Του Άγγελου Μπαλαρά,
Είναι ευρέως γνωστό και απόλυτα σαφές ότι στον στρατό απαιτούνται ιδιαίτερα στοιχεία χαρακτήρα, τα οποία είναι είτε έμφυτα είτε – συνήθως – καλλιεργούνται εντός αυτού με αφοσιωμένη δουλειά. Ενδεικτικά, όσοι υπηρετούν την πατρίδα τους επιβάλλεται να διακρίνονται από ζήλο, αυταπάρνηση, αίσθημα ευθύνης, ομαδικότητα και αποφασιστικότητα. Ενίοτε πολλά από αυτά τα χαρακτηριστικά αποτελούν βασικά στοιχεία και αθλητών… Ορμώμενος, λοιπόν, από τη τρέχουσα φάση της ζωής μου, κατά την οποία εκπληρώνω τη στρατιωτική μου θητεία, αναρωτήθηκα πώς εντάσσεται ο αθλητισμός στο πλαίσιο των ενόπλων δυνάμεων; Προβλέπεται, που λέμε; Εν τέλει, κατόπιν σχετικής αναζήτησης, αποδεικνύεται ότι ο αθλητισμός βρίσκεται μέσα στην κουλτούρα του στρατού. Φυσικά, παίζει ρόλο και η προαπαιτούμενη σωματική ικανότητα, όμως υπάρχει και η σχετική διάθεση. Φαίνεται ότι τόσο «ενδοτμηματικά» και διακλαδικά όσο και σε διεθνές επίπεδο διοργανώνονται αγώνες, πρωταθλήματα και ορίζονται φορείς, οι οποίοι σχετίζονται με τον αθλητισμό στα τμήματα των ενόπλων δυνάμεων. Εκεί που, δηλαδή, τα μόνιμα στελέχη βγάζουν για λίγο την υπηρεσιακή – στρατιωτική – στολή τους και βάζουν μια αθλητική φορεσιά.
Διεθνές Συμβούλιο Στρατιωτικό Αθλητισμού (ΔΣΣΑ)
Σε διεθνές επίπεδο, από το 1948, συντέθηκε το Διεθνές Συμβούλιο Στρατιωτικού Αθλητισμού (Conseil International du Sport Militaire (CISM), στα γαλλικά, το οποίο έχει υπό την αιγίδα του τη διοργάνωση αθλητικών διοργανώσεων με τη συμμετοχή στρατιωτικών ομάδων από χώρες όλου του κόσμου. Όπως γίνεται κατανοητό, η εμβέλειά του είναι τέτοια που το καθιστά ως μία από τις μεγαλύτερες διεπιστημονικές οργανώσεις. Ειδικότερα, το ΔΣΣΑ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αθλητική οργάνωση μετά τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, πραγματοποιώντας πάνω από 20 διοργανώσεις ετησίως με περίπου 30 διαφορετικά αναγνωρισμένα αθλήματα. Πρόκειται για διοργανώσεις κατά τις οποίες στρατιώτες – που μπορεί να έχουν προηγουμένως συναντηθεί ακόμα και σε πεδίο μάχης ή σε κάποια άσκηση – γίνονται συμπαίκτες ή αντίπαλοι και μετέχουν σε αθλητικά δρώμενα. Ναυαρχίδα των διοργανώσεων του ΔΣΣΑ είναι οι Παγκόσμιοι Στρατιωτικοί Αγώνες (φωτογραφία εξωφύλλου) και το Παγκόσμιο Κύπελλο Ενόπλων, όπου συμμετέχουν αποστολές από τις χώρες μέλη.
Το Διεθνές αυτό Συμβούλιο αποσκοπεί στην ανάδειξη της αθλητικής δραστηριότητας μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων ως μέσο για την προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης. Το μότο είναι «Φιλία μέσω του αθλητισμού» και στηρίζεται στο τρίπτυχο: αθλητισμός – εκπαίδευση – αλληλεγγύη. Το αποτέλεσμα των δράσεων του Διεθνούς Συμβουλίου είναι πολύπλευρο. Αφενός, η καλύτερη κατάρτιση των στρατιωτικών και αφετέρου η ενίσχυση της αλληλεγγύης μεταξύ των εθνών, χρησιμοποιώντας τον αθλητισμό ως αποτελεσματικό διπλωματικό μέσο με σκοπό την ειρήνη. Σε αυτό το μήκος κύματος, από το 1995, το ΔΣΣΑ διοργανώνει κάθε τέσσερα χρόνια τα «CISM Military World Summer Games», μια εκδήλωση πολλαπλών αθλημάτων που πραγματοποιείται ένα έτος πριν από τη χρονιά διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων. Σημειώνεται ότι από το 2010 τελούνται και αντίστοιχοι χειμερινοί στρατιωτικοί αγώνες.
Σήμερα τα κεντρικά του οργανισμού εδρεύουν – φυσικά – στις Βρυξέλλες και το ΔΣΣΑ απαριθμεί περί τις 140 χώρες μέλη. Τρέχον πρόεδρός (από το 2019) είναι ο συνταγματάρχης Nilton Gomes Rolim Filho από τη Βραζιλία, ο οποίος κατά τη θητεία του συνεχίζει ευλαβικά το έργο του οργανισμού για την αναγνώριση του αθλητισμού ως αλληλεγγύης και σεβασμού στον κόσμο των ενόπλων δυνάμεων.
Ανώτατο Συμβούλιο Αθλητισμού Ενόπλων Δυνάμεων (ΑΣΑΕΔ)
Ιστορικά, η ιδέα της συστηματοποιημένης εκγύμνασης του στρατεύματος απαντάται στον ελλαδικό χώρο από την αρχαία Ελλάδα μέχρι και την Ελληνική επανάσταση. Γεγονός ορόσημο αποτελεί η αποδοχή της πρόσκλησης συμμετοχής της Ελλάδας στους πρώτους διασυμμαχικούς στρατιωτικούς αγώνες που διεξήχθησαν στο Παρίσι (1919) μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έτσι, λοιπόν, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, διέθεσαν ογδονταπενταμελή αποστολή αξιωματικών και οπλιτών προτείνοντας, παράλληλα, τη δάφνη της Ολυμπίας και έναν κλάδο ελιάς να είναι ανάμεσα στα βραβεία, ως συμβολισμός της σύνδεσης των αγώνων με αυτούς της Αρχαίας Ελλάδας.
Το 1948, συντέθηκε η Ανωτέρα Συντονιστική Επιτροπή Αθλητισμού Ενόπλων Δυνάμεων (ΑΣΕΑΕΔ), η οποία αποσκοπούσε στην ανάπτυξη της φυσικής αγωγής στις ένοπλες δυνάμεις της χώρας, με τη θέσπιση αντίστοιχων κανονισμών. Κάτι το οποίο επετεύχθη με την οργάνωση αθλητικών αγώνων, για την άθληση και την ψυχαγωγία των στελεχών, των σπουδαστών των στρατιωτικών σχολών και των στρατεύσιμων. Έτσι προάχθηκε και η εκπροσώπηση της χώρας μας στους Διεθνείς Στρατιωτικούς αγώνες. Σε αυτό δεν θα μπορούσε να παραλειφθεί και η σημαντική συνεισφορά που είχε κάτι τέτοιο στη διάδοση του αθλητισμού στην κοινωνία της εποχής. Το πλάνο δράσης αυτό είχε και διεθνή αναγνώριση, αφού η Ελλάδα είναι θεμελιώδες μέλος του ΔΣΣΑ από το 1950. Το 1968, η ΑΣΕΑΕΔ μετονομάζεται σε Ανώτατο Συμβούλιο Αθλητισμού Ενόπλων Δυνάμεων (ΑΣΑΕΔ) λαμβάνοντας και τη σημερινή του μορφή.
Πληθώρα διακεκριμένων αθλητών των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, αγωνίζονται στα ελληνικά στάδια και εκπροσωπούν τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις σε Διεθνείς Στρατιωτικές Διοργανώσεις (CISM, SHAPE, NATO, κ.ο.κ). Οι δράσεις των αρμόδιων φορέων της Ελλάδας φέρνουν και την καθολική αναγνώριση από το ΔΣΣΑ, το οποίο μεταξύ άλλων διοργάνωσε πρόσφατα (2021) ενημερωτικό Συμπόσιο και Αγώνες στην αρχαία Ολυμπία με ιδιαίτερη επιτυχία.
«Εσωτερικά» πρωταθλήματα
Τέλος, μεγάλο ενδιαφέρον παρατηρείται και στις διοργανώσεις «εσωτερικού». Εκεί όπου ομάδες που απαρτίζονται από στελέχη της αεροπορίας, του στρατού και του ναυτικού αντίστοιχα, τίθενται αντιμέτωπες. Σε πρωταθλήματα είτε μεταξύ μονάδων του ίδιου τμήματος των ενόπλων δυνάμεων, είτε διακλαδικά. Αυτή η τελευταία κατηγορία σε μεγάλο βαθμό παρατηρείται σε χώρες όπως η Αμερική, όπου μια μπασκετική συνάντηση ή ένας αγώνας ράγκμπι της ομάδας του ναυτικού απέναντι σε αυτή της αεροπορίας συνιστά ντέρμπι (φωτογραφία από πάνω). Ανά τακτά χρονικά διαστήματα και στην Ελλάδα, το ΑΣΑΕΔ διοργανώνει τέτοια πρωταθλήματα και αγωνίσματα. Το σίγουρο είναι ότι ο συνδυασμός αθλητισμού και ενόπλων δυνάμεων είναι εξαιρετικά επωφελής και οι αντίστοιχες δράσεις που γίνονται είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Και πράγματι, πιστεύω ότι, ο αθλητισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο προάσπισης της ειρήνης!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Season Preview: U.S. Air Force Academy Football, 5280.com, διαθέσιμο εδώ
- What is CISM?, milsport.one, διαθέσιμο εδώ
- Ανώτατο Συμβούλιο Αθλητισμού Ενόπλων Δυνάμεων (ΑΣΑΕΔ) – Ιστορία, asaed.gr, διαθέσιμο εδώ
