Της Κωνσταντίνας Μερλέμη,
Η Σενεγάλη είναι μία χώρα της δυτικής Αφρικής που συνορεύει με τη Γουινέα, τη Γουινέα-Μπισσάου, τη Μαυριτανία, το Μάλι και περικλείει τη Γκάμπια. Το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού της απασχολείται στους τομείς της γεωργίας, αλλά και της εξόρυξης ορυκτών και του τουρισμού, τρεις κύριους τομείς στους οποίους στηρίζεται η ασθμαίνουσα οικονομία της χώρας. Εξαιτίας αυτής, αλλά και άλλων παραγόντων, θεωρείται μία χώρα με σχετικά χαμηλό δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης, και δη δημοκρατικής· το πολιτικό καθεστώς της είναι υβριδικό, αυτό της Ημιπροεδρικής Δημοκρατίας. Παρά το δημοκρατικό χαρακτήρα του πολιτεύματος, το δημοκρατικό έλλειμμα της χώρας είναι εντονότατο, όπως έγινε σαφές επί της προεδρίας του τέως Προέδρου, Macky Sall.
Στις 24 Μαρτίου του 2024 πραγματοποιήθηκαν εθνικές εκλογές, οι οποίες ανέδειξαν τον νέο Πρόεδρο της χώρας, τον Bassirou Diomaye Faye, ο οποίος έδωσε τον όρκο στις 2 Απριλίου 2024, σηματοδοτώντας τη λήξη της 12χρονης θητείας του Sall. Ο τελευταίος είχε ήδη τελέσει Πρόεδρος για δύο συναπτές θητείες, μία επταετή (2012-2019) και μία πενταετή (2019-2024). Παρόλο που το Σύνταγμα της χώρας απαγορεύει τρίτη θητεία, ο Sall προκάλεσε πολιτική κρίση τον Φεβρουάριο σε μία προσπάθεια να ανανεώσει τη θητεία του καθυστερώντας τις εκλογές. Χρειάστηκε η παρέμβαση του Συνταγματικού και του Ανώτατου Δικαστηρίου ώστε να οριστεί η 24η Μαρτίου ημέρα εκλογών.
Επί της Προεδρίας του, η Σενεγάλη είδε μία οικονομική ανάπτυξη της τάξης του 5%, κυρίως λόγω των ευνοϊκών οικονομικών και φορολογικών όρων που αποτελούν πόλο έλξης για τις ξένες επιχειρήσεις και τους διεθνείς επενδυτές. Η ελάχιστη αυτή βελτίωση μπορεί να αναβάθμισε την Σενεγάλη από χώρα μικρού εισοδήματος σε χώρα μικρομεσαίου εισοδήματος, όμως στην πράξη δεν έγινε αισθητή καμία βελτίωση. Τα ποσοστά φτώχειας και ανεργίας παρέμειναν σημαντικότατα, ενώ πολλοί τον κατηγόρησαν για διαφθορά, καθώς λέγεται ότι διόριζε σε θέσεις εξουσίας ανθρώπους με τους οποίους τηρούσε στενές κομματικές σχέσεις, ανεξαρτήτως των ικανοτήτων τους. Η βίαιη και θανατηφόρα καταστολή, επίσης, διαδηλώσεων με συλλήψεις διαδηλωτών της αντιπολίτευσης και με αστυνομικές επιχειρήσεις, είχε προκαλέσει φόβο για δημοκρατική οπισθοχώρηση της χώρας.
Στο μεταξύ, και έως δέκα μέρα πριν από τις εκλογές, ο Faye από τον Ιούλιο του 2023 ήταν φυλακισμένος εξαιτίας μίας ανάρτησής του σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, με την οποία έντονα τοποθετήθηκε κατά της τότε Κυβέρνησης. Βέβαια, ο Faye δεν ήταν εξαρχής το κύριο πρόσωπο της αντιπολίτευσης, ήταν ένας σχεδόν άγνωστος εφοριακός επιθεωρητής. Κύριο πρόσωπο της αντιπολίτευσης ήταν ο Ousmane Sonko, επίσης εφοριακός επιθεωρητής, δημοφιλής στον λαό με τις υποσχέσεις του για καταπολέμηση της διαφθοράς. Ωστόσο, κατηγορήθηκε για συκοφαντική δυσφήμιση, φυλακίστηκε και του απαγορεύτηκε να συμμετάσχει στις εκλογές, οπότε ο ίδιος παρακίνησε τον λαό να ψηφίσει τον Faye. Πλέον αποφυλακίστηκε, και διορίστηκε από τον Faye Πρωθυπουργός.
Με βάση τις δηλώσεις του για το πολιτικό του πρόγραμμα, ο νέος Πρόεδρος επιδιώκει μια βαθιά συστημική αλλαγή, για μια χώρα ελπίδας και ειρήνης με ανεξάρτητο δικαστικό σώμα και ενισχυμένη Δημοκρατία, απαλλαγμένη από παράγοντες διαφθοράς. Έχει, επίσης, δεσμευτεί να αποκαταστήσει την εθνική κυριαρχία σε βασικούς οικονομικούς τομείς, όπως αυτούς του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και της αλιείας.
Στις προεκλογικές του διακηρύξεις, είχε υποστηρίξει την κατάργηση του φράγκου CFA που συνδέεται με την εποχή της αποικιοκρατίας των Γάλλων στη χώρα, και τη δημιουργία ενός εθνικού νομίσματος. Εξάλλου, τα αντιγαλλικά συναισθήματα των χωρών της ηπείρου δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο. Μόλις πριν από κάποιους μήνες η Μπουρκίνα Φάσο, ο Νίγηρας και το Μάλι αποχώρησαν από την ECOWAS, έναν περιφερειακό οργανισμό που συνεργάζεται με τη Γαλλία, και στράφηκαν προς τη Ρωσία. Ο Faye αναθεώρησε μετά την εκλογή του, και υιοθετεί μία περισσότερο διαλλακτική και συμβιβαστική στάση. Προτεραιότητά του πλέον είναι να στραφεί στην ECOWAS και να επαναφέρει στον οργανισμό τις τρείς αυτές χώρες, θέτοντας σε δεύτερη μοίρα το σχέδιο για αλλαγή του νομίσματος. Ο Γάλλος Πρόεδρος, Emmanuel Macron, συνεχάρη τον Faye και είπε ότι η Γαλλία θέλει «να συνεχίσει και να εντείνει τη συνεργασία» μεταξύ των χωρών τους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Senegal’s top court confirms Bassirou Diomaye Faye’s election victory, AlJazeera, διαθέσιμο εδώ
- Senegal president names opposition leader Ousmane Sonko as PM, france24, διαθέσιμο εδώ
- How Will Senegal’s New President Govern? , foreign policy, διαθέσιμο εδώ
