Της Ιωάννας Κουτσοτόλη,
Από τον Ιπποκράτη στον Loui Pasteur και από τους Watson και Crick στις Charpentier και Doudna. Από τη μοριακή βιολογία του γονιδίου στη φυσιολογία του οργανισμού και στην αλληλεπίδραση αυτού με άλλους, (παθογόνους ή μη) μικροοργανισμούς. Αναμφισβήτητα, η κατανόηση των πτυχών της πολυδιάστατης ανθρώπινης ύπαρξης και, συγκεκριμένα, της ανθρώπινης υγείας αποτελεί έναν αέναο στόχο στον τομέα των βιοϊατρικών ερευνών. Μια πλειάδα επιστημόνων ανά τους αιώνες, που έχουν αφιερώσει μεγάλο εύρος της ζωής τους στην ανακάλυψη θεραπευτικών και διαγνωστικών τεχνικών, έχει συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων, καθώς και στην επέκταση του προσδόκιμου ζωής.
Το αποτέλεσμα αυτό αποτυπώνεται γλαφυρά στα αμέτρητα φάρμακα, στα διαγνωστικά εργαλεία, καθώς και στους καινούργιους κλάδους που ανακαλύπτονται συνεχώς, εξειδικεύοντας τον επιστήμονα σε μια συγκεκριμένη πτυχή της βιολογικής έρευνας. Ποιες είναι οι μελλοντικές κατευθύνσεις της βιοϊατρικής και με ποιον τρόπο θα φέρουν επανάσταση στον τομέα της διάγνωσης και της θεραπείας; Ποιος θα πρέπει να είναι ο ρόλος της βιοηθικής στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, ώστε ο βιοεπιστήμονας να αναγνωρίζει το ανθρωποκεντρικό του χρέος απέναντι στον ασθενή και γενικότερα απέναντι στην κοινωνία;
Αναγεννητική θεραπεία
Η αναγεννητική ιατρική είναι ένας ταχέως αναπτυσσόμενος κλάδος, που επιδιώκει να αποκαταστήσει, να αντικαταστήσει ή να αναγεννήσει κατεστραμμένους ιστούς και όργανα, χρησιμοποιώντας μια ποικιλία προσεγγίσεων, συμπεριλαμβανομένης της γονιδιακής θεραπείας. Αυτή η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να προσφέρει θεραπεία σε πολλές ασθένειες, που επί του παρόντος θεωρούνται ανίατες ή είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν. Για παράδειγμα, η χρήση βλαστοκυττάρων για τη θεραπεία τραυματισμών του νωτιαίου μυελού έχει αποδειχθεί αποτελεσματική, ενώ, ταυτόχρονα, πολλές έρευνες αναφέρουν σημαντικές βελτιώσεις στην κινητική λειτουργία και στην αισθητηριακή αντίληψη.
Ανάπτυξη τεχνητών οργάνων
Τα τεχνητά όργανα μπορούν να αναπτυχθούν από έναν αριθμό ουσιών που περιλαμβάνουν πολυμερή και βιολογικούς ιστούς και τα οποία προορίζονται να μιμηθούν το σχήμα και τη λειτουργικότητα των πραγματικών οργάνων. Η τεχνολογία αυτή δύναται να αποτελεί επανάσταση στον τομέα της ιατρικής, παρέχοντας ελπίδα σε πλήθος ασθενών με νεφρική ανεπάρκεια (wearable artificial kidney), καθώς και σε ασθενείς που βρίσκονται σε αναμονή για μεταμόσχευση καρδίας. Περαιτέρω, οι επιστήμονες αναπτύσσουν τεχνητούς μύες, αντίγραφα ηπατικού ιστού, δερματικά μοσχεύματα και εμφυτεύματα εγκεφάλου. Παρόλο που η έρευνα στον συγκεκριμένο κλάδο πρέπει να επεκταθεί ενδελεχώς, οι επιπτώσεις αυτής κρύβουν αρκετά ελπιδοφόρα αποτελέσματα, κυρίως για τους ασθενείς με ανεπάρκεια οργάνων.
Η Νανοτεχνολογία στην Ιατρική
Ένας ακόμα πολλά υποσχόμενος κλάδος είναι αυτός της νανοτεχνολογίας. Φάρμακα και άλλες ουσίες μπορούν να χορηγηθούν απευθείας με τη μορφή νανοσωματιδίων, στοχεύοντας πολύ συγκεκριμένα σημεία ή ιστούς του σώματος. Η τεχνική αυτή δύναται να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα υπαρχόντων θεραπειών και να μειώσει τις αρνητικές τους επιπτώσεις. Οι τρέχουσες εξελίξεις αυτού του τομέα βρίσκουν εφαρμογή σε αντικαρκινικές θεραπείες, όπως για παράδειγμα στην αντιμετώπιση όγκων εγκεφάλου.
Γονιδιακή θεραπεία μέσω CRISPR cas9
Το σύστημα CRISPR cas9 που επιτρέπει στους ερευνητές να αλλάξουν τη γενετική σύσταση των κυττάρων, επιτρέπει την ακριβή στόχευση και επεξεργασία συγκεκριμένων περιοχών του γονιδιώματος. Γενετικές διαταραχές, όπως η κυστική ίνωση και η δρεπανοκυτταρική αναιμία, που κάποτε θεωρούνταν ανίατες, θα μπορούσαν να θεραπευτούν εξαιτίας αυτού του συστήματος. Οι επιστήμονες εξετάζουν, επίσης, την αξιοποίηση της τεχνικής σε ασθένειες, όπως ο καρκίνος, η νόσος του Alzheimer και το AIDS. Παρόλα αυτά, η γονιδιακή θεραπεία μέσω CRISPR cas9 εγκυμονεί ορισμένους ηθικούς προβληματισμούς σχετικά με την επεξεργασία των ανθρώπινων γονιδίων και τη μεταφορά αυτών στις μελλοντικές γενιές.
Τεχνητή νοημοσύνη στην Ιατρική
Καθώς διανύουμε την 4η Βιομηχανική Επανάσταση, τόσο τα οφέλη όσο και οι επιπτώσεις της τεχνολογικής έκρηξης είναι εμφανή. Τα τελευταία χρόνια, η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην υγειονομική περίθαλψη έχει αποδειχθεί απαραίτητη για την επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων και τη δημιουργία των αναγκαίων συνδέσεων μεταξύ αυτών. Μελέτες έχουν καταδείξει τον τρόπο με τον οποίo η τεχνολογία αυτή θα οδηγήσει σε πιο ακριβή διάγνωση, σε εξατομικευμένες στρατηγικές θεραπείας και σε αποτελεσματικότερη παρακολούθηση του ασθενούς. Επιπλέον, αποτελεί ιδανικό εργαλείο με ευρεία χρήση στην ιατρική εκπαίδευση. Ωστόσο, ο κλάδος ενέχει κινδύνους σχετικά με την προστασία των προσωπικών δεδομένων των ασθενών και την εγκυρότητα των αλγορίθμων σχετικά με τη λήψη κλινικών αποφάσεων.
Αν αποπειραθούμε να συλλέξουμε το σύνολο όλων των ταχέως εξελισσόμενων βιοιατρικών τεχνικών, καθίσταται εναργές ότι κατ’ ενίσχυση των παραδοσιακών μεθόδων, η επιστημονική κοινότητα αναπτύσσει ολοένα και αποτελεσματικότερες θεραπευτικές πρακτικές. Κρίνεται σκόπιμο να αναφερθούν ονομαστικά κάποιες ακόμα τεχνολογίες, οι οποίες βάζουν ένα θετικό πρόσημο στον κλάδο της υγείας. Η θεραπεία T- CAR, η ανάπτυξη εμβολίων mRNA, η 3D εκτύπωση για ιατρικούς σκοπούς και η εικονική πραγματικότητα στην ιατρική εκπαίδευση αποτελούν ένα μωσαϊκό τεχνικών που οι γιατροί μπορούν να εκμεταλλευτούν προς όφελος των ασθενών. Η βασική βιοϊατρική έρευνα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή καινοτομίας, αναζητώντας απαντήσεις σε επίκαιρα ζητήματα της ανθρώπινης υγείας, παρέχοντας τα κατάλληλα όπλα στην κλινική ιατρική και την ελπίδα σε πλήθος ασθενών. Φάρος στο ταξίδι της επιστημονικής κοινότητας οφείλει να είναι ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας της επιστήμης και η αξία της ανθρώπινης ζωής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Revolutionising health care: Exploring the latest advances in medical sciences, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- 38 Scientists Helping Chart the Future of Biomedical Research, pewtrusts.org. Διαθέσιμο εδώ
- Biomedical science: The trends transforming the industry, asuonline.asu.edu. Διαθέσιμο εδώ
