Του Γιάννη Αρμύρα,
Η βουλγαρική Βουλή, στις 22 Μαρτίου, επικύρωσε τη συμφωνία με τις Η.Π.Α. για τον πυρηνικό σταθμό Κοζλοντούι, που άναψε το «πράσινο φως» για την κατασκευή νέων μονάδων, υπ’ αριθμόν 7 και 8. Το έγγραφο, μεταξύ των Κυβερνήσεων της Βουλγαρίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, σχετικά με τη συνεργασία στο σχέδιο για την κατασκευή πυρηνικής ενέργειας στον πυρηνικό σταθμό του Κοζλοντούι, καθώς και το ευρύτερο Πυρηνικό Πρόγραμμα για Πολιτικούς Σκοπούς της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, υπερψηφίστηκε με 161 ψήφους. Το «Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα» (ВСП), καθώς και το κόμμα «Αναγέννηση» (Възраждане/Vŭzrazhdane), ήταν κατά.
Ο κύριος σκοπός της συμφωνίας είναι να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο για την ενίσχυση της συνεργασίας, όσον αφορά την υλοποίηση ενός έργου για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τη θέση σε λειτουργία ενός νέου αντιδραστήρα, με εγκατεστημένη ισχύ τουλάχιστον 1000 μεγαβάτ, στον πυρηνικό σταθμό Κοζλοντούι, καθώς και ενός νέου πυρηνικού προγράμματος για μη στρατιωτικούς σκοπούς, με βάση την αρχή του αμοιβαίου οφέλους και λαμβάνοντας υπόψη τα κοινά συμφέροντα και τους στόχους των δύο χωρών. Με τη συμφωνία, οι δύο χώρες εκφράζουν την επιθυμία τους να συνεργαστούν σε μια σειρά από δραστηριότητες, όπως:
- Τις διαβουλεύσεις και την ανταλλαγή εμπειρογνωμόνων και τεχνικών στοιχείων, για την επίτευξη προόδου στη συνολική ανάπτυξη του βουλγαρικού πυρηνικού προγράμματος.
- Τη συμμετοχή οντοτήτων από τρίτες χώρες (με την επιφύλαξη της ισχύουσας εθνικής νομοθεσίας) στον σχεδιασμό.
- Την κατασκευή και θέση σε λειτουργία ενός νέου πυρηνικού σταθμού, μαζί με τον υπάρχοντα του Κοζλοντούι.
- Τον εντοπισμό πιθανών χρηματοδοτικών και οικονομικών δομών, που θα υποστηρίξουν την υλοποίηση του πυρηνικού έργου.
- Την προώθηση της πυρηνικής ενέργειας, για πολιτικούς σκοπούς, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Την έρευνα για την ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων πυρηνικών τεχνολογιών, συμπεριλαμβανομένων προηγμένων αντιδραστήρων και τεχνολογιών διαχείρισης ραδιενεργών αποβλήτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δύο αμερικανικές μονάδες του πυρηνικού σταθμού Κοζλοντούι θα κοστίσουν $ 14 δις, σε αντίθεση με τις αντίστοιχες ρωσικές στο Μπέλενε, που θα κόστιζαν $ 5 δις, σε έργο το οποίο ακυρώθηκε. Η ακύρωσή του έγινε υπό πίεση της Αμερικής, η οποία πέρυσι «ανάγκασε» τη Βουλγαρία να πουλήσει τον εξοπλισμό της για τις μονάδες στην Ουκρανία. Η συμφωνία για τον σταθμό του Κοζλοντούι υπογράφθηκε από τον Υπουργό Ενέργειας, Rumen Radev (συνονυμία με τον τωρινό Πρόεδρο της Βουλγαρίας) και τον Αμερικάνο Βοηθό Γραμματέα Διεθνών Υποθέσεων στο Υπουργείο Ενέργειας, Andrew Light.
Ο δεύτερος δήλωσε ότι, κατά τη γνώμη του, η Βουλγαρία μπορεί να μετατραπεί σε περιφερειακό ηγέτη στον τομέα της πυρηνικής έρευνας και σε ενεργειακό «κόμβο» για την ανατολική Ευρώπη. Σύμφωνα με τον ίδιο, εκτός από την έναρξη της κατασκευής των μονάδων 7 και 8 σε μια νέα τοποθεσία του υπάρχοντος πυρηνικού σταθμού κοντά στο Κοζλοντούι, οι Η.Π.Α. θα εργαστούν, επίσης, για την εφαρμογή και την ανάπτυξη καινοτόμων πυρηνικών τεχνολογιών όχι μόνο όσον αφορά το σύνολο του καυσίμου κύκλου, αλλά και την εκπαίδευση του προσωπικού που θα χρειαστεί, για την κατασκευή και λειτουργία των νέων πυρηνικών εγκαταστάσεων. Η μονάδα 7 έχει προγραμματιστεί να τεθεί σε λειτουργία στα τέλη του 2034 και ο χρόνος μέχρι τότε θα χρησιμοποιηθεί για την κατάρτιση και την επανεκπαίδευση ειδικών.
Επιπροσθέτως, ο Βούλγαρος Υπουργός Radev δήλωσε ότι στόχος της Κυβέρνησης είναι να υπογράψει μια σύμβαση για την κατασκευή των δύο οικοπέδων σε σταθερή τιμή, η οποία, σύμφωνα με τις τρέχουσες εκτιμήσεις, δεν πρέπει να ξεπερνά τα προαναφερθέντα $ 14 δις, συνολικά. Με τέτοια αξία, η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που θα παράγουν οι νέοι αντιδραστήρες θα είναι περίπου 65 €/MWh, με τον Υπουργό Ενέργειας να επισημαίνει ότι αυτές οι οικονομικές παράμετροι είναι απολύτως εφικτές.
Αυτά είναι σημαντικά βήματα για τη Βουλγαρία, όσον αναφορά την απεξάρτησή της από τη Ρωσία, στο κρίσιμο πεδίο της πυρηνικής ενέργειας. Συνολικά, δύο αντιδραστήρες λειτουργούν στον πυρηνικό σταθμό. Από τον Μάιο του 2024, η πέμπτη μονάδα ισχύος του βουλγαρικού πυρηνικού σταθμού θα χρησιμοποιεί αμερικανικά προϊόντα Westinghouse, αντί για καύσιμα από τη θυγατρική TVEL της Rosatom. Παράλληλα, καύσιμο για την έκτη μονάδα ισχύος θα προμηθεύει η γαλλική Framatome. Η Βουλγαρία θα έχει εγκαταλείψει εντελώς τα ρωσικά προϊόντα έως το 2029. Παλαιότερα, οι πυρηνικοί σταθμοί χρησιμοποιούσαν αποκλειστικά ρωσικά καύσιμα. Η απόφαση για την απομάκρυνση από τη Ρωσία πάρθηκε πριν δύο χρόνια, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σε συνδυασμό και με ένα νομοσχέδιο από το Κογκρέσο των Η.Π.Α., στα τέλη του περασμένου έτους, που απαγορεύει την αγορά πυρηνικών καυσίμων από τη Ρωσία.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The two American units of the Kozloduy NPP will cost $14 billion. The suspended “Belene” with Russia would have cost BGN 10 billion (Βουλγαρικά), Glasove, διαθέσιμο εδώ
- Final: Bulgaria will cooperate with the USA for the Kozloduy NPP and the new reactors! (Βουλγαρικά), Zona News, διαθέσιμο εδώ
- Bulgaria permanently gives up Russian nuclear fuel, loads American nuclear fuel at Kozloduy NPP in May (Βουλγαρικά), Focus, διαθέσιμο εδώ
