Της Εμμανουέλας Σουφαλιδάκη,
Συζητήσεις καφενειακού χαρακτήρα διεξάγονται καθημερινά για την ορθότητα ή μη νόμων του κράτους, υβριστικά και άσεμνα σχόλια ακούγονται σε πάνελ τηλεόρασης, όχλος 14χρονων επιτίθεται σε άτομα διαφορετικής σεξουαλικής προτίμησης σε μια από τις πιο κεντρικές πλατείες της χώρας, ο σχολικός εκφοβισμός κορυφώνεται και ακόμη κάποιοι αναρωτιούνται ποιος φταίει… ποιος είναι ο υπεύθυνος. Οι γονείς; Τα ίδια τα παιδιά; Η αστυνομία που μοιάζει να αδρανεί; Ή κανένας; Άλλωστε ελευθερία έκφρασης δεν έχουμε; Η απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα θα πρέπει να αναζητηθεί στην ίδια την εσωτερική οργάνωση της κοινωνίας, ξεκινώντας πρώτα από τους δύο βασικούς πυλώνες της: την οικογένεια και το σχολείο.
Ο πρώτος φορέας κοινωνικοποίησης μέσα στον οποίο κάποιος αρχίζει να συναναστρέφεται και να αλληλεπιδρά με αποτέλεσμα να εξελίσσεται κοινωνικά είναι η οικογένεια, το οικογενειακό περιβάλλον. Μέσα σε αυτό το παιδί έρχεται σε επαφή με τα πρώτα του ερεθίσματα, ακούει τα πρώτα του σχόλια και κάνει τις πρώτες του συζητήσεις. Ακόμα, στο οικογενειακό περιβάλλον επεξεργάζεται τον κόσμο γύρω του, σχηματίζει απορίες και διατυπώνει τις πρώτες του ερωτήσεις. Οι απαντήσεις και ο τρόπος με τον οποίο αυτές δίνονται αποβαίνουν καθοριστικές για τη διάπλαση της προσωπικότητάς του. Για αυτούς τους λόγους κρίνεται σκόπιμο γονείς και κηδεμόνες να απαντούν με θάρρος σε όλα τα ανακύπτοντα ερωτήματα, αφαιρώντας το «στίγμα – ταμπού» που βρίσκεται σε αυτά.
Ο επόμενος φορέας με το οποίο το άτομο έρχεται σε άμεση επαφή είναι το σχολείο. Το σχολείο αποτελεί το χώρο της κοινωνικοποίησης στον οποίο αποκτά περισσότερες γνώσεις, αντιλήψεις και σφαιρικές εικόνες για τον κόσμο γύρω του. Εκεί είναι που συναναστρέφεται άτομα διαφορετικής κοινωνικής, οικονομικής και φυλετικής προελεύσεως. Επαφίεται, λοιπόν, στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, αλλά και στην πρόθεση του κάθε εκπαιδευτικού να δείξει μέσα στον μικρή κοινωνική ομάδα της τάξης πόσο σημαντική είναι η έννοια της αποδοχής και της αρμονικής συνύπαρξης με το άλλο, το διαφορετικό. Πόσα προσβλητικά βλέμματα και πόσα κακεντρεχή σχόλια θα είχαν αποφευχθεί, αν υπήρχε για παράδειγμα μάθημα συμπεριλιπτικής σεξουαλικής αγωγής στις σχολικές αίθουσες; Ακόμη σχεδόν επιβεβλημένη κρίνεται η διοργάνωση συλλογικών δράσεων που θα εξυμνούν την αξία του εθελοντισμού, της αλληλοϋποστήριξης και της ενίσχυσης όσων βρίσκονται σε δυσχέρεια.
Ένας τρίτος φορέας εξίσου σημαντικός είναι η ίδια η κοινωνία. Η ανοχή ή μη που επιδεικνύει σε περιστατικά βίας, η διαπόμπευση ή όχι των ανθρώπων που προβαίνουν σε αυτά, αλλά και η ύπαρξη ή μη της αντίστοιχης κρατικής μέριμνας είναι όλα χαρακτηριστικά που σηματοδοτούν την πορεία της κοινωνίας. Οι τάσεις που αυτή ακολουθεί και ο τρόπος που προβάλει περιστατικά βίας και μισαλλοδοξίας διαμορφώνουν αποφασιστικά την κοινή γνώμη. Δεν θα πρέπει να αναρωτιόμαστε για το ποιος ευθύνεται, όταν τίθενται στο δημόσιο διάλογο με τη μορφή ερωτημάτων βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως το δικαίωμα ελεύθερου σχηματισμού οικογένειας και σύναψης γάμου. Δικαιώματα από χρόνια κατοχυρωμένα στις ευρωπαϊκές συμβάσεις δικαιωμάτων του ανθρώπου, αλλά και στις συνειδήσεις των πολιτών. Στην κοινωνία του σήμερα συχνά κανείς δεν ξέρει τίποτα και κανείς δεν ευθύνεται για τίποτα, δημιουργώντας τη λανθασμένη αντίληψη ότι το προσωπικό εγώ του καθενός ή της καθεμιάς βρίσκεται έξω από το κοινωνικό σύνολο.
Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι η κοινωνία είμαστε όλοι εμείς. Έτσι και αλλιώς ο καθένας ξεχωριστά ως μέλος της χαράσσει την πορεία της κοινωνίας ως έναν ζωντανό, εξελικτικό και δυναμικό στον χρόνο μηχανισμό. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, οι ευθύνες πίσω από ακραίες εμφανίσεις βίας –είτε λεκτικής είτε σωματικής– δεν είναι σωστό να επιρρίπτονται σε κάποιους δεκατετράχρονους, αλλά πολύ περισσότερο σε όλους εκείνους οι οποίοι σμίλευσαν την προσωπικότητά τους και δεν τους έδειξαν ότι η αγάπη και ο σεβασμός προς το διαφορετικό είναι πρωτεύουσες αξίες, οι οποίες ουδέποτε θα πρέπει να λησμονούνται.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Ομοφοβική επίθεση στην πλατεία Αριστοτέλους: Θύμα περιγράφει τις στιγμές που έζησε – Αντιδράσεις στα social media, protothema.gr, Διαθέσιμο εδώ
