Της Κωνσταντίνας Βουδούρη,
Η έννοια της Δημοσιογραφίας τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πληροφορία και πιο συγκεκριμένα, πρώτα με τη γνώση και την καταγραφή της είδησης και της γενικότερης πληροφορίας και έπειτα, με τη διάδοσή της, τουτέστιν με την ενημέρωση και πληροφόρηση του κοινού. Η Δημοσιογραφία, λοιπόν, σε επαγγελματικό επίπεδο επιτελείται στο πλαίσιο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Παραδοσιακά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης νοούνται η τηλεόραση, ο κινηματογράφος, το ραδιόφωνο και ο τύπος, ενώ, στα νέα μέσα, πλέον ΜΜΕ, τα οποία όλο και περισσότερο αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται ευρέως, ανήκει το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κοινώς τα social media. Αξίζει να σημειωθεί πως στην ευρύτερη έννοια των μέσων επικοινωνίας νοείται το θέατρο, η διαφήμιση ακόμα και τα βιντεοπαιχνίδια.
Η Αφηγηματική Δημοσιογραφία ή αλλιώς η Νέα Δημοσιογραφία, “New Journalism”, όμως δεν έχει την ίδια μορφή με την τυπική, θα μπορούσε να ειπωθεί, δημοσιογραφία. Σαφώς και εμφανίζουν πολυάριθμες ομοιότητες, αλλά ταυτοχρόνως και αρκετές διαφορές. Συγκεκριμένα, η Νέα Δημοσιογραφία εμφανίστηκε, κυρίως, από τα μέσα του 20ου αιώνα και έπειτα, η οποία ουσιαστικά αναφέρεται στην καταγραφή αληθινών ειδήσεων, που αναφέρονται, δηλαδή, σε πραγματικά γεγονότα με αφηγηματικές, όμως, τεχνικές. Ένα από τα πρώτα και πιο γνωστά έργα που υπόκειται στην Αφηγηματική Δημοσιογραφία είναι το “Εν ψυχρώ”, “In Cold Blood” του Truman Capote, το 1966, το οποίο αναφέρεται στην πραγματική είδηση της δολοφονίας τεσσάρων μελών μιας οικογένειας σε μια αγροτική κοινότητα από δύο άνδρες. Η έρευνα του Capote ήταν επίπονη και διήρκησε μερικά χρόνια, ενώ οι σημειώσεις που είχε συγκεντρώσει όλο αυτόν τον καιρό ανέρχονταν στις 8.000, με αποτέλεσμα να μη μιλάμε πλέον, για άρθρο, αλλά για μυθιστόρημα. Η Νέα Δημοσιογραφία μεταξύ άλλων δημιουργεί εικόνες και σκιαγραφεί με λεπτομέρεια τους χαρακτήρες, ενώ, δεν παραλείπει να χρησιμοποιεί προσωπικό ύφος και τόνο σε αντίθεση με το ύφος της τυπικής δημοσιογραφίας που τείνει να είναι απρόσωπο. Πολλές φορές, μάλιστα, χρησιμοποιείται το πρώτο πρόσωπο στην αφήγηση, με σκοπό την αμεσότητα.
Ένα κείμενο που ανήκει στο κίνημα του “New Journalism” δεν αποτελεί και δεν αποσκοπεί αποκλειστικά στην παράθεση πραγματικών γεγονότων, όπως για παράδειγμα πραγματοποιείται στον παραδοσιακό τύπο, αντιθέτως, αποτελεί, συγχρόνως, και ένα λογοτεχνικό έργο, αποσκοπώντας τόσο στην ενημέρωση του κοινού όσο και στη λογοτεχνική και αισθητική του τέρψη. Απαιτείται πολύχρονη, επίπονη και λεπτομερής δουλειά, για να επιτευχθεί μια επαρκής και ακριβής έρευνα σχετικά με ένα συμβάν. Δίνεται έμφαση στους χαρακτήρες και τα συναισθήματα των ηρώων, όπως σε ένα λογοτεχνικό έργο, αλλά το γεγονός στο οποίο αναφέρεται είναι πραγματικό. Επιπλέον, όπως στην αφήγηση έτσι και στην αφηγηματική δημοσιογραφία, συνήθως, προτιμάται η χρονολογική σειρά, χωρίς αυτό να είναι δεσμευτικό.
Όπως γίνεται εύληπτο, η Νέα Δημοσιογραφία είναι μια σχετικά νέα μορφή της Δημοσιογραφίας που συνδέει τη λογοτεχνία με την πραγματική είδηση, κερδίζοντας από την εμφάνισή της μέχρι και σήμερα τόσο θετικές όσο και αρνητικές κριτικές. Εν κατακλείδι, η είδηση είναι μία και ο δημοσιογράφος είναι αυτός που επιλέγει τον τρόπο με τον οποίο θα τη διαδώσει, με έναν τρόπο, ο οποίος οφείλει να είναι αμερόληπτος και αντικειμενικός.
