Του Νικολάου Σαμαρά,
1941: Ενώ ο Β´ Παγκόσμιος Πόλεμος βρισκόταν σε εξέλιξη, οι Γερμανοί και Ιταλοί προχώρησαν σε μια απρόσμενη ενέργεια. Αφού είχαν εισβάλει προηγουμένως στη Γιουγκοσλαβία, κήρυξαν την ανεξαρτησία της Κροατίας, συμπεριλαμβανομένης και της Βοσνίας, υπό την ηγεσία του Ante Pavelic, γνωστός για τις φασιστικές του πεποιθήσεις και μέλος της φασιστικής κροατικής οργάνωσης Ustase.
Η φασιστική οργάνωση Ustase ξεκίνησε άμεσα την αιματοχυσία, προσπαθώντας να αφανίσει τους Ρομά και τους Σέρβους της επικράτειας, ενώ ανέπτυξε, σε μεγάλο βαθμό, αντισημιτικό αφήγημα που κόστισε τη ζωή σε χιλιάδες Εβραίους (με τον πληθυσμό της κοινότητάς τους να υπολογίζεται σε περίπου 39.000). Στην ουσία, επρόκειτο για ένα κράτος «μαριονέτα» των Γερμανών Ναζί και των φασιστών της Ιταλίας, το οποίο αποτελούσε ανάχωμα στη βαλκανική χερσόνησο. Η πάγια τακτική των ναζί με τη δημιουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης πήρε σάρκα και οστά και στην Κροατία. Η Ustase διέπραξε γενοκτονία κατά του σερβικού πληθυσμού, καθώς, σύμφωνα με υπολογισμούς, τουλάχιστον μισό εκατομμύριο Σέρβοι έχασαν τη ζωή τους, ανάμεσα στους οποίου ήταν και οι Εβραίοι που από τους 39.000 επέζησαν μόνο οι 9.000, με τους υπόλοιπους είτε να σκοτώνονται είτε να εκδιώκονται από τον γερμανικό στρατό.
Επιπροσθέτως, περίπου 200.000 Κροάτες αντιστασιακοί ή συνεργάτες του Άξονα έχασαν τη ζωή τους στον «βωμό» των απάνθρωπων εχθροπραξιών της εξτρεμιστικής κροατικής οργάνωσης. Υπήρξαν κάποιες σποραδικές αντιδράσεις από τους Σέρβους της περιοχής, καθοδηγούμενες από τον Josip Broz Tito. Οι παρτιζάνοι κομμουνιστές που δρούσαν την περίοδο αυτήν κατάφεραν γρήγορα να κερδίσουν την υποστήριξη των Συμμάχων και του Κόκκινου Στρατού, με αλλεπάλληλες εκπαιδεύσεις και λαμβάνοντας τον κατάλληλο ανεφοδιασμό, ώστε να μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στην Ustase. Μέχρι το 1945 και καθώς ο Β´ Παγκόσμιος Πόλεμος έφτανε στο τέλος του, οι παρτιζάνοι κατάφεραν να ελέγξουν τη Γιουγκοσλαβία και τις μεθοριακές περιοχές της Ιταλίας και της Αυστρίας, με το γιουγκοσλαβικό παρτιζανικό κίνημα να γράφει τη δίκη του ιστορία ως πυλώνας αντιφασιστικής δράσης.
Επιπλέον, είναι άξιο αναφοράς πως η γενοκτονία των Σέρβων από την Ustase υπήρξε ένας από τους βασικούς λόγους ανάπτυξης μίσους μεταξύ Κροατίας και Σερβίας από εκείνα τα χρόνια. Παρά την κοινή γλώσσα και αρκετά κοινά χαρακτηριστικά μεταξύ των δυο λαών, υπάρχει έχθρα έως σήμερα. Το παράδειγμα της Ustase έρχεται να επιβεβαιώσει στα χρόνια του πολέμου πως η εκάστοτε εμπλοκή των Ναζί σε οποιαδήποτε χώρα άφησε πίσω της αίμα· αίμα απλού κόσμου, αμάχων (πολλά γυναικόπαιδα), ενώ στη συγκεκριμένη περίπτωση το μίσος που σκόρπισε η ναζιστική τακτική παρουσιάζει αντίκτυπο μέχρι σήμερα στις σχέσεις τις Κροατίας με άλλες χώρες που ήταν έμμεσα ή άμεσα εμπλεκόμενες στις εχθροπραξίες την εποχή εκείνη.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The JUST Act Report: Croatia, state.gov, Διαθέσιμο εδώ
- Croatia declares independence, history.com, Διαθέσιμο εδώ
