Του Νικολάου Σαμαρά,
1944: Η περιοχή της Καστοριάς και πιο συγκεκριμένα η Κλεισούρα βρέθηκε αντιμέτωπη με μια απάνθρωπη σφαγή τεράστιας έκτασης, όταν Γερμανοί Ναζί, σε συνεργασία με Βούλγαρους κομιτατζήδες, διέπραξαν 280 δολοφονίες αμάχων, κυρίως γυναικόπαιδα και ηλικιωμένους.
Ήταν 5 το απόγευμα, όταν από μακριά εκτοξεύθηκε στον ουρανό μια φωτοβολίδα, η οποία, όπως αποδείχθηκε, ήταν το σύνθημα για αυτό που θα ακολουθούσε. Οι Ναζί προχώρησαν στην εκτέλεση μικρών παιδιών, εγκύων γυναικών, βρεφών και ηλικιωμένων σε ένα άνευ προηγούμενου λουτρό αίματος. Ο άμαχος πληθυσμός της Κλεισούρας θεωρήθηκε ότι αποτελεί ισχυρή κοινωνική βάση και μέσο ανεφοδιασμού των ανταρτών και έτσι αντιμετωπίστηκε ως εχθρός –εχθρός για τους Ναζί σήμαινε θάνατος και αφανισμός.
Λίγους μήνες πριν από τη σφαγή, είχε προηγηθεί επίθεση των ανταρτών του Ε.Λ.Α.Σ. σε γερμανική στρατιωτική φάλαγγα και είχαν σκοτώσει τρεις Γερμανούς μοτοσικλετιστές, αν και οι μελετητές έκαναν λόγo για δυο έως οκτώ και εκτός αυτού ανέφεραν ότι τα πτώματα υπέστησαν βεβήλωση. Υπεύθυνος για την επίθεση θεωρήθηκε ο επικεφαλής των Βούλγαρων κομιτατζήδων και της πολιτοφυλακής του Andon Kalchev. Οι Γερμανοί ανέκαθεν θεωρούσαν την Κλεισούρα ως το προπύργιο των ανταρτών της περιοχής και ήταν κοινό μυστικό ότι περίμεναν την ευκαιρία τους για να επιτεθούν. Υποστηρικτές της γραμμής προπαγάνδας των Ναζί έφτασαν λίγο μετά την επίθεση των ανταρτών στην Κλεισούρα, διαβεβαιώνοντας πως δεν σκοπεύουν να επιτεθούν, και οι κάτοικοι, γνωρίζοντας πως οι εμπλεκόμενοι στις βίαιες επιθέσεις είχαν αποχωρήσει και δεδομένου ότι στην Κλεισούρα βρίσκονταν μόνο γυναικόπαιδα και γέροντες, θεώρησαν πως όντως οι Ναζί δεν θα προχωρούσαν σε εχθροπραξίες, ενώ όσοι άνδρες κάτοικοι είχαν μείνει εκεί φοβούμενοι τα αντίποινα είχαν κρυφτεί στα βουνά.
Η σφαγή των αμάχων κράτησε κοντά στις δυο ώρες, ενώ κάηκαν 150 σπίτια, ανάμεσά τους η κλινική και τα σχολεία της Κλεισούρας. Οι Ναζί, αφού μετέτρεψαν την κωμόπολη σε σφαγείο, προχώρησαν πριν αποχωρήσουν στο θάψιμο των νεκρών σε ομαδικούς τάφους, ακόμα και σε πλατείες και αυλές των κατεστραμμένων σπιτιών. Ο επικεφαλής της κτηνωδίας και συνταγματάρχης των SS, Karl Schumers, απαλλάχθηκε από κάθε κατηγορία και επανέλαβε λίγο αργότερα και πάλι παρόμοιες κτηνωδίες στους Πύργους Εορδαίας 23 Απριλίου του ίδιου έτους και στο Δίστομο στις 10 Ιουνίου.
Όντας πιστός στρατιώτης της ναζιστικής ιδεολογίας δεν ήταν δυνατό να έχανε το αξίωμά του, γιατί έδινε στους Ναζί αυτό που ήθελαν. Η μαρτυρική-ηρωική Κλεισούρα τιμήθηκε μαζί με τους κατοίκους της από το ελληνικό κράτος με τον Πολεμικό Σταυρό Α΄ Τάξεως και όρισε τον οικισμό ως ιστορική έδρα Δήμου σε προηγούμενη διοικητική μεταρρύθμιση του σχεδίου Καποδίστρια, ενώ ο σύλλογος των Απανταχού Κλεισουρέων Άγιος Μάρκος ανήγειρε μνημείο προς τιμήν των νεκρών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Η σφαγή των 280 αμάχων στην Κλεισούρα. Επικεφαλής ήταν ο Κάρλ Σίμερς που έσφαξε το Δίστομο και την Υπάτη. Πως αθωώθηκε, mixanitouxronou.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Σφαγή της Κλεισούρας. Όταν οι πολιτισμένοι Γερμανοί με την αρωγή Βουλγάρων κατέσφαξαν 280 γέροντες και γυναικόπαιδα, ethnos.gr, Διαθέσιμο εδώ
