Της Ελένης-Παναγιώτας Μινάι,
Δεν είναι νομίζω αναγκαίο να εξηγήσω ιδιαίτερα το συναίσθημα που περιγράφεται στον τίτλο και η εκδήλωση αυτού. Όσοι έχουν αγχωθεί, ενθουσιαστεί ή ερωτευθεί έντονα, θα έχουν σίγουρα νιώσει αυτές τις «ενοχλήσεις», ένα αίσθημα, το οποίο είναι αρκετά δυνατό, για να μας κάνει να νιώσουμε ταραχή, με την καλή ή την παθολογική έννοια, αναλόγως την περίπτωση.
Πολλές φορές η παρουσία αυτών των ενοχλήσεων, ή και όχι τόσο ενοχλητικών σημείων, λαμβάνονται ως απόδειξη ότι νιώθουμε δυνατά αισθήματα (ευφορίας) για κάποιον που δεν μπορεί να εκφράσει το μυαλό με λέξεις, αλλά το σώμα μπορεί να τις νιώσει. Αυτή η αυτόνομη αντίδραση του οργανισμού μπορεί να εξηγηθεί επιστημονικά, διότι στην πραγματικότητα κρύβεται ένας μηχανισμός πίσω από τις «πεταλούδες» που προσπαθούν να δραπετεύσουν, «φτερουγίζοντας» μέσα στο στομάχι μας.
Αρχικά, εφόσον μιλάμε για συναισθήματα, οι ορμόνες παίζουν κεντρικό ρόλο σε αυτή την περίπτωση, δηλαδή χημικές ουσίες στην έκκριση των οποίων οφείλονται τα συναισθήματά μας. Η ντοπαμίνη, η οποία μας κάνει να αισθανόμαστε ευχάριστα, είναι ορμόνη που εκκρίνεται κατά τη σεξουαλική επαφή και όταν προσεγγίζουμε κάποιον με ερωτικές διαθέσεις, καθώς, επίσης, αποτελεί στοιχείο για τις «πεταλούδες» στο στομάχι. Ωστόσο, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η νορεπινεφρίνη, η οποία εκκρίνεται σε αγχώδεις περιόδους ή παρουσία παράγοντα που προκαλεί φόβο (fight or flight mode). Ο μηχανισμός αυτός ενεργοποιείται σε περιπτώσεις που ο οργανισμός νιώσει απειλή, κίνδυνο για την επιβίωση του, οπότε το σώμα προετοιμάζεται για αντιμετώπιση της απειλής ή φυγή, προκαλώντας έντονη ροή αίματος σε ζωτικά όργανα, όπως το στομάχι. Εκτός, όμως, από τις ορμόνες, οι επιστήμονες εξηγούν το φαινόμενο και με τη σύνδεση εγκεφάλου και ενστίκτου. Έτσι, σύμφωνα με το John’s Hopkins Medicine υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ αυτών, με το ένστικτο να χαρακτηρίζεται ως εκδήλωση του «δεύτερου εγκεφάλου», του πεπτικού συστήματος, το οποίο ακόμα ορίζεται ως εντερικό νευρικό σύστημα.
Ωστόσο, παραμένει αναπάντητο το ερώτημα γιατί χαρακτηρίζονται «πεταλούδες». Η πρώτη καταγραφή της φράσης που σήμερα περιγράφει όλη αυτή τη χημική και συναισθηματική διεργασία έγινε στις αρχές του 1900. Παρομοιάστηκε ως φτερούγισμα πεταλούδων, διότι αυτές οι έξαφνες και γαργαλιστικές κινήσεις που βιώνουμε με λίγη φαντασία θα μπορούσαν να είναι οι κινήσεις των φτερών πεταλούδων εγκλωβισμένων στο στομάχι ερωτευμένων νέων.
Σε αγχώδεις καταστάσεις, όπως και στον έρωτα υπάρχει στρες, και όλα εκείνα τα συμπτώματα που το συνοδεύουν. Έτσι μπορούμε να παρατηρήσουμε, επίσης, κάποια από τα παρακάτω:
- Ταχυπαλμία, ταχυκαρδία
- Ιδρωμένα χέρια
- Ζάλη
- Τρέμουλο
- Δυσκολία στην αναπνοή
Η παρουσία «πεταλούδων» ερμηνεύεται συνήθως ως ένδειξη ενθουσιασμού, επομένως δεν εντοπίζεται κάποια παθολογική χροιά σε αυτή την εκδήλωση. Παρ’ όλ’ αυτά, όταν παρατηρείται συνοδεία εμέτου ή ναυτίας, καθώς και άγχους σε υπερβολικά επίπεδα είναι καλό να συμβουλευόμαστε τον κατάλληλο επαγγελματία υγείας που μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση των συμπτωμάτων και να διακρίνει την πραγματική αιτία εκδήλωσης αυτών.
Στις περιπτώσεις που οι «πεταλούδες» στο στομάχι δεν είναι τόσο αθώες, όπως σε περιπτώσεις αγχώδους διαταραχής, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πώς να κατευνάσουμε το στρες με απλές μεθόδους. Μια τέτοια άσκηση είναι αυτή των αναπνοών. Επικεντρωνόμαστε στη διαδικασία της αναπνοής για αντιπερισπασμό από την αιτία του άγχους, καθώς και για καλύτερο αερισμό και λειτουργία του εγκεφάλου. Ακόμα, ασκήσεις χαλάρωσης των μυών βοηθούν στην επαναφορά σε κατάσταση ηρεμίας και συνειδητοποίησης. Μια τέτοια τεχνική χαλάρωσης είναι η γιόγκα και ο διαλογισμός, που μελετάται η σχέση μεταξύ σώματος – ψυχισμού και η επίδραση που έχει το ένα στο άλλο. Επίσης, η μεταφορά όλων των σκέψεων και παραγόντων άγχους στο χαρτί ή σε έναν φίλο έχει ευεργετικές ιδιότητες, αφού ορίζουμε τι είναι αυτό που ευθύνεται για τα συναισθήματα μας και έτσι καθορίζονται πιο εύκολα, μέσα από τη συζήτηση ή τον καταιγισμό των σκέψεων, ιδέες που μπορεί να βοηθήσουν. Τέλος, οι θετικές σκέψεις, καθώς και η διατήρηση της ηρεμίας δημιουργούν ένα αίσθημα ασφάλειας, διότι ό,τι και αν είναι αυτό που μας στρεσάρει, χάνει την επίδρασή του πάνω μας, όταν συνειδητοποιούμε ότι έχουμε την ικανότητα να το διαχειριστούμε και δεν έχει τον έλεγχο των συναισθημάτων μας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Why Do We Get the “Butterflies in the Stomach” Feeling?, Verywellmind.com. Διαθέσιμο εδώ
- Why you get butterflies in your stomach, and how to calm them, calm. Διαθέσιμο εδώ
