Του Θανάση Μάριζα,
Ο Vladimir Putin αναδείχθηκε νικητής των ρωσικών προεδρικών εκλογών, σε μια εξέλιξη που δεν εξέπληξε απολύτως κανέναν. Με τον ίδιο, άλλωστε, να δίνει στον εαυτό του μονάχα το… 87% των ψήφων, δεν υπήρξαν πότε περιθώρια για κάποιο εναλλακτικό σενάριο. Παρά την προτετελεσμένη κατάληξή τους, ωστόσο, αυτές οι εκλογές διέθετεαν σημασία, τόσο για το Κρεμλίνο όσο και για εκείνους που αντιτίθενται στο καθεστώς του Ρώσου Προέδρου.
Ήταν σαφές, για αρκετό καιρό, ότι ο τελευταίος έβλεπε αυτές τις εκλογές ως δοκιμασία, αναφορικά με τη δημόσια αποδοχή της εξουσίας του. Καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός πως, παρ’ότι ο Putin είχε τη νίκη στο «τσεπάκι» του, φαίνεται να επενδύθηκαν σχεδόν €1 δισ. στην προεκλογική εκστρατεία, με κονδύλια να διατίθενται, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, για τη διασφάλιση της μεγάλης προσέλευσης του λαού στις κάλπες. Δεν ήταν, λοιπόν, αρκετό για το Κρεμλίνο να κερδίσει τις εκλογές. Έπρεπε να γίνει, συνάμα, φανερό πως η βούληση του κόσμου ευθυγραμμιζόταν με το αποτέλεσμα αυτό. Ώθηση για πρόωρη ψηφοφορία υπήρξε και στα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη, όπου εκλογικοί αξιωματούχοι, συνοδευόμενοι από ένοπλους στρατιώτες, χτυπούσαν τις πόρτες του κόσμου και τους ζητούσαν… ευγενικά αν θα ήθελαν να ψηφίσουν νωρίς, ακόμη και μέσω της χρήσης ουκρανικών ταυτοτήτων (εφόσον δε διέθεταν ρωσικά διαβατήρια).
Όλα τα παραπάνω «έπιασαν τόπο». Με τη συμμετοχή των ψηφοφόρων στο 74% (το υψηλότερο ποσοστό στην ιστορία), οτιδήποτε λιγότερο από μια συντριπτική νίκη θα υποδήλωνε την ύπαρξη ουσιαστικής αντιπολίτευσης, εντός των ρωσικών συνόρων. Αυτό θα ήταν ιδιαίτερα άβολο για τον “Vova”, έπειτα από την εξόντωση και του κύριου πολιτικού του αντιπάλου, Alexei Navalny. Λαμβάνοντας υπόψην και τα άλλα πρόσωπα που είχαν το θράσος να θέσουν υποψηφιότητα, το δικαίωμα ορισμένων εκ των οποίων στο «εκλέγειν και εκλέγεσθαι» έπρεπε κοπιαστικά να καταργηθεί, τίποτα άλλο από την απόλυτη επικράτηση δε θα επέτρεπε στον Putin να… κοιμηθεί ήσυχα το βράδυ.
Παρά την όποια αναμενόμενη επικράτηση του «Βλαδίμηρου», οι εκλογές σηματοδότησαν, επίσης, το αποκορύφωμα εβδομάδων ειρηνικών, αλλά συνεπών διαμαρτυριών και για εκείνους που αντιτίθενται σε αυτόν. Η χήρα του Navalny, Yulia Navalnaya, κάλεσε τους υποστηρικτές του ζευγαριού να προσέλθουν στα εκλογικά τμήματα, σε όλη τη Ρωσία, για να επιδείξουν τα προσφιλή τους αισθήματα για το ευρύτερο αντιπουτινικό κίνημα. Η προσέλευση σε αυτές τις διαδηλώσεις, τόσο στη Ρωσία όσο και στο εξωτερικό, δεν ήταν σε καμία περίπτωση αμελητέα. Ο τάφος του Navalny, παραδείγματος χάριν, καλύφθηκε με ψηφοδέλτια που είχαν φέρει οι υποστηρικτές του, από τα εκάστοτε εκλογικά τμήματα.
Οι ανωτέρω πράξεις γενναίας αντίστασης αναδεικνύουν τον ζωντανό χαρακτήρα της αντιπολιτευόμενης ρωσικής κοινωνίας, παρά τις συνεχείς προσπάθειες καταστολής της, από τον Putin. Όπως και να έχει, πάντως, υπάρχει ένας λόγος που ο τελευταίους έλαβε τη «μερίδα του λέοντος» από τις ψήφους, κι αυτό δεν έχει να κάνει μονάχα με την αυστηρή επιτήρηση των καλπών. Πολύ απλά, η πλειοψηφία του ρωσικού πληθυσμού εξακολουθεί να υποστηρίζει «θεμιτά» το καθεστώς. Υπολογίζεται ότι, ακόμη και χωρίς απάτη, ο Putin πιθανώς να είχε εκλεγεί και πάλι με άνεση, από τον πρώτο γύρο.
Το ότι η κυβέρνησή του, προφανώς, επιχείρησε ούτως ή άλλως την τεχνητή ενίσχυση της υπάρχουσας αυτής υποστήριξης, αποδεικνύει πως έχουν εγκαταλειφθεί τα όποια «παραπετάσματα», ότι η Ρωσία αποτελεί το οτιδήποτε άλλο από μια μονοκομματική δικτατορία. Με τον φρέσκο αέρα του εφ’όρου ζωής νικητή, ο Putin ανέδειξε την πλήρη κυριαρχία του και εμμέσως, μέσα από τις πρώτες του μετεκλογικές ομιλίες. Όχι μόνο γιόρτασε δημοσίως τη 10ετή επέτειο της πρσάρτησης της Κριμαίας (δηλώνοντας, μάλιστα πως το – ακόμη ουκρανικό – Ντόνμπας αποτελεί μέρος της «Νεάς Ρωσίας»), αλλά αναφέρθηκε, για πρώτη φορά δημοσίως, στον Navalny με το όνομά του. Μέσω της συγκεκριμένης επίδειξης ισχύος, καυχιέται (με το δικό του ιδιαίτερο στυλ) πως δε φοβάται, πλέον, ούτες τις νεμέσεις του παρόντος, αλλά ούτε και τα φαντάσματα του παρελθόντος.
Ίσως το καθεστώς Putin να είναι, πράγματι, ασφαλές. Οι προαναφερθείσες κινητοποιήσεις κι αντιδράσεις, ωστόσο, δείχνουν πως ακόμη έχει ανάγκη τέτοια εκλογικά αποτελέσματα, ώστε να συγκαλύψει το γεγονός πως, πίσω από τη «σιδερένια πρόσοψη», κρύβεται ένα σάπιο θεμέλιο, κούφιο στον πυρήνα του, που τρέφεται με ψέματα, βία και πόλεμο, ώστε να εξασφαλίσει την επιβίωσή του. Είναι ιδιαίτερα πιθανό η δυσαρέσκεια να συνεχίσει να αυξάνεται, καθώς οι στερήσεις του πολέμου και της καταστολής «ριζώνουν» στον χαρακτήρα του ρωσικού λαού. Δύναται, όντως, να χρειαστούν χρόνια, έως ότου το ρήγμα στη ρωσική κοινωνία αποδυναμώσει ουσιαστικά το υπάρχον καθεστώς. Το ρήγμα, όμως, δεν παύει να είναι παρόν. Και η ανάγκη του Putin, για απόλυτη νίκη, δείχνει πως το γνωρίζει και ο ίδιος.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Putin had to contrive a ‘landslide’ – because he knows cracks are showing in Russian society, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- Russia-Ukraine war live: Putin says Crimea ‘returned home’ when it was annexed and declares Donbas part of ‘New Russia’, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- ‘Kremlin Leaks’: Files detail Putin’s €1 billion propaganda effort ahead of presidential vote, France 24, διαθέσιμο εδώ
- In the occupied territories of Ukraine, “elections” of the President of the Russian Federation are held, Meduza, διαθέσιμο εδώ
