Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Μέσα στις φλόγες ενός πολέμου, πολλοί βρίσκουν την ευκαιρία να παραβιάσουν τον νόμο, ικανοποιώντας τις μύχιες επιθυμίες τους και πιστεύοντας πως θα μείνουν ατιμώρητοι, μιας και η κοινωνία βρίσκεται σε κρίση. Γι’ αυτό και τα ιστορικά μυθιστορήματα που συμπεριλαμβάνουν το αστυνομικό στοιχείο είναι συχνά στα πιο αγαπητά του αναγνωστικού κοινού. Είναι, άλλωστε, κοινή παραδοχή ότι ο πόλεμος και τα τραγικά γεγονότα που συμβαίνουν σε μεγάλη κλίμακα επηρεάζουν ποικιλοτρόπως τη ζωή και τον ψυχισμό ακόμη και των ανθρώπων που δεν μετέχουν ενεργά στις ένοπλες συρράξεις.
Μέσα στην κρίση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το βιβλίο του Chris Lloyd Οι Ανεπιθύμητοι Νεκροί τοποθετεί τον αγώνα ενός ανθρώπου για την πολυπόθητη δικαιοσύνη, στο μέτρο τουλάχιστον που ο ίδιος μπορεί να βοηθήσει. Το βιβλίο αυτό εκδόθηκε για το ελληνόφωνο κοινό από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο τον Φεβρουάριο του 2024, σε μετάφραση Βασίλη Κοντόπουλου. Ο Chris Lloyd είναι διάσημος Ουαλός συγγραφέας, με σπουδές στην ισπανική και γαλλική γλώσσα. Έχοντας ζήσει στην Καταλονία, στο Μπιλμπάο και τη Μαδρίτη, πλέον ζει στην πατρίδα του και αφιερώνεται στη συγγραφή αστυνομικών μυθιστορημάτων, τα οποία έχουν αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές από τον Τύπο, καθώς και από συναδέλφους του.
Η ιστορία εκτυλίσσεται στο Παρίσι του 1940. Όμως, η πόλη δε θυμίζει σε τίποτα την παλιά της μαγεία, γιατί έχει χάσει κάθε ίχνος ρομαντισμού και αυθεντικότητας. Έχει μόλις καταληφθεί από τους Γερμανούς, οι οποίοι συνέτριψαν και ταπείνωσαν ταχύτατα τον Γαλλικό και τον Βρετανικό στρατό. Οι φήμες για τις φρικαλεότητες που έχουν ήδη διαπράξει οι Γερμανοί κατά την πορεία τους επιτείνουν το πνεύμα της αναρχίας. Η αλήθεια, φυσικά, είναι το πρώτο θύμα του πολέμου. Ο ήρωας του βιβλίου, ο βετεράνος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου Εντί Ζιράλ, ζει ξανά τη φρίκη του πολέμου και ξυπνούν μέσα του τα φαντάσματα του παρελθόντος, πολλά από τα οποία ο ίδιος δημιούργησε ή είδε μπροστά του. Το σώμα του, γεμάτο ουλές από τα πεδία των μαχών γίνεται εκ νέου μάρτυρας φρικαλέων γεγονότων. Ο ίδιος έχει καθοριστεί ως άτομο από τις τραυματικές εμπειρίες του στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τον οποίο ο ίδιος απλώς ακολουθούσε τις διαταγές των ανωτέρων του, πράγμα το οποίο τώρα δείχνει να επανεξετάζει. Κατά μια τραγική συγκυρία, τέσσερις Πολωνοί πρόσφυγες που προσπαθούσαν να φύγουν από την πόλη πριν φτάσουν οι Γερμανοί.
Ο Γάλλος αστυνομικός βρίσκεται σε μια κατάσταση, στην οποία θα πρέπει ν’ αναζητήσει την αλήθεια σε μια πόλη που έχει χάσει τα πάντα κάτω από τη ναζιστική σημαία. Οι σύμμαχοί του στην έρευνα, μετρημένοι, ο κάθε ένας με τις δικές του ιδιαιτερότητες και πάθη. Στην πραγματικότητα, ο ίδιος δεν έχει ιδέα πού να στραφεί για βοήθεια. Παράλληλα, ένα ακόμα τραγικό γεγονός «χτυπά την πόρτα» του ντετέκτιβ, βυθίζοντάς τον ακόμη περισσότερο στην αναζήτηση της αλήθειας, σε ένα κόσμο ψέματος. Στα ίχνη των εγκλημάτων της Γκεστάπο, ο Έντι πέφτει θύμα των πρακτικών των Γερμανικών μυστικών υπηρεσιών, ενώ ο ίδιος μεταχειρίζεται εξίσου ανήθικες πρακτικές για να αποσπάσει τις απαιτούμενες για την έρευνά του πληροφορίες. Στο μεταξύ, ο γιος του πρωταγωνιστή επιστρέφει από το μέτωπο, ένας ηττημένος Γάλλος στρατιώτης, που αισθάνεται ντροπή για την έκβαση του πολέμου και αισθάνεται ολοένα και πιο εχθρικά για τον πατέρα του, βλέποντάς τον φαινομενικά να συγχρωτίζεται με Γερμανούς αξιωματικούς.
Το μνημειώδες αυτό έργο έχει αποσπάσει το βραβείο HWA Gold Crown, για το καλύτερο βιβλίο Ιστορικής Φαντασίας, και όποιος το διαβάσει δεν δυσκολεύεται να καταλάβει το λόγο. Καταφέρνοντας να αναπτύξει μια ιστορία στα ταραγμένα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, «κρατά» το ενδιαφέρον του αναγνώστη «καθηλωμένο» στην πλοκή, παρά τη σημασία των γεγονότων που αποτελούν το φόντο. Η δόμηση της συμπεριφοράς του ήρωα ταιριάζει απόλυτα με το ταραγμένο και πολύπαθο προφίλ ενός βετεράνου, ενώ η εξέλιξη του χαρακτήρα του αποτυπώνεται στις πράξεις του, με στόχο την εξιχνίαση της υπόθεσης που έχει αναλάβει. Ο Ζιράλ μπορεί να είναι ένας ήρωας με ταραγμένο παρελθόν και σκοτεινά μυστικά, αλλά τουλάχιστον αναλαμβάνει κάτι που δε θα προσπαθούσαν όλοι: να βοηθήσει, έστω και στον βαθμό που μπορεί, ακόμη και όταν όλα γύρω του καταρρέουν.
