Του Ιωάννη Δράμαλη,
Οι Η.Π.Α. από πάντα αναγνωρίζονταν παγκοσμίως ως ο κύριος υπέρμαχος του καπιταλισμού ως τρόπου παραγωγής και συστήματος οργάνωσης και λειτουργίας της κοινωνίας. Ακόμα και αν με την πάροδο του χρόνου αναδείχθηκαν οι αδυναμίες του καπιταλισμού και η προάσπισή του έχει αδυνατίσει στις Η.Π.Α., αυτό δεν σημαίνει πως οι κυρίαρχες αντιλήψεις έχουν αλλάξει.
Στις εκλογές του 2024, το ζήτημα της οικονομίας έχει αναδειχθεί σε καίριο και αμφότερες οι παρατάξεις επιχειρούν να προτείνουν προγράμματα με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απήχηση, εστιάζοντας στο ζήτημα της φορολογίας ειδικότερα. Έτσι, το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων, ως το κατά γενική παραδοχή συντηρητικό κόμμα, προωθεί κατά κανόνα καπιταλιστικές πολιτικές, εκφράζοντας την κουλτούρα και τις αντιλήψεις που συνθέτουν την αμερικανική ταυτότητα και αποτελούν κομμάτι της ιστορίας και του πολιτισμού των Η.Π.Α.
Σε αυτό το σημείο, αξίζει να γίνει μια αναφορά σε έναν από τους κυριότερους υπερμάχους και εκπροσώπους του καπιταλισμού και πρώην Αμερικανό Πρόεδρο, τον Ronald Reagan. Επί της δικής του προεδρίας (1981-1989), αντίληψή του ήταν πως η όσο το δυνατόν χαμηλότερη φορολογία σε όλες τις πτυχές της οικονομικής και κοινωνικής ζωής θα οδηγούσε στη μεγαλύτερη κυκλοφορία του χρήματος και, κατ’ επέκταση, στην οικονομική ανάπτυξη και ευημερία των πολιτών. Η πολιτική που προώθησε, τα λεγόμενα Reaganomics, οδήγησαν στη μείωση της φορολογίας, στην αύξηση των εσόδων των ιδιωτικών επιχειρήσεων, αλλά και σε μία εν τοις πράγμασι οικονομική ευημερία πολλών πολιτών. Ο Reagan πίστευε πως το κράτος δεν θα έπρεπε να παρεμβαίνει στις συναλλαγές των πολιτών και να τους αφαιρεί τον πλούτο τους, αλλά επεδίωξε την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποδυνάμωσή του. Η αντίληψη αυτή συμβαδίζει με τις απόψεις του κλασικού καπιταλισμού και φιλελευθερισμού, που δίνει έμφαση στην ιδιωτική αυτονομία και ελευθερία του ατόμου και θέλει το κράτος ως απλό θεματοφύλακα δικαιωμάτων, έτσι ώστε ο καθένας να μπορεί να αναπτύξει την προσωπικότητά του όπως θέλει. Οι πολιτικές του Reagan είχαν επιτυχία, με αποτέλεσμα οι Η.Π.Α. να γνωρίσουν εντυπωσιακή οικονομική ανάπτυξη.
Επιστρέφοντας στο σήμερα, το Ρεπουμπλικανικό κόμμα, ακολουθώντας, εν μέρει, την παρακαταθήκη του Reagan, έχοντας τον καπιταλισμό ως «πυξίδα» και πλέον για το 2024 υποσχόμενο μια ισχυρή Αμερική, έχει παρουσιάσει πολύ συγκεκριμένους στόχους, που διαμορφώνονται ως εξής:
- O υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, Donald Trump, υπόσχεται να επιβάλει σταθερούς δασμούς στις εισαγωγές προϊόντων στις Η.Π.Α.
- Επίσης, υπόσχεται να επιβάλει επιπλέον 60% φόρο εισαγωγής στις εισαγωγές προϊόντων από την Κίνα, τον μεγαλύτερο εμπορικό, οικονομικό και πολιτικό ανταγωνιστή των Η.Π.Α.
- Αξιοσημείωτο είναι ότι θα ήθελε να επιβάλει φόρους στις ιδιωτικές χρηματοδοτήσεις που δέχονται τα μεγαλύτερα πανεπιστήμια στην Αμερική, με σκοπό τη δημιουργία ενός θεσμού, του American Academy, από τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν από αυτήν τη φορολογία, ο οποίος θα προετοιμάζει καταρτισμένους επαγγελματίες, απαλλαγμένους από ριζοσπαστικές ιδεολογίες και ακρότητες κατά του Trump.
- Τέλος, ίσως το σημαντικότερο έργο και υπόσχεσή του, να μονιμοποιήσει το περιεχόμενο του νόμου Tax Cuts and Jobs Act, που αναμένεται να λήξει το 2025 και θεωρείται πως συνέβαλε σημαντικά στην οικονομική στήριξη πολλών Αμερικανών πολιτών, μέσω των μεγάλων φορολογικών περικοπών που εισήγαγε επί διακυβέρνησης Trump.
- Βέβαια, σύμφωνα με κάποιες πηγές, είναι αδιαπραγμάτευτη η μείωση του προϋπολογισμού άμυνας και η επιδίωξη ενίσχυσης κοινωνικών παροχών, όπως η κοινωνική ασφάλιση και η παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
“We will cut your taxes even further, that’s what built our economy”– Donald Trump
Υπολογίζεται, πάντως, πως η εφαρμογή και διατήρηση των μέτρων αυτών θα οδηγήσει σε απώλεια $ 4 τρις μακροπρόθεσμα, με $ 900 δις εξ αυτών να είναι τα χαμένα έσοδα του Δημοσίου, με την αποδυνάμωση του κράτους και ενίσχυση των ιδιωτών που πρέσβευε ο Reagan να γίνεται φανερή σε αυτό το σημείο. Θα πρέπει να επισημανθεί, επίσης, πως επί της προηγούμενης προεδρίας Trump μειώθηκαν οι φορολογικοί συντελεστές στις ισχυρότερες και πλουσιότερες αμερικανικές επιχειρήσεις, με πολλούς να τον κατηγορούν για θετική διακριτική μεταχείριση των επιχειρηματιών φίλων του. Και εκεί ακόμα, όμως, θα μπορούσαμε να διακρίνουμε αυτό που εξέφρασε ο Reagan ως “trickle down economics”, δηλαδή την οικονομική ανάπτυξη των μικρών επιχειρήσεων που θα προκύψει από αυτή των μεγάλων.
Καταλήγοντας, φαίνεται πως, σε σύγκριση με τις προτάσεις του Δημοκρατικού κόμματος, οι θέσεις των Ρεπουμπλικάνων είναι αρκετά λιγότερες και θα έλεγε κανείς πως παρουσιάζουν τη μονιμοποίηση του νόμου “Tax Cuts and Jobs Act” ως πανάκεια, ως μία μόνιμη και σίγουρη λύση για την ανόρθωση της αμερικανικής οικονομίας. Εάν επιχειρούσαμε να δούμε κριτικά τις θέσεις τους, θα φαινόταν σαν να επιχειρούν να προσελκύσουν όσο το δυνατόν περισσότερους ψηφοφόρους με το μέρος τους, μέσω μέτρων ευνοϊκών προς τις οικογένειες, τις μικρές αλλά και μεγάλες επιχειρήσεις και τους ιδιώτες γενικότερα, ενώ, όπως πάντα, διατηρούν καθαρά καπιταλιστικές πολιτικές και δεν λείπουν οι ιδεολογικές παρεμβάσεις του υποψηφίου του κόμματος, Donald Trump.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Trump wants to build a free online university- and make Harvard pay for it, Politico, διαθέσιμο εδώ
- The $6T gap between Trump and Biden’s tax plans, You Tube, The Wall Street Journal, διαθέσιμο εδώ
- What a Trump 2.0 economy would look like, US News, διαθέσιμο εδώ
- Comparing where 2024 presidential candidates stand on key issues, The Washington Post, διαθέσιμο εδώ
- Domestic policy of the Ronald reagan administration, Wikipedia, διαθέσιμο εδώ
- Reaganomics, Wikipedia, διαθέσιμο εδώ
- Tracking 2024 Presidential Tax Plans, Tax Foundation, διαθέσιμο εδώ
