Της Μαριάνθης Τσιάρα,
Με τους Ταλιμπάν να ενισχύουν την κυριαρχία τους στο Αφγανιστάν, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν άνευ προηγουμένου απειλές για τα δικαιώματα και τα μέσα διαβίωσής τους. Το καταπιεστικό καθεστώς των Ταλιμπάν, που περιγράφεται από γυναίκες του Αφγανιστάν και διεθνείς ειδικούς ως απαρτχάιντ φύλου, είναι μια έντονη υπενθύμιση της εύθραυστης κατάστασης της ισότητας των φύλων όχι μόνο στην περιοχή, αλλά και παγκοσμίως. Οι Ταλιμπάν από τότε που έχουν καταλάβει την εξουσία έχουν αλλάξει πλήρως το καθεστώς αλλά και τις ζωές των πολιτών ειδικότερα των γυναικών.
Από τότε που οι Ταλιμπάν ανέλαβαν τον έλεγχο του Αφγανιστάν πριν από δύο χρόνια, τον Αύγουστο του 2021, η ζωή των γυναικών στη χώρα άλλαξε ριζικά, καθώς έχασαν το δικαίωμα στη μόρφωση μετά την ηλικία των 12 ετών, το δικαίωμα να φορούν ό,τι θέλουν ή να ταξιδεύουν μόνες τους για περισσότερα από 72 χλμ.. Η Νίνα είναι μεταξύ εκείνων που τους προσφέρθηκε μια διέξοδος, μέσω προγραμμάτων που οργανώθηκαν από το Ασιατικό Πανεπιστήμιο για τις Γυναίκες (AUW). Τη στιγμή που οι Ταλιμπάν ανέλαβαν την εξουσία, το AUW άρχισε να δέχεται κλήσεις έκτακτης ανάγκης από τις φοιτήτριές του στο Αφγανιστάν. Με τις δυτικές δυνάμεις να εγκαταλείπουν τη χώρα, το AUW κατάφερε να απομακρύνει μια ομάδα 148 γυναικών από την Καμπούλ. Το αποκορύφωμα της κατάστασης ήρθε με μια βόμβα αυτοκτονίας να σκάει μέσα στο πλήθος έξω από μια από τις πύλες του αεροδρομίου στις 26 Αυγούστου, σκοτώνοντας περισσότερα από 150 άτομα.
Η Σάφια, μια δημοσιογράφος, κατευθυνόταν στη δουλειά της τη νύχτα που ανέλαβαν οι Ταλιμπάν την εξουσία. Το τηλεοπτικό στούντιο όπου εργαζόταν σύντομα έκλεισε και, συνεπακόλουθα, μπήκε τέλος στην καριέρα της. Όπως δήλωσε η ίδια ήταν δύσκολο ακόμα και να φύγει από το σπίτι της για αρκετές εβδομάδες, ενώ μια μέρα που αποφάσισε να φορέσει κόκκινα οι Ταλιμπάν προσπάθησαν να την απαγάγουν, βάζοντάς την σε ένα κουτί επειδή δεν φορούσα ολόμαυρα. Ευτυχώς κατόρθωσε να τραπεί σε φυγή, η ίδια, βέβαια, λέει ότι δεν ήθελε ποτέ να φύγει, καθώς το Αφγανιστάν χρειάζεται δημοσιογράφους για να μιλήσουν για όλα αυτά που ταλανίζουν τους απλούς ανθρώπους. Χαρακτηριστικά ανέφερε το εξής: «Προσωπικά ήθελα να γίνω φωνή για τις γυναίκες που είχαν χάσει τα δικαιώματά τους, αλλά η οικογένειά μου ήθελε να φύγω για τη δική μου ασφάλεια».
Οι Ταλιμπάν κατά τη διάρκεια που βρίσκονται στην εξουσία έχουν πάρει πολλά ακραία μέτρα εις βάρος των γυναικών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η επιβολή απαγόρευσης στα κορίτσια άνω των 12 ετών να σπουδάσουν, περισσότερα από ένα εκατομμύριο υπολογίζονται τα κορίτσια στα οποία δεν επιτρέπεται να πηγαίνουν στο σχολείο στο Αφγανιστάν. Παράλληλα, πρόσφατα ο Ανώτατος Ηγέτης των Ταλιμπάν ανακοίνωσε ότι το Αφγανιστάν θα ξεκινήσει να λιθοβολεί μέχρι θανάτου δημοσίως και επισήμως τις γυναίκες που κρίνονται ένοχες για μοιχεία, τονίζοντας ότι τα δικαιώματα που απαιτεί η Δύση για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν αντιβαίνουν τους νόμους της Σαρία.
Οι Ταλιμπάν του Αφγανιστάν βρέθηκαν αντιμέτωποι με επικρίσεις αναφορικά με τις επιδόσεις τους στα ανθρώπινα δικαιώματα σε συνεδρίαση των Ηνωμένων Εθνών σήμερα, με την Ουάσινγκτον να τους κατηγορεί ότι συστηματικά στερούν ανθρώπινα δικαιώματα από γυναίκες και κορίτσια. Ωστόσο, σε μια εξέλιξη που συμβαίνει για πρώτη φορά στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ο.Η.Ε., οι κυβερνώντες της χώρας δεν θα είναι παρόντες, διότι δεν αναγνωρίζονται από το διεθνές αυτό σώμα. Αντ’ αυτού, το Αφγανιστάν θα εκπροσωπηθεί από πρεσβευτή που διορίστηκε από την προηγούμενη, στηριζόμενη από τις Η.Π.Α., Κυβέρνηση, την οποία εκδίωξαν οι Ταλιμπάν το 2021.
Σε μια σειρά ερωτημάτων που διατυπώθηκαν σε έγγραφο του Ο.Η.Ε. ενόψει της αξιολόγησης, οι Η.Π.Α. ρώτησαν με ποιον τρόπο θα λογοδοτήσουν οι δράστες για κακοποιήσεις σε βάρος αμάχων, «ιδιαίτερα γυναικών και κοριτσιών που συστηματικά στερούνται τα ανθρώπινα δικαιώματά τους». Ζήτησαν, επίσης, την προώθηση των δικαιωμάτων της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ, σημειώνοντας μια «κλιμάκωση απειλών και καταχρήσεων» μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Η Μεγάλη Βρετανία και το Βέλγιο διατύπωσαν επίσης ερωτήματα για τη μεταχείριση των γυναικών από τους Ταλιμπάν. Βέβαια, από την πλευρά τους, οι Ταλιμπάν δηλώνουν ότι σέβονται τα δικαιώματα σύμφωνα με τη δική τους ερμηνεία για τον ισλαμικό νόμο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Οι γυναίκες στο Αφγανιστάν είναι φυλακισμένες σε ένα σιδερένιο κλουβί, LIFO, διαθέσιμο εδώ
- Taliban’s treatment of women under scrutiny at UN rights meeting, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- Rights experts denounce idea of ‘reformed’ Taliban two years after return to power, UN, διαθέσιμο εδώ
