Του Γιάννη Τζιβάνη,
Είναι, χωρίς αμφιβολία, γεγονός ότι σε πολλές στιγμές της καθημερινότητας των Ελλήνων (και όχι μόνο) γίνεται «ντόρος» για τη χρήση πλαστικών καλαμακιών. Το γεγονός αυτό προκύπτει καθώς πολλά καταστήματα επέλεξαν να αντικαταστήσουν τα εν λόγω πλαστικά καλαμάκια με χάρτινα, που, κακά τα ψέματα, είναι πολύ λιγότερο λειτουργικά. Η απόφαση αυτή είχε ως αποτέλεσμα την αντίδραση των καταναλωτών, που απολάμβαναν τον καφέ ή το ποτό τους με λιγότερη ευχαρίστηση, μίας και μετά από 2-3 γουλιές ροφήματος το χάρτινο καλαμάκι σπάει ή διαλύεται. Βέβαια, οι επιχειρηματίες δεν επέλεξαν την αντικατάσταση αυτή για να… βασανίσουν τους πελάτες, αλλά για περιβαλλοντικούς λόγους.
Σύμφωνα με έρευνες που έγιναν σε πανεπιστήμια της Αμερικής, φημολογείται ότι τα χάρτινα καλαμάκια είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον. Είναι, όμως, αλήθεια αυτό ή αποτελεί απλά ένα βεβιασμένο λάθος συμπέρασμα; Πάμε να δούμε…
Τα πλαστικά καλαμάκια, λοιπόν, από την πλευρά τους κρίθηκαν πιο επιβλαβή για το περιβάλλον, λόγω του ότι δεν είναι 100% βιοδιασπώμενα και η φυσική αποσύνθεσή τους διαρκεί έως και τριακόσια χρόνια. Το θετικό που παρουσιάζουν, πάντως, είναι ότι είναι τρομερά λειτουργικά, για προϊόν που χρησιμοποιείται μια φορά. Ωστόσο, το γεγονός ότι τα πλαστικά βρίσκονται σε κάθε γωνιά του πλανήτη (παραλίες, βουνά, αλμυρά και αρδεύσιμα νερά κ.λπ.), επειδή κάποιος δεν τα πέταξε σε κάδο ανακύκλωσης ή έστω κάδο απορριμμάτων, αποτελεί πολύ σοβαρό πρόβλημα, καθώς το πλαστικό είναι από τους πολύ σοβαρούς ρυπαντές του περιβάλλοντος.
Αντίθετα, τα «σύγχρονα» καλαμάκια από χαρτί ή μπαμπού, που χρησιμοποιούνται τελευταία και θεωρήθηκαν πιο eco-friendly, στην πραγματικότητα δεν είναι, καθώς μπορεί να διασπώνται πιο εύκολα, αλλά αφήνουν πίσω τους χημικές ουσίες, όπως τα PFAS ή πολυφθοροαλκυλικές ενώσεις, που δεν μένουν στο περιβάλλον για 300 χρόνια, αλλά για πάντα. Αυτό, επομένως, καθιστά τα χάρτινα καλαμάκια εξίσου επιβλαβή και, ταυτόχρονα, δύσχρηστα. Ακόμα, μελέτες έχουν δείξει ότι τα χάρτινα καλαμάκια καταλήγουν στα στομάχια των πιγκουίνων, με αποτέλεσμα να τα τρυπάνε και τα αρκτικά πτηνά να πεθαίνουν. Με βάση όλα τα παραπάνω, προκύπτει το συμπέρασμα ότι τα χάρτινα καλαμάκια δεν αποτελούν τη λύση αντικατάστασης των πλαστικών και είναι αναγκαίο να βρεθεί μια άλλη εναλλακτική.
Όσον αφορά, τώρα, την οικιακή χρήση, είναι εύκολο τα πλαστικά καλαμάκια να αντικατασταθούν από καλαμάκια επαναχρησιμοποιούμενα, φτιαγμένα από άλλα υλικά, όπως το μέταλλο και το γυαλί. Τα υλικά αυτά, εκτός από το ότι είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον, γιατί είναι φυσικά και πολύ λιγότερο επεξεργασμένα, συνάμα διασπώνται πολύ πιο εύκολα και αφομοιώνονται από το υπέδαφος της Γης. Παράλληλα, το γεγονός και μόνο ότι κάποιος θα αγοράσει ένα μεταλλικό (για παράδειγμα) καλαμάκι και θα το κρατήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι πολύ βοηθητικό προς το περιβάλλον, αφού δεν καταναλώνονται τόσο μεγάλες ποσότητες φυσικών πόρων, προκειμένου να κατασκευαστούν εκ νέου προϊόντα. Ωστόσο, η οικιακή χρήση καλαμακιών είναι σε πολύ μικρότερη κλίμακα από αυτή μιας επιχείρησης, που αποτελεί και το κύριο πρόβλημα. Για παράδειγμα, μεγάλοι κολοσσοί (όπως, π.χ., τα McDonalds) προσπαθούν να βελτιώσουν την ποιότητα των προϊόντων που χρησιμοποιούν, χωρίς, όμως, αυτό να είναι αρκετό, αφού ακόμα δεν έχει βρεθεί το υλικό που θα αποτελέσει το «μάνα» και θα κάνει τα καλαμάκια εύχρηστα και φιλικά προς το περιβάλλον.
Τελικά, στην εσχάτη των περιπτώσεων, θα πηγαίνουμε για καφέ ή ποτό, κουβαλώντας το καλαμάκι μας…
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Plastic or paper? The truth about drinking straws, BBC, διαθέσιμο εδώ
