Της Σπυριδούλας Βλάχα,
Ο άνθρωπος είναι ένα ον που έλκεται από το αισθητικά ωραίο. Αυτό μπορεί να αφορά έναν πίνακα, ένα τοπίο, ένα φαγητό, και φυσικά τους ανθρώπους γύρω μας. Είναι απόλυτα φυσικό να ψάχνουμε το όμορφο, ωστόσο τι συμβαίνει όταν αυτό γίνεται ένα βασικό κριτήριο επιλογής και ταξινόμησης των ανθρώπων; Η ομορφιά, όπως γνωρίζουμε όλοι, είναι κάτι σχετικό και το οποίο διαφέρει από πολιτισμό σε πολιτισμό, αλλά και κάτι που στον ίδιο πολιτισμό αλλάζει με τα χρόνια. Αρκεί να σκεφτούμε πόσο αλλάζουν συνεχώς τα πρότυπα ομορφιάς στον «δυτικό» κόσμο ανά δεκαετία. Άλλο ήταν το πρότυπο μιας όμορφης γυναίκας το 1960, άλλο το 1980 και άλλο το 2010. Συνεπώς, η έννοια της ομορφιάς αποτελεί περισσότερο ένα κοινωνικό «κατασκεύασμα», καθώς το τι βρίσκουμε όμορφο εξαρτάται από το τι έχουμε μάθει μέσα από την κοινωνία στην οποία ζούμε να βρίσκουμε όμορφο.
Ωστόσο, φαίνεται πως εμείς οι ίδιοι συντηρούμε τα συγκεκριμένα πρότυπα τόσο, προσπαθώντας να μοιάσουμε σε αυτά, όσο και θέτοντάς τα ως βασικό άξονα αξιολόγησης των ατόμων. Ως αποτέλεσμα, προκύπτει ένας διαχωρισμός και μια μορφή ρατσισμού προς τα άτομα τα οποία δεν ταιριάζουν στα καθορισμένα κριτήρια ομορφιάς κάθε φορά. Αυτό συμβαίνει τόσο σε επίπεδο σχέσεων, όπως στην επιλογή φίλων και συντρόφου, αλλά και στο επαγγελματικό επίπεδο. Όσον αφορά το δεύτερο αξίζει να αναφερθούμε σε όλες εκείνες τις φορές που είδαμε σε αγγελίες εργασίας τη φράση «ζητείται ευπαρουσίαστη κοπέλα για…», μια φράση μικρή, αλλά με μεγάλο σεξιστικό και ταυτόχρονα ρατσιστικό περιεχόμενο. Σεξιστικό, διότι αναφέρεται αποκλειστικά στο γυναικείο φύλο, και μάλιστα, στην ιδιότητα της «ελκυστικότητας» που του έχει προσδοθεί κοινωνικά, με αποτέλεσμα την εργαλειοποίησή του, και ρατσιστικό, αφού αφορά σε συγκεκριμένα κριτήρια εμφάνισης, αποκλείοντας οποιαδήποτε κοπέλα δεν τα διαθέτει. Από την άλλη πλευρά, μια έμμεση έκφανση του παραπάνω φαινομένου, αποτελεί η απαίτηση πολλών εργοδοτών να υπάρχει φωτογραφία του υποψήφιου εργαζόμενου στο βιογραφικό σημείωμα που θα αποστείλει, μεταφέροντας το μήνυμα πως ένα βασικό κριτήριο επιλογής των εργαζομένων αποτελεί η εμφάνισή τους.
Συνεπώς, δεν αποτελεί έκπληξη πως ένα μεγάλος μέρος των ατόμων σήμερα, και ειδικότερα των κοριτσιών υποφέρει από χαμηλή αυτοεκτίμηση, αφενός επειδή, η ομορφιά θεσπίζεται ως το κυρίαρχο κριτήριο με βάση το οποίο καθορίζεται η αξία τους και αφετέρου επειδή τις περισσότερες φορές δεν μπορούν να φτάσουν πλήρως στα πρότυπα ομορφιάς. Έτσι, βρίσκονται σε έναν διαρκή αγώνα βελτίωσης της εξωτερικής τους εμφάνισης, ο οποίος δεν έχει ποτέ τέλος και τις κάνει να μην αισθάνονται ποτέ αρκετές και κοινωνικά επιθυμητές τόσο επαγγελματικά όσο και σχεσιακά.
Κλείνοντας, η ομορφιά αποτελεί μια κοινωνική «κατασκευή» που μεταβάλλεται από περιοχή σε περιοχή και από δεκαετία σε δεκαετία. Δυστυχώς, αποτελεί ένα βασικό κριτήριο ταξινόμησης των ανθρώπων και καθορισμού της αξίας τους, το οποίο, ωστόσο, είναι επιφανειακό και στερεί από το κάθε άτομο τη μοναδικότητά του. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, για μια κοινωνία με λιγότερα πρότυπα ομορφιάς, αλλά με περισσότερα πρότυπα αγάπης, αποδοχής και καλοσύνης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Ομορφιά: μπορούμε να αγνοήσουμε τα πρότυπα;, psyhologos.gr. Διαθέσιμο εδώ
