Της Μαρίας Βέργου,
Η αλληλεπίδραση μεταξύ των ανθρώπων είναι πολύ περίπλοκη διαδικασία. Χρειάζεται υπομονή και επένδυση χρόνου, ενώ για να επιτευχθεί με σωστό τρόπο και να πετύχει υπάρχουν πάντα προϋποθέσεις. Όμως, δεν είναι λίγες οι φορές που οι σχέσεις των ανθρώπων παίρνουν διαφορετική τροπή και αρχίζουν να αποκτούν «τοξική δυναμική», με αποτέλεσμα τα άτομα που εμπλέκονται σε αυτή να «παγιδεύονται» σε μια τοξική σχέση. Οι τοξικές σχέσεις των ανθρώπων απαντώνται σε διάφορα περιβάλλοντα και μπορεί να είναι ερωτικές, οικογενειακές, φιλικές, επαγγελματικές… Εμείς ,όμως, θα εστιάσουμε στις συντροφικές-ερωτικές σχέσεις, ένα κομμάτι που απασχολεί ιδιαίτερα τον άνθρωπο.
Όλες οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ των ανθρώπων διακρίνονται από δυσκολίες και είναι απαραίτητος ο χρόνος και η προσπάθεια, προκειμένου να εξελιχθούν και να προχωρήσουν με έναν «υγιή» τρόπο. Αλλά η τοξική σχέση χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένες συμπεριφορές και αλληλεπιδράσεις, οι οποίες είναι «επίπονες» για τη ψυχική και σωματική υγεία του ατόμου που βρίσκεται μέσα σε αυτήν. Ένας τοξικός σύντροφος τείνει να καταφεύγει σε χειριστικές και κακοποιητικές συμπεριφορές, αλλά και να εκφράζει υποτίμηση στο πρόσωπο του ατόμου που έχει δίπλα του, χωρίς καμία ένδειξη σεβασμού της προσωπικότητας ή των ορίων του. Όλα τα παραπάνω μπορούν να «μεταφραστούν» σε μια σχέση με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Αρχικά, μια συνηθισμένη στάση ενός τοξικού ατόμου είναι ο συνεχής έλεγχος του άλλου σε εξαντλητικό βαθμό, ως απόρροια της έλλειψης εμπιστοσύνης, της ζήλειας και της ανασφάλειάς του που «αντικατοπτρίζεται» στο πρόσωπο του συντρόφου του και κατά συνέπεια και στη σχέση. Η ζήλεια σε μεγάλο βαθμό και η απουσία εμπιστοσύνης μπορούν να δημιουργήσουν κλίμα δυσπιστίας σε μια σχέση, με αποτέλεσμα την εμφάνιση πολλών καβγάδων και διαφωνιών, αλλά και του αισθήματος της έλλειψης ελευθερίας.
Συνάμα, ο τοξικός σύντροφος αρέσκεται στην απομόνωση του ατόμου που έχει δίπλα του και στην απομάκρυνσή του από φίλους και οικογένεια. Αυτό επιτυγχάνεται, λόγω της συνεχούς αρνητικής κριτικής που μπορεί να ασκεί ένας τοξικός άνθρωπος στον κοινωνικό περίγυρο του συντρόφου του, με συνέπεια να τον απομακρύνει από τους ανθρώπους γύρω του που τον στηρίζουν και να τείνει να εξαρτάται όλο και περισσότερο από τη συντροφική του σχέση. Ακόμα, μια πολύ συχνή τοξική συμπεριφορά είναι η υποτίμηση των ικανοτήτων και των επιτευγμάτων του άλλου, αλλά και η πρόκληση ενοχών στο άτομο αυτό ότι εκείνο προκαλεί προβλήματα και είναι υπαίτιο των διαφωνιών στη σχέση. Έτσι, το άτομο που βιώνει αυτή τη συμπεριφορά σταδιακά αρχίζει να χάνει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή του και να «βυθίζεται» σε μια θλίψη στα πλαίσια της σχέσης, στην οποία βρίσκεται «δέσμιο».
Κακοποιητική συμπεριφορά βαρύνουσας σημασίας αποτελεί και η σωματική βία. Αυτό το κομμάτι των τοξικών σχέσεων είναι ιδιαίτερα μακροσκελές και δύσκολο στην προσέγγιση και στην ανάλυση. Κάτι που μπορώ, όμως, να πω από μαρτυρίες ανθρώπων που έχουν βρεθεί σε αυτού του είδους τοξική σχέση είναι ότι μια τέτοια συμπεριφορά άπαξ και συμβεί μία φορά, θα συμβεί και άλλες, συνεχίζοντας να κλιμακώνεται μέχρι να επέλθει το τέλμα. Μια τοξική σχέση μπορεί να επηρεάσει έναν άνθρωπο με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και κανείς, εν τέλει, δε βγαίνει ο ίδιος μέσα από αυτήν. Οι άνθρωποι πρέπει να μάθουμε στις συντροφικές μας σχέσεις να επιζητάμε και να διεκδικούμε την ισορροπία, ώστε να βιώνουμε τη συνύπαρξη με το άλλο άτομο με «υγιή» τρόπο που να μας προκαλεί κατά βάση θετικά συναισθήματα και τη μέγιστη δυνατή ηρεμία.
