Της Ιωάννας Μέγα,
Τα ηλεκτρικά εγκαύματα προκαλούνται από την επαφή ενός ατόμου με το ηλεκτρικό ρεύμα ή ύστερα από χτύπημα από κεραυνό.
Τι εννοούμε με τον όρο ηλεκτροπληξία;
Ο όρος ηλεκτροπληξία, ουσιαστικά, αναφέρεται στην «εξέλιξη» ενός ηλεκτρικού εγκαύματος. Όταν, δηλαδή, το ηλεκτρικό ρεύμα αγγίζει ή διαρρέει το ανθρώπινο σώμα, αυτό είναι γνωστό ως ηλεκτροπληξία. Μπορεί να συμβεί οπουδήποτε υπάρχει ενεργός ηλεκτρισμός. Μπορεί να προκαλέσει από ένα ανεπαίσθητο μούδιασμα στο σημείο επαφής μέχρι και ανακοπή. Οι επιπτώσεις μιας ηλεκτροπληξίας ποικίλλουν ανάλογα με την πηγή και τη σοβαρότητα της βλάβης. Το άτομο το οποίο έχει υποστεί ηλεκτροπληξία ή ηλεκτρικό έγκαυμα θα πρέπει να αναζητήσει άμεσα ιατρική βοήθεια προς αποκλεισμό περαιτέρω βλάβης των ιστών.
Η βαρύτητα ενός ηλεκτρικού εγκαύματος εξαρτάται:
- Από την ένταση του ρεύματος
- Από τον τύπο του ρεύματος – εναλλασσόμενο ρεύμα (AC) ή συνεχές ρεύμα (DC)
- Από την πορεία που ακολούθησε το ρεύμα στο σώμα
- Από τον χρόνο που διήρκησε η επαφή με το ρεύμα
- Από την αντίσταση των ιστών
Τι συμβαίνει στο σώμα κατά τη διάρκεια μιας ηλεκτροπληξίας;
Ο ηλεκτρισμός ακολουθεί τη διαδρομή της ελάχιστης αντίστασης μέσω του σώματος και δημιουργεί θερμότητα, με αποτέλεσμα τη θερμική βλάβη σε διάφορους ιστούς κατά μήκος της διαδρομής του ρεύματος. Οι ιστοί με υψηλή αντοχή υφίστανται μεγαλύτερη ζημιά από τη θερμότητα. Τα οστά, οι τένοντες και το λίπος έχουν μεγαλύτερη αντίσταση από το δέρμα. Ο νευρικός και ο αγγειακός ιστός έχουν μικρότερη αντίσταση. Ο μυϊκός ιστός έχει ενδιάμεση αντίσταση, αλλά ο μεγαλύτερος όγκος μυϊκού ιστού έχει ως αποτέλεσμα οι μύες να μεταφέρουν το μεγαλύτερο μέρος του ρεύματος σε έναν ηλεκτρικό τραυματισμό. Σε σύγκριση με άλλου είδους εγκαύματα ή θερμικές κακώσεις, ο ηλεκτρικός τραυματισμός έχει ως αποτέλεσμα σημαντικά μεγαλύτερο τραυματισμό στα νεύρα, τους μύες, τα οστά και το δέρμα, με περισσότερες επιπλοκές και βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη νοσηρότητα.
Ηλεκτροπληξία μπορεί να προκληθεί από επαφή με:
- Ελαττωματικές ηλεκτρικές συσκευές ή μηχανήματα
- Οικιακά καλώδια
- Γραμμές ηλεκτρικής ενέργειας
- Κεραυνούς
- Πρίζες ρεύματος
Υπάρχουν 2 τύποι ηλεκτρικών τραυματισμών:
- Τραυματισμός χαμηλής τάσης από πηγές μικρότερες από 1000 V
- Τραυματισμός υψηλής τάσης από πηγές μεγαλύτερες από 1000 V
Φαίνεται αντιφατικό, αλλά οι ηλεκτρικοί τραυματισμοί χαμηλής τάσης είναι πιο συχνά θανατηφόροι από τους τραυματισμούς υψηλής τάσης. Η επαφή με μία πηγή υψηλής τάσης μπορεί να εκσφενδονίσει το θύμα μακριά από την πηγή, περιορίζοντας τον χρόνο επαφής. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο βαθμός τραυματισμού μπορεί να είναι εκπληκτικά μικρός. Αντίθετα, μία πηγή εναλλασσόμενου ρεύματος χαμηλής τάσης μπορεί να διεγείρει τη συστολή των μυών, προκαλώντας ένα ακούσιο κράτημα που παρατείνει την επαφή με το ηλεκτρικό ρεύμα και που αυξάνει σημαντικά τον βαθμό τραυματισμού.
Επιπτώσεις Ηλεκτροπληξίας
Οι επιπτώσεις των ηλεκτρικών εγκαυμάτων και της ηλεκτροπληξίας διακρίνονται σε βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες.
Οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις περιλαμβάνουν :
- Εγκαύματα
- Ακανόνιστος καρδιακός παλμός
- Επιληπτικές κρίσεις
- Απώλεια συνείδησης
- Κεφαλαλγία
- Αισθητηριακά και κινητικά ελλείμματα
Τα πιο σοβαρά αποτελέσματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κώμα
- Έμφραγμα
- Αναπνευστική ανακοπή
Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις :
Η εμφάνιση των όψιμων συμπτωμάτων ενός ηλεκτρικού εγκαύματος μπορεί να καθυστερήσει σημαντικά, με έναρξη 1 έως 5 ή και περισσότερα χρόνια μετά τον ηλεκτρικό τραυματισμό. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν μια ποικιλία σωματικών, νευρολογικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων. Τα οξεία νευρολογικά συμπτώματα μετά από ηλεκτρικό τραυματισμό έχουν καλύτερη πρόγνωση για ανάρρωση από τα νευρολογικά συμπτώματα καθυστερημένης έναρξης.
Ορισμένα από τα όψιμα συμπτώματα αναφέρονται ενδεικτικά παρακάτω:
Σωματικά: Πόνος, κούραση, κεφαλαλγία, μυϊκοί σπασμοί, δύσκαμπτες αρθρώσεις κ.λπ.
Νευρολογικά: Απώλεια μνήμης, δυσκολία συγκέντρωσης, απώλεια ισορροπίας κ.λπ.
Ψυχολογικά: Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD), κατάθλιψη, αϋπνία, κρίσεις πανικού, αλλαγές συμπεριφοράς, μειωμένη συγκέντρωση και προσοχή κ.λπ.
Ηλεκτροπληξία και Νευρικό Σύστημα
Έρευνες αποκαλύπτουν ότι τα θύματα ηλεκτροπληξίας μπορούν μεταγενέστερα από την επαφή τους με το ηλεκτρικό ρεύμα να εμφανίσουν συμπτώματα τόσο από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ) όσο και από το Περιφερικό Νευρικό Σύστημα (ΠΝΣ), όπως αυξημένο κίνδυνο επιληψίας, σπασμών, μη φυσιολογικών ακούσιων κινήσεων, κεφαλαλγίας, ημικρανίας και ιλίγγου, νευροπαθητικό πόνο, απώλεια αίσθησης, παραισθησία και μυϊκή αδυναμία.
Τι προκαλεί, όμως, τα όψιμα νευρολογικά συμπτώματα;
Οι ηλεκτρικοί τραυματισμοί αυξάνουν τον κίνδυνο αρκετών νευρολογικών παθήσεων και συμπτωμάτων τόσο του ΚΝΣ όσο και του ΠΝΣ, χρόνια μετά τον τραυματισμό. Τα όψιμα νευρολογικά συμπτώματα πιστεύεται ότι προκύπτουν από δομικές βλάβες όπως αιμορραγία, εγκεφαλικό οίδημα ή χρωματόλυση πυραμιδικών κυττάρων. Ωστόσο, η πιθανή οργανική βλάβη δεν εξηγεί εύκολα την καθυστερημένη έναρξη των συμπτωμάτων που μερικές φορές εμφανίζονται μέρες έως και χρόνια μετά τον ηλεκτρικό τραυματισμό.
Συμπερασματικά, τα ηλεκτρικά εγκαύματα και κατ’ επέκταση η ηλεκτροπληξία μπορεί να προκαλέσουν τραυματισμούς οι οποίοι δεν είναι πάντα ορατοί. Ανάλογα με το πόσο υψηλή ήταν η τάση, ο τραυματισμός μπορεί να είναι ακόμα και θανατηφόρος. Επιπλέον, τα μακροπρόθεσμα επακόλουθα που σχετίζονται με τον ηλεκτρικό τραυματισμό συνδέονται άμεσα με διάχυτες βλάβες τόσο του ΚΝΣ όσο και του ΠΝΣ που πιθανώς έχουν αλλοιώσει την κυτταρική απόκριση. Για τον λόγο αυτό, κρίνεται αναγκαία η άμεση ιατρική βοήθεια ύστερα από ένα ηλεκτρικό έγκαυμα με σκοπό τον περιορισμό της βλάβης στους περιφερικούς ιστούς.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Long-term sequelae of electrical injury, PubMed, διαθέσιμο εδώ
- Neurological symptoms and disorders following electrical injury: A register-based matched cohort study, PubMed, διαθέσιμο εδώ
- How various levels of electric shocks affect the body and how to recover, Medical News Today, διαθέσιμο εδώ
