Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
1915: Στο πλαίσιο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και πιο συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια της δεύτερης μάχης του Υπρ (στο δυτικό Βέλγιο) χρησιμοποιήθηκαν από τις γερμανικές δυνάμεις για πρώτη φορά η μαζική χρήση χημικών όπλων, εισάγοντας στην τακτική του πολέμου ένα νέο επικίνδυνο μέσο.
Μεμονωμένες και μικρής έκτασης χρήση αερίων είχε πραγματοποιηθεί και τα προηγούμενα χρόνια, όπως το 1912 από τη γαλλική αστυνομία για να διαλύσει μερικές διαδηλώσεις — κυρίως με δακρυγόνα. Λίγο μετά, όμως, από το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου η Γερμανία είχε αρχίσει να σχεδιάζει και να χρησιμοποιεί σε μικρή έκταση ορισμένα χημικά, όπως στην περίπτωση του Neuve Chapelle της Γαλλίας όπου εκτοξεύτηκαν μερικά μικρά δακρυγόνα που είχαν τοποθετηθεί σε οβίδες ή τον Ιανουάριο του 1915 όταν επιτέθηκαν πάλι με οβίδες —αυτήν τη φορά είχαν ξυλυλο-βρωμίδιο ή αλλιώς μεθυλο-τριφαινυλοφωσφινο-βρωμίδιο— έναντι των ρωσικών δυνάμεων στο ανατολικό μέτωπο.
Η μαζική, όμως, χρήση χημικών όπλων έλαβε χώρα μια μέρα σαν σήμερα όταν και ξέσπασε η δεύτερη μάχη του Υπρ με τους Γερμανούς να εξαπολύουν πάνω από 150 τόνους αερίου χλωρίου κατά των γαλλικών δυνάμεων. Στην αρχή οι επιθέσεις έγιναν μέσω των κλασικών βομβαρδισμών, αλλά στις 5 το απόγευμα της ίδιας μέρας εξαπολύθηκαν τα χημικά σπάζοντας την άμυνα των Γάλλων με τις δύο μεραρχίες τους να εξαναγκάζονται σε φυγή αφήνοντας ένα κενό αρκετών χιλιομέτρων. Η χρήση του αερίου χλωρίου προκαλούσε σε όσους το εισέπνευσαν έναν έντονο ερεθισμό του πνευμονικού ιστού δημιουργώντας έναν πνιγμό που θα μπορούσε να προκαλέσει μέχρι και τον θάνατο.
Έπειτα από δύο μέρες, ακολούθησε και μια ακόμα επίθεση, αυτή τη φορά κατά μιας καναδικής μεραρχίας με τα ίδια αποτελέσματα. Αν και η επίθεση με τα αέρια άνοιξε μια μεγάλη τρύπα στη συμμαχική γραμμή, οι Γερμανοί δεν κατάφεραν να εκμεταλλευτούν αυτό το πλεονέκτημα. Η μάχη του Υπρ διήρκεσε μέχρι τον Μάιο του ίδιου έτος με μικρά κέρδη για τους Γερμανούς παρόλη τη μεγάλη προσπάθεια που κατέβαλαν.
Η μάχη, ωστόσο, αποτέλεσε την αρχή για την ένταξη των χημικών όπλων στο πεδίο της μάχης, με τη Βρετανία και τη Γαλλία να ξεκινούν να αναπτύσσουν τα δικά τους χημικά, αλλά και μάσκες που προμήθευαν στους στρατιώτες τους ώστε να μπορέσουν να προστατευτούν. Μέχρι το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου χιλιάδες άνθρωποι είχαν δεχτεί επίθεση από χημικά όπλα αλλάζοντας πλέον τον τρόπο διεξαγωγής των μαχών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Second Battle of Ypres, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Germans introduce poison gas, history.com, Διαθέσιμο εδώ
- First Usage of Poison Gas, theworldwar.org, Διαθέσιμο εδώ
