Της Μαρίας Καρέτσου,
Οι περισσότεροι θα έχει τύχει να διαβάσουν κάποια είδηση ή να ακούσουν από τον περίγυρό τους να συζητάει για κάποιο υγιέστατο μωράκι που πέθανε ξαφνικά κατά τη διάρκεια του ύπνου του και προσπαθούν να ανακαλύψουν τι προκάλεσε το μοιραίο. Αυτό έχει οδηγήσει σήμερα πολλούς από τους γονείς που έχουν νεογνό στο σπίτι να μη κοιμούνται τη νύχτα, λόγω της ανησυχίας τους για το παιδί, παρόλο που οι πιθανότητες είναι ελάχιστες. Πόσοι, όμως, γνωρίζουν πως αυτό το επαναλαμβανόμενο φαινόμενο έχει μελετηθεί και αποδίδεται στο σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου των βρεφών;
Ορισμός του συνδρόμου
Πρόκειται για τον ξαφνικό θάνατο ενός βρέφους ηλικίας κάτω του ενός έτους, ο οποίος παραμένει ανεξήγητος μετά από λεπτομερή διερεύνηση του περιστατικού, συμπεριλαμβανομένης της διενέργειας πλήρους αυτοψίας, εξέταση της σκηνής θανάτου και ανάλυσης του κλινικού ιστορικού του. Προσβάλλει συχνότερα βρέφη ηλικίας 2-3 μηνών και η διάγνωση στην ουσία γίνεται με τον αποκλεισμό όλων των άλλων περιπτώσεων. Ωστόσο, παρά τη μείωση του επιπολασμού τις τελευταίες δύο δεκαετίες, το SIDS εξακολουθεί να είναι η κύρια αιτία θανάτου για βρέφη ηλικίας μεταξύ 1 μηνός και 1 έτους στις ανεπτυγμένες χώρες.
Ποιοι παράγοντες αυξάνουν τις πιθανότητες;
Ύστερα από έρευνες που έχουν διεξαχθεί, πιστεύεται πως το SIDS είναι αποτέλεσμα του μοντέλου triple-risk. Το μοντέλο αυτό βασίζεται στη θεωρία πως, για να επέλθει ο αιφνίδιος θάνατος, θα πρέπει να είναι παρόντα την ίδια στιγμή τα ακόλουθα 3 στοιχεία:
- Ευάλωτο βρέφος: Κάποια πάθηση ή εγκεφαλική βλάβη που καθιστά το βρέφος ευάλωτο.
- Κρίσιμη περίοδο ανάπτυξης: Στους πρώτους 6 μήνες του βρέφους προκύπτει η ταχεία φάση ανάπτυξης και οι αλλαγές στον ομοιοστατικό έλεγχο, οι οποίες είναι ικανές να αποσταθεροποιήσουν προσωρινά τα εσωτερικά συστήματά του.
- Εξωγενείς παράγοντες άγχους
Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν τα εξής:
- Οι μητέρες ηλικίας κάτω των 20 ετών
- Η κατανάλωση ουσιών ή/και αλκοόλ στη διάρκεια της εγκυμοσύνης
- Ανεπαρκείς επανεξετάσεις της πορείας της εγκυμοσύνης
- Τα αρσενικού φύλου, τα πρόωρα ή/και ελλιποβαρή βρέφη
- Το χαμηλό οικονομικό και μορφωτικό επίπεδο
- Η πρηνής θέση και τα μαλακά κλινοσκεπάσματα κατά τη διάρκεια του ύπνου
Πώς μπορούμε να μειώσουμε τις πιθανότητες αιφνίδιου θανάτου στα βρέφη;
Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Παιδιατρική Ακαδημία (AAP), οι συστάσεις για τη μείωση του κινδύνου SIDS περιλαμβάνουν:
- Αποφυγή καπνίσματος και άλλων ουσιών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
- Αποφυγή υψηλών θερμοκρασιών και πολλών ρουχισμών στη διάρκεια του ύπνου, όπως και η πρηνή θέση
- Να προτιμάται η ύπτια θέση στον ύπνο και σε σκληρή επιφάνεια, χωρίς άλλα αντικείμενα γύρω του
- Το μωρό να κοιμάται σε δικό του κρεβάτι, αλλά κοντά στους γονείς του (εξαιρούνται όσες θηλάζουν αποκλειστικά, καθώς ο θηλασμός φαίνεται να ασκεί προστατευτική δράση, οπότε, τηρώντας τους υπόλοιπους κανόνες, είναι αποδεχτός ο ύπνος της θηλάζουσας μαζί με το μωρό της)
Ο ρόλος των νοσηλευτών στην πρόληψη του Αιφνίδιου Βρεφικού Θανάτου
Κατά την παραμονή του βρέφους και της μητέρας στο νοσοκομείο, το νοσηλευτικό προσωπικό διαδραματίζει σημαντικό πρότυπο, κυρίως για τη μητέρα αλλά και για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Γι’ αυτό κρίνεται κομβικής σημασίας η ενημέρωση για το SIDS και το τι πρέπει να προσέχουν από την πρώτη κιόλας στιγμή. Θα πρέπει, ακόμα, να τοποθετούν το μωρό αποκλειστικά σε ύπτια θέση και να τονίσουν τη σημαντικότητα του να διατηρήσουν αυτήν τη συνήθεια στο βρέφος, ύστερα από την έξοδο τους από το νοσοκομείο.
Συνοψίζοντας, είναι πολύ σημαντικό να συνεχιστούν οι έρευνες αναφορικά με το Σύνδρομο Αιφνίδιου Θανάτου των Βρεφών, προκειμένου να συλλεχθούν περισσότερα στοιχεία που να εξηγούν την παθοφυσιολογία αυτού του συνδρόμου και πώς μπορούμε να αποτρέψουμε πλήρως το κάθε βρέφος από το να εκτεθεί σε αυτόν τον κίνδυνο, προκειμένου να εξαλειφθεί εντελώς ως αιτία θανάτου στα μωρά ηλικίας έως ενός έτους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Sudden infant death syndrome, the lancet. Διαθέσιμο εδώ
- Sudden Infant Death Syndrome: A Global Public Health Issue and Nursing’s Response, Comprehensive child and adolescent nursing. Διαθέσιμο εδώ
