Της Παναγιώτας Κλεφτογιάννη,
Με αφορμή τις επικείμενες Ευρωεκλογές, ένα εύλογο ζήτημα προς συζήτηση είναι το κατά πόσο υπάρχει επαρκής πολιτική συμμετοχή ή όχι. Αρχικά, με τον όρο «πολιτική συμμετοχή» εννοούμε την άσκηση των εκλογικών καθηκόντων από μεριάς κάθε πολίτη, με απώτερο σκοπό την ανάδειξη ενός άξιου αντιπροσώπου, ανάλογο με τις πολιτικές πεποιθήσεις του καθενός.
Η συμμετοχή στα κοινά αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα, αλλά συγχρόνως και υποχρέωση κάθε Έλληνα πολίτη. Το πολίτευμα της Ελλάδας είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία και αυτό σημαίνει ότι ζούμε σε ένα δημοκρατικό κράτος, όπου αρχηγός είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ωστόσο, ανώτερο όργανο του δημοκρατικού κράτους θεωρείται ο λαός, ο οποίος μέσω των εκλογών ψηφίζει τους αντιπροσώπους του και εκείνοι ασκούν την εξουσία προς όφελός του.
Η διαδικασία των Εκλογών θεωρείται άκρως δημοκρατική, διότι ο καθένας εκφράζει ελεύθερα, μέσω της ψήφου του, τα πολιτικά του «πιστεύω» και επιλέγει κατά την άποψή του τον πιο άξιο αντιπρόσωπο. Το αποτέλεσμα εξάγεται από το σύνολο των ψήφων και όποιο κόμμα έχει συγκεντρώσει τις περισσότερες ψήφους ορίζεται ως το κυβερνών κόμμα. Επομένως, όποιος απέχει από τις Εκλογές χάνει το δικαίωμα να δηλώσει την προσωπική του προτίμηση και θεωρείται πολιτικά άβουλος. Δηλαδή, ο πολίτης που δεν παίρνει μέρος στην εκλογική διαδικασία γίνεται, τελικά, έρμαιο των υπόλοιπων πολιτών, οι οποίοι αποφασίζουν αντί αυτού.
Τις τελευταίες δεκαετίες, όλο και πιο συχνό είναι το φαινόμενο της αποχής των πολιτών από τα εκλογικά καθήκοντα. Η δυσαρέσκεια του λαού έχει γιγαντωθεί και εξαιτίας αυτού οι περισσότεροι πολίτες, και κυρίως οι ηλικιακά νεότεροι, αρνούνται να συμμετάσχουν στις εκλογικές διαδικασίες, καθώς, όπως υποστηρίζουν, δεν υπάρχει κάποιο πρόσωπο που να τους εκφράζει πολιτικά. Σύμφωνα και με στατιστικές μελέτες, η αποχή των πολιτών ολοένα και αυξάνεται. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι στις τελευταίες Εθνικές Εκλογές, τον Ιούνιο του 2023, η αποχή έσπασε κάθε ρεκόρ, αγγίζοντας το ποσοστό 47,15% και επηρεάζοντας αισθητά το τελικό αποτέλεσμα, καθώς η γνώμη ενός μεγάλου μέρους του λαού δεν είχε αποτυπωθεί στις κάλπες. Έτσι, το εκλογικό αποτέλεσμα αν και αφορά ολόκληρο τον λαό, τελικά εκφράστηκε από σχεδόν το μισό ποσοστό του συνόλου.
Η αποχή των πολιτών δεν είναι ένα νέο φαινόμενο, αλλά με την πάροδο των χρόνων αλλάζουν τα αίτια που κάθε φορά οδηγούν τους πολίτες στην συγκεκριμένη εκλογική συμπεριφορά. Ας γίνουμε, όμως, πιο σαφείς. Η Ελλάδα, μετά την οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας δεν έχει καταφέρει να ορθοποδήσει και, συγχρόνως, η μία καταστροφή διαδέχεται την άλλη, τόσο σε φυσικό όσο και σε τεχνητό επίπεδο. Πλημμύρες, πυρκαγιές, δυστυχήματα εξαιτίας της κακής συντήρησης των τεχνητών έργων, με θύματα τους πολίτες (όπως το δυστύχημα των Τεμπών), είναι μερικές από τις πληγές της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα, δε θα πρέπει να παραλείψουμε το υψηλό ποσοστό ανεργίας, που αναγκάζει τους νέους είτε να ψάχνουν δρόμους διαφυγής στο εξωτερικό είτε να εργάζονται νυχθημερόν σε τομείς άσχετους με το αντικείμενο σπουδών τους και με οικονομική ανταμοιβή μικρότερη του συνολικού κόστους ζωής.
Επιπρόσθετα, η πανδημία και η διεξαγωγή του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας οδήγησαν σε αρκετές ανατιμήσεις και φυσικό επόμενο ήταν η αύξηση των τιμών τόσο πολλών προϊόντων όσο και των πρώτων υλών. Δυστυχώς, με βάση τις νέες τιμές, ο μέσος Έλληνας αδυνατεί κάθε μήνα να αγοράσει είδη πρώτης ανάγκης, αφού πλέον τα έξοδά του είναι πολύ περισσότερα από τα έσοδα και υπάρχει δυσαναλογία. Για τους παραπάνω, προφανείς λόγους, αλλά και για πολλούς άλλους που φανερώνονται με τα χρόνια, οι πολίτες έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους προς το κράτος και για τον λόγο αυτόν πολλοί υποστηρίζουν ότι οι πολιτικές τους πεποιθήσεις δεν ταυτίζονται με κανένα κόμμα και τελικά η συμμετοχή τους στην εκλογική διαδικασία είναι μάταιη.
Η αποχή, όμως, δεν είναι η λύση. Η προσέγγιση των πολιτών θεωρείται εντελώς λανθασμένη, διότι με την αποχή μεγεθύνουν το πρόβλημα και αφήνουν την τύχη της χώρας τους, άρα και τη δική τους, στα χέρια άλλων ψηφοφόρων, των οποίων οι πολιτικές πεποιθήσεις μπορεί να είναι άκρως αντίθετες από τις δικές τους. Καθημερινά, δεν είναι λίγοι οι πολίτες που διαμαρτύρονται και, παράλληλα, απορούν πώς κατάφερε να εκλεγεί η εκάστοτε Κυβέρνηση. Αν λάβουμε υπόψιν μας ότι οι περισσότεροι από αυτούς που διαμαρτύρονται, συνήθως είναι και αυτοί που δε συμμετέχουν στην εκλογική διαδικασία, τότε η απάντηση είναι προφανής. Η λογική «Δε θα ψηφίσω γιατί σε αυτήν τη χώρα ο λόγος μου δε μετράει και με τη δική μου ψήφο δε θα αλλάξει τίποτα» θα πρέπει επιτέλους να ξεπεραστεί, διότι, πέρα από επικίνδυνη, θεωρείται και αναληθής. Στις Εκλογές μετράει ο λόγος όλων ανεξαιρέτως και γι’ αυτό θα πρέπει στην Ελλάδα του 2024 να αντιληφθούν όλοι οι πολίτες τη βαρύτητα που έχει το δικαίωμά τους στην ψήφο και να μην το αγνοούν.
Τελικά, η ψήφος είναι, πέρα από μια υποχρέωση, και δικαίωμα και ως τέτοιο δε θα πρέπει να το αμελούμε, μιας και είναι ο πιο άμεσος τρόπος να εκφράσουμε τις πεποιθήσεις μας. Η πολιτική αποχή δείχνει τη μόρφωση του λαού και όσοι πιστεύουν ότι η ψήφος τους δε θα επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα, δυστυχώς, εντάσσονται λανθασμένα στον κοινωνικό κομφορμισμό και κρίνουν χωρίς να έχουν λόγο.
Αν όλοι οι πολίτες συμμετείχαν στην εκλογική διαδικασία και εκμηδενίζαμε τα ποσοστά της αποχής, τότε είναι βέβαιο πως η πολιτική κατάσταση της χώρας θα ήταν σαφώς καλύτερη. Άλλωστε, η ιστορία μας έχει περήφανα αποδείξει ότι όταν ο λαός παίρνει την κατάσταση στα χέρια του και κρίνει μέσω των αποφάσεών του, είναι δύσκολο ακόμη και για μια ολόκληρη Κυβέρνηση να του εναντιωθεί και έτσι, έρχεται τελικά το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η φωνή του λαού είναι το πιο δυνατό μέσο και κανείς δεν μπορεί να το καταρρίψει.
Ας λάβουμε, λοιπόν, όλοι υπόψιν μας τη δύναμη που έχει ο λόγος και η ψήφος μας και στις επικείμενες Ευρωεκλογές, αλλά και στις επόμενες Εθνικές Εκλογές, κι ας ασκήσουμε όλοι το καθήκον μας χωρίς αποχή, ώστε το αποτέλεσμα να είναι πιο δίκαιο και να προέρχεται από το σύνολο του λαού.
