Του Ελευθέριου Χονδρού,
Οι πρόσφατες δηλώσεις και ενέργειες του Viktor Orbán σηματοδοτούν μια βαθιά αναβάθμιση της στάσης της Ουγγαρίας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντί να υποστηρίζει την απόλυτη απόρριψη της Ε.Ε., ο Orbán ενορχηστρώνει μια στρατηγική εκστρατεία για την αναμόρφωση της Ένωσης, σε ευθυγράμμιση με το εθνικιστικό και συντηρητικό ήθος της Ουγγαρίας. Αυτή η προσέγγιση σηματοδοτεί μια έντονη απόκλιση από τη συμβατική ευρωσκεπτικιστική αφήγηση, προαναγγέλλοντας ένα όραμα για μια αναδιαμορφωμένη Ε.Ε. που υπογραμμίζει την εθνική κυριαρχία, τις συντηρητικές κοινωνικές πολιτικές και έναν αναπροσανατολισμό της πολιτικής και ιδεολογικής τροχιάς της.
Ιστορικά χαρακτηριζόμενη από μια αμφιλεγόμενη σχέση με τις Βρυξέλλες, η Ουγγαρία του Orbán επιδιώκει, τώρα, ενεργά να επηρεάσει τον ευρωπαϊκό λόγο, εκ των έσω. Η στρατηγική του Orbán είναι πολύπλευρη, συνεπάγεται μια ισχυρή επίθεση ήπιας δύναμης στις Βρυξέλλες, σημαντικές οικονομικές επενδύσεις στην ουγγρική πολιτιστική και διπλωματική υποδομή και τον σχηματισμό συμμαχιών με συντηρητικές δυνάμεις που μοιάζουν με το ίδιο πνεύμα σε όλη την Ευρώπη. Αυτός ο στρατηγικός άξονας υπογραμμίζει μια διαφοροποιημένη προσέγγιση των σχέσεων της Ε.Ε.: η εποικοδομητική δέσμευση να υποστηρίξει την επανευθυγράμμιση των προτεραιοτήτων και των αξιών της Ένωσης αντί να επιδιώκει την απομόνωση ή την έξοδο.
Εν μέσω προετοιμασίας για την επικείμενη προεδρία της Ουγγαρίας στο Συμβούλιο της Ε.Ε., η ουγγρική Kυβέρνηση ενισχύει τη διπλωματική και πολιτιστική της παρουσία στις Βρυξέλλες. Η ανακαίνιση μιας έπαυλης του 18ου αιώνα, με στόχο να χρησιμεύσει ως πολιτιστικός κόμβος και σημείο συνάντησης, αποτελεί παράδειγμα της φιλοδοξίας της Ουγγαρίας να ασκήσει αποτελεσματικά την ήπια δύναμη. Επιπλέον, η υποστήριξη της Ουγγαρίας σε συντηρητικές δεξαμενές σκέψης και μέσα ενημέρωσης στις Βρυξέλλες καταδεικνύει μια συντονισμένη προσπάθεια να εισαχθεί μια συντηρητική άποψη στις ευρωπαϊκές συζητήσεις για κρίσιμα ζητήματα, όπως η μετανάστευση, η κλιματική πολιτική και το μέλλον της διακυβέρνησης της Ε.Ε.
Οι προσπάθειες του Orbán να κατευθύνει την Ε.Ε. προς μια πιο συντηρητική και εθνικο-κρατοκεντρική κατεύθυνση δεν ήταν χωρίς διαμάχες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που βασίζεται στις αρχές της Δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, έχει εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τις εσωτερικές πολιτικές της Ουγγαρίας, ιδίως στους τομείς της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Η ένταση μεταξύ της εθνικιστικής ατζέντας της Ουγγαρίας και των θεμελιωδών αξιών της Ε.Ε. αποτελεί σημαντική πρόκληση για το όραμα του Orbán, αναφορικά με μια αναδιαμορφωμένη Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι επιπτώσεις της στρατηγικής αλλαγής της Ουγγαρίας και της επίθεσης ήπιας ισχύος για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι βαθιές. Από τη μια πλευρά, το όραμα του Orbán αντιπροσωπεύει μια δυνατότητα για μεγαλύτερη ιδεολογική πολυμορφία και μια, εκ νέου, έμφαση στην εθνική κυριαρχία στο πλαίσιο της Ε.Ε. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν ανησυχίες ότι αυτή η μετατόπιση μπορεί να επιδεινώσει τις διαιρέσεις εντός της Ένωσης, να αμφισβητήσει τους δημοκρατικούς κανόνες και να υπονομεύσει τη συλλογική ικανότητα της Ε.Ε. να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα διακρατικά ζητήματα.
Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε ένα «σταυροδρόμι», η προληπτική στάση της Ουγγαρίας, υπό την ηγεσία του Viktor Orbán, είναι έτοιμη να επηρεάσει σημαντικά την τροχιά της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και διακυβέρνησης. Οι επικείμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η προεδρία της Ουγγαρίας στο Συμβούλιο της Ε.Ε. θα αποτελέσουν κρίσιμες συγκυρίες για τον προσδιορισμό της έκτασης και του αντίκτυπου της επιρροής του Orbán. Το αν το όραμα της Ουγγαρίας καταλύει μια εποικοδομητική μεταρρύθμιση ή «βαθαίνει» τις διαιρέσεις εντός της Ε.Ε. μένει να φανεί, υπογραμμίζοντας τη δυναμική και αμφισβητούμενη φύση της ευρωπαϊκής πολιτικής σε μια εποχή μεταβαλλόμενων πίστεων και ιδεολογιών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Occupy Brussels! Viktor Orbán’s plan for Europe, Politico, διαθέσιμο εδώ
- A creaking Hungarian economy is forcing erstwhile supporters of Viktor Orbán to consider their options, Emerging Europe, διαθέσιμο εδώ
