Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
1948: Λίγο μετά από το τέλος του καταστροφικού Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου όλες οι χώρες που συμμετείχαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο αναζητούσαν μια διέξοδο από το οικονομικό τέλμα στο οποίο είχαν περιέλθει. Για αυτόν τον σκοπό, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής θέσπισαν ένα πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης που στρεφόταν, αρχικά, στην ανάκαμψη της Δυτικής Ευρώπης, προσβλέποντας, φυσικά, και στην πολιτική επιρροή των χωρών αυτών και απομακρύνοντάς τες από τον σοβιετικό έλεγχο.
Έτσι, μια μέρα σαν σήμερα, ο Πρόεδρος των Η.Π.Α., Harry Truman, προέβη στην υπογραφή του Σχεδίου Μάρσαλ, με την οικονομική ενίσχυση να υπολογίζεται περίπου στα $ 13 δις. Η ιδέα για την εν λόγω πολιτική ξεκίνησε τον Ιούνιο του 1947, όταν ο Υπουργός Εξωτερικών της χώρας, George Marshall, υποστήριξε σε μια ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ την ανάγκη για οικονομική ενίσχυση των πληγεισών –από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο– χωρών. Έτσι, ύστερα από τις απαραίτητες διαβουλεύσεις, το Κογκρέσο των Η.Π.Α. ενέκρινε τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Ανάκαμψης, γνωστό πλέον ως Σχέδιο Μάρσαλ.
Τα κράτη που επωφελήθηκαν από τα κονδύλια αυτά ήταν το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Δανία, η Γαλλία, η Σουηδία, η Ισλανδία, η Ιρλανδία, η Ελλάδα, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Νορβηγία, η Πορτογαλία, η Ελβετία, η Τουρκία και η Δυτική Γερμανία. Η αρχική πρόβλεψη είχε ορίζοντα τετραετίας (έως το 1951), με στόχο την επούλωση των πληγών του πολέμου, μέσα από την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων πόλεων και χωριών, τον εκσυγχρονισμό της βιομηχανίας για την παραγωγή περισσότερων και καλύτερων προϊόντων, αλλά και την αναβίωση της αγροτικής παραγωγής για την άμεση κάλυψη των επισιτιστικών αναγκών των χωρών.
Τελικά, όπως έδειξε η ιστορία, τα αποτελέσματα του Σχεδίου Μάρσαλ επέφεραν θετικά αποτελέσματα στα οικονομικά των χωρών που έλαβαν μέρος, με το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (Α.Ε.Π.) να αυξάνεται περίπου 15-25% κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Μάλιστα, ο εμπνευστής του σχεδίου, George Marshall, έλαβε το 1953 το Νόμπελ Ειρήνης ως αναγνώριση της συνολικής του προσφοράς. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως το 1949 οι Η.Π.Α. προχώρησαν και στην εκπόνηση ενός ακόμα σχεδίου, το Point Four Program (πρόγραμμα τεσσάρων σημείων), με το οποίο προσέφεραν τεχνική και οικονομική βοήθεια προς τις υπανάπτυκτες χώρες σε όλο τον κόσμο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Marshall Plan, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- President Harry Truman signs Marshall Plan, history.com, Διαθέσιμο εδώ
- Marshall Plan (1948), archives.gov, Διαθέσιμο εδώ
