Της Ιωάννας Τσούκλα,
Η ιατρική επιστήμη παραμένει εδώ και αιώνες στον ανθρώπινο νου ως ανώτατη επιστήμη, καθώς αντικείμενό της είναι το υπέρτατο αγαθό: η ανθρώπινη ζωή. Στον νομικό κόσμο, τα ιατρικά σφάλματα αποτελούν κεφάλαιο ολόκληρο προς εξέταση, επιδιώκοντας να διασφαλίσουν την εμπιστοσύνη μεταξύ ασθενούς και ιατρού και κυρίως την εμπιστοσύνη του αδικημένου ασθενή στη δικαιοσύνη. Η ύπαρξη ή μη ιατρικής ευθύνης (αστικής ή ποινικής) αποτελεί πολυσυζητημένο ζήτημα και στηρίζεται σε κανόνες θετικού δικαίου. Από τη μια πλευρά, η συναίνεση του ασθενούς σε ιατρικές εξετάσεις αποτελεί βασικό όρο νομιμότητας που μελετάται αφήνοντας στην κρίση του εκάστοτε ιατρικού επιστήμονα σε ποιο βαθμό οφείλει να ενημερώνει τον ασθενή για το ιστορικό του, την εξέλιξη της υγείας του και τις θεραπείες που συνίστανται στην εκάστοτε περίπτωση λαμβάνοντας υπόψη ότι πρέπει να διατηρήσει την ψυχολογία του ασθενούς σε καλό επίπεδο, ώστε να συνδράμει στη γενικότερη σωματική υγεία του.
Από την άλλη, ο νομικός πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τη δυσχερή de lege artis διενέργεια κάθε ιατρικής πράξης. Μέθοδοι και πρακτικές που έως σήμερα θεωρούνταν υποδειγματικές καθημερινά αμφισβητούνται καθιστώντας τον ιατρό υπεύθυνο και αρμόδιο να προσαρμόζεται διαρκώς στα σημερινά δεδομένα. Επιπροσθέτως, είναι νομικό πλήγμα η μη επαρκής ενημέρωση τον δικηγόρων και δικαστών για τις σχετικές γνώσεις που θα έπρεπε να έχουν προκειμένου να εκδικάσουν μια ανάλογη υπόθεση ώστε να καταλογιστεί η ευθύνη. Ο ιατρός οφείλει να αναλαμβάνει την ευθύνη του σε περίπτωση όπου η θεραπεία δεν λειτούργησε, όπως θα ήταν αναμενόμενο, εφόσον έχει πράξει όσα έπρεπε.
Η ιατρική ευθύνη, όμως, δεν είναι συνώνυμη της αμέλειας και του ιατρικού σφάλματος. Το δικαστήριο θα κρίνει με όλα τα αποδεικτικά στοιχεία που διαθέτει αν ο ιατρός ενήργησε με ορθό τρόπο, αρκετές φορές με δυσχέρειες, με τη διαφορά ότι μεν στα ποινικά δικαστήρια ο κατηγορούμενος γιατρός απολαμβάνει του τεκμηρίου της αθωότητας, στα αστικά δε καλείται και βαρύνεται ο ίδιος να αποδείξει την αθωότητά του.
Σε κάθε περίπτωση, ο ασθενής που ζημιώθηκε από την ιατρική αμέλεια η τυχόν σφάλμα του ιατρού δύναται να προχωρήσει σε αγωγή η μήνυση για προσωπική του ζημία η κοντινού του προσώπου (ηθική βλάβη/σωματική/θάνατος), καθώς και να προσφύγει στα αρμόδια πειθαρχικά όργανα του Υπουργείου Υγείας και στο πειθαρχικό συμβούλιο του κάθε Ιατρικού Συλλόγου.
Ένα ακόμη δυσχερές φαινόμενο, το οποίο παρατηρείται κατά την εκδίκαση ανάλογων υποθέσεων, είναι ότι δύσκολα θα υπάρξει μάρτυρας ιατρός να καταθέσει εναντίον άλλου ιατρού. Αυτό βασίζεται σε μια κακώς νοούμενη επαγγελματική αλληλεγγύη που κωλύει εμφανώς την απονομή δικαιοσύνης. Παράθυρο σε αυτό το φαινόμενο όπως και στην ελλιπή γνώση των νομικών επί ιατρικών θεμάτων δίνει η επιστήμη της ιατροδικαστικής, κλάδος της ιατρικής επιστήμης που βοηθά σημαντικά το δικαστικό έργο και άπτεται θεμάτων ιατρικής ευθύνης και δεοντολογίας. Με λίγα λόγια, ο δικαστής κρίνει τον κατηγορούμενο ιατρό με βάση τον μέσο συνετό ιατρό και επαγγελματία αποβλέποντας στην ορθή εφαρμογή του δικαίου της ιατρικής ευθύνης και τελικά στην απόδοση ευθυνών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Κ. Φράγκος, Ιατρική Ευθύνη, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2018
- Χάρης Πολίτης, Αρχές ιατρικού δικαίου, isathens.gr, διαθέσιμο εδώ
