομικό όφελος στη Μόσχα, καθώς ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα ήταν πιθανό μόνο στην περίπτωση της αύξησης της τιμής του πετρελαίου, κάτι το οποίο δεν διαφαίνεται ακόμη.
Η Κίνα, ως μια υπερδύναμη και ως ένας οικονομικός γίγαντας, τάσσεται υπέρ του Ιράν, εκμεταλλευόμενη τις αντιδράσεις που υπάρχουν σχετικά με τις εχθροπραξίες που συμβαίνουν στη Λωρίδα της Γάζας αλλά και στο Ιρανικό κράτος εξαιτίας των Ισραηλινών. Η Κίνα έχει υποστηρίξει δημοσίως πως το Ισραήλ έχει ξεπεράσει κάθε επιτρεπτό όριο νόμιμης αυτοάμυνας, κάνοντας κλήση για παύση πυρός, ιδίως αυτών που στοχεύουν τους κατοίκους της Γάζας. Η διαμάχη μεταξύ Ισραήλ και Ιράν φέρει ιδιαίτερα σημαντική γεωπολιτική και γεωοικονομική στρατηγική, διότι και τα δύο κράτη προσπαθούν να αποκτήσουν τον μεγαλύτερο δυνατό έλεγχο των μεσανατολικών περιοχών με σκοπό την πραγματοποίηση πιθανών επενδύσεων, εμπορικών συμφωνιών, χρηματοπιστωτικών συνεργασιών καθώς και σε αρκετούς ακόμα τομείς. Η Κίνα ενδιαφέρεται για τη Μέση Ανατολή, όχι απαραίτητα από στρατιωτικής απόψεως, αλλά υποστηρίζει πως οι Η.Π.Α. ως εν δυνάμει χωροφύλακας, στοχεύουν στην αποδυνάμωσή της στην περιοχή και, πιο συγκεκριμένα, γίνεται φανερή η αδυναμία αυτή στο γεγονός ότι δεν καθιστά δυνατό να επιβάλλει τη θέλησή της σε έναν πόλεμο που έχει συμβάλλει κι αυτή για την έκρηξή του. Επιπλέον, οι σχέσεις μεταξύ Κίνας και Ισραήλ χαρακτηρίζονται «λεπτές», διότι οι οικονομικές συναλλαγές μεταξύ τους είναι πολύ περιορισμένες κι αυτό συμβαίνει λόγω της θερμής σχέσης του Ισραήλ με τις Η.Π.Α.. Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να σημειωθεί πως η Κίνα έχει συνάψει μακροπρόθεσμα συμβόλαια για τα πετρελαϊκά της αποθέματα με το Ιρανικό και το Ρωσικό κράτος.
Εν κατακλείδι, παρατηρούμε μια εμφύλια σύγκρουση που οι διαστάσεις της έχουν επηρεάσει πολλά κράτη σε διεθνές επίπεδο, πέρα των εσωτερικών συνόρων της Μέσης Ανατολής. Είναι αναγκαίο για το μέλλον της ανθρωπότητας και κατά κύριο λόγο των χωρών που βρίσκονται σε εμπόλεμη ζώνη, να καταδικάζονται τα εγκλήματα πολέμου και να λαμβάνονται μέτρα για την εξάλειψή τους. Το σίγουρο είναι πως το Ισραήλ και το Ιράν δεν έχουν πει ακόμη την τελευταία κουβέντα, το στρατηγικό «παιχνίδι» διεκδίκησης εδαφών και απόκτησης καθολικού ελέγχου υπόσχεται πολλές και ριζικές μελλοντικές αλλαγές.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Πόλεμος στην Μέση Ανατολή και η σχέση πολέμου και πολιτικής, Huffingtonpost, διαθέσιμο εδώ
- Ιράν: Η επίθεση στο Ισραήλ «πέτυχε όλους τους στόχους της» – Δεν έχουμε πρόθεση να συνεχίσουμε, CNN Greece, διαθέσιμο εδώ
- Μεσανατολικό: Τι κρύβει ο ρόλος της Ρωσίας, Η Ναυτεμπορική, διαθέσιμο εδώ
- Ο ρόλος της Ρωσίας και της Κίνας στο μεσανατολικό, Δικαιοσύνη, διαθέσιμο εδώ
- Π. Κ. Ιωακειμίδης, Επιτεύγματα και στρατηγικά λάθη της εξωτερικής πολιτικής της μεταπολίτευσης, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα, 2020
