Του Κωνσταντίνου Γκότση,
Χθες, Τετάρτη, δημοσιεύθηκαν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό του Μαρτίου στην αμερικανική οικονομία και ήταν χειρότερα από τα αναμενόμενα, καθώς ο δείκτης αυξήθηκε στο 3,5% σε ετήσια βάση, ενώ αναμενόταν να διαμορφωθεί στο 3,4% (ο πληθωρισμός τον Ιανουάριο είχε ανέλθει στο 3,1% και τον Φεβρουάριο στο 3,2%). Να σημειωθεί, επίσης, πως ο πληθωρισμός έχει να βρεθεί κάτω από τα επίπεδα του 3% από τον Μάρτιο του 2021. Ο δομικός πληθωρισμός ξεπέρασε, επίσης, τις προσδοκίες λόγω των πιέσεων στις τιμές σε τομείς υπηρεσιών, όπως η υγειονομική περίθαλψη και η ασφάλιση αυτοκινήτων.
Συνεπώς, οι αποδόσεις των ομολόγων εκτινάχθηκαν, οι μετοχές υποχώρησαν και οι αγορές υποβάθμισαν τις προβλέψεις τους για μειώσεις επιτοκίων το ερχόμενο καλοκαίρι. Δεν αναιρείται, προφανώς, το γεγονός πως ο πληθωρισμός στις Η.Π.Α. έχει μειωθεί κατά 60% από το peak του, όπως θέλησε να τονίσει στην ομιλία του ο Πρόεδρος Biden, ωστόσο αυτή η σταθεροποίηση στα τέλη του 2023 και μετέπειτα η εκ νέου άνοδος που σημειώνει σηματοδοτεί κάποια σφάλματα στην πολιτική της αμερικανικής Κυβέρνησης. Αναφερόμαστε μόνο στην Κυβέρνηση και όχι στη Fed, διότι η δεύτερη ήδη έχει «σφίξει» αρκετά την πολιτική της και, όσο αντέχει η οικονομία των Η.Π.Α., είναι διατεθειμένη να περιορίσει την προσφορά χρήματος περαιτέρω, άμεσα ή έμμεσα. Όπως ανέφερε σε δηλώσεις του ο Larry Summers, πρώην Υπουργός Οικονομικών των Η.Π.Α., στο Bloomberg: «πρέπει να λάβετε σοβαρά υπόψη την πιθανότητα ότι η επόμενη κίνηση των επιτοκίων θα είναι ανοδική παρά καθοδική».
Η περίοδος αυτή είναι ιδιαίτερα δύσκολη για την Κυβέρνηση του Biden, καθώς η χώρα οδεύει προς τις Προεδρικές Εκλογές. Οι αγορές στοιχηματίζουν τώρα ότι οι μειώσεις των επιτοκίων ενδέχεται να μην ξεκινήσουν μέχρι τη συνεδρίαση της Fed αμέσως μετά την ψηφοφορία της 5ης Νοεμβρίου. Επιπλέον, οι επενδυτές στην αγορά των future συμβολαίων μείωσαν τις προσδοκίες τους για περικοπή των επιτοκίων σε μία με δύο μειώσεις φέτος από τουλάχιστον έξι μειώσεις στις αρχές Ιανουαρίου, ενώ πριν από την ανακοίνωση των στοιχείων (την Τετάρτη) αναμενόταν από την αγορά δύο με τρεις περικοπές των επιτοκίων φέτος (από τη Fed). Η πρώτη μείωση, μάλιστα, προβλεπόταν μετά βεβαιότητας (πιθανότητα 98%) πως θα πραγματοποιηθεί τον ερχόμενο Ιούλιο. Αυτό το ενδεχόμενο μειώθηκε, όμως, σε 50% μετά τη δημοσίευση των στοιχείων, δείχνοντας πως το τοπίο των επιτοκίων έγινε ξανά «θολό» και, συνεπώς, η πορεία των επιτοκίων αβέβαιη.
Οι προβλέψεις της ίδιας της Fed δείχνουν ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, από τον Μάρτιο, αναμένεται να κάνουν τρεις μειώσεις φέτος, γεγονός που έρχεται σε σύγκρουση με τις δηλώσεις στις οποίες έχουν προβεί αρκετοί επικεφαλής πολιτειακών Κεντρικών Τραπεζών, κάποιοι από τους οποίους έχουν δικαίωμα ψήφου στη F.O.M.C.
Αναλυτές αναφέρουν πως ο κίνδυνος εκ νέου ανόδου του πληθωρισμού έχει ήδη τιμολογηθεί σε διάφορες αγορές που είναι ευάλωτες στη διακύμανσή του, ειδικά σε αγορές μετοχών, εμπορευμάτων και, προφανώς, σε παράγωγα (χρηματοοικονομικά και μη) προϊόντα τους. Παραδείγματα αποτελούν οι αυξήσεις στις τιμές πετρελαίου και άλλων ενεργειακών προϊόντων (που είναι αποτέλεσμα των γεωπολιτικών εντάσεων και της σταθερής παγκόσμιας ζήτησης), η άνοδος του χρυσού (που δηλώνει την όλο και πιο έντονη αβεβαιότητα των επενδυτών και των πιθανών προσδοκιών τους για αύξηση του πληθωρισμού) και οι αυξήσεις σε μέταλλα που χρησιμοποιούνται σε βιομηχανική παραγωγή (που αποδίδεται κυρίως στην ανακάμπτουσα κινεζική ζήτηση).
Συνοψίζοντας, ενώ στην Ευρώπη ο πληθωρισμός δείχνει μέχρι τώρα να υποχωρεί ταχύτερα από τις προβλέψεις, στις Η.Π.Α. o πληθωρισμός υπερβαίνει τις προσδοκίες. Αυτό, μάλιστα, ωθεί πολλούς να προοικονομούν πως η Ε.Κ.Τ. θα «σπάσει» την παράδοση και θα αλλάξει την πορεία της πολιτικής της πρώτη από τη Fed, μειώνοντας, δηλαδή, τα επιτόκια νωρίτερα. Να σημειωθεί πως ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη τον Μάρτιο έπεσε στο 2,4% σε ετήσια βάση, καταγράφοντας την τέταρτη συνεχόμενη πτώση του ο δείκτης. Μάλιστα, οι ενδείξεις δηλώνουν πως όντως ο πληθωρισμός έχει αρχίσει να συγκλίνει προς τον στόχο του 2%.
Αυτή η κατάσταση, δεδομένου ότι οι τιμές στην αμερικανική οικονομία είναι έντονα καθοδηγούμενες από τα επίπεδα της ζήτησης, έχει προκληθεί από τη ρευστότητα που έχει διοχετευτεί στην αγορά γενικότερα όχι, όμως, από την Κεντρική Τράπεζα, ως συνήθως, αλλά από την Κυβέρνηση. Και δύσκολα θα πραγματοποιηθούν περικοπές στις κυβερνητικές δαπάνες, καθώς πλησιάζουν οι –ιδιαίτερα πολωμένες– εκλογές για τον προεδρικό θώκο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Markets slash rate cut bets after US inflation rises to 3.5%, ft.com, διαθέσιμο εδώ
- Stubbornly high US inflation grew stronger than expected in March, cnn.com, διαθέσιμο εδώ
