Της Αριάδνης – Παναγιώτας Φατσή,
Η διαχείριση της απώλειας είναι δύσκολη για τους περισσότερους ανθρώπους. Ακόμη και οι πιο ασφαλείς με τον εαυτό τους μπορεί να κάνουν μήνες, ή και χρόνια, για να επανέλθουν από τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου. Ειδικά αν αυτό συμβαίνει στην εφηβική ηλικία, και μάλιστα με την απώλεια ενός γονέα, η ζωή μπορεί να δείξει το πιο «σκληρό» της πρόσωπο και να ωθήσει τον νέο άνθρωπο σε ένα δύσκολο ταξίδι αυτοσυνείδησης και επαναπροσδιορισμού της σχέσης με τους άλλους και τη ζωή.
Μια τέτοια ιστορία αφηγείται το βιβλίο Ο φίλος μου το σκοτάδι της Kathleen Glasgow, που πλέον κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση της Άντζης Κουνάδη. Η συγκεκριμένη συγγραφέας, γνωστή για τα βιβλία της και τον γλαφυρό τρόπο με τον οποίο αυτά περιγράφουν την απώλεια, τα προβλήματα ψυχικής υγείας και την απελπισία, ιδιαίτερα σε νεαρής ηλικίας πρόσωπα, έχει γράψει, επίσης, το Διαλυμένο Κορίτσι, το οποίο έχει βρεθεί στη λίστα των Best Sellers των New York Times.
Η ιστορία αυτού του βιβλίου εκτυλίσσεται στη Mesa Luna της Αριζόνα. Ασχολείται με πτυχές της εφηβικής ζωής που οι περισσότεροι έφηβοι δεν θα χρειαστεί ποτέ να αντιμετωπίσουν. Ταυτόχρονα, καταφέρνει να αγγίξει καίρια προβλήματα της εφηβείας: τη φιλία, τους αυταρχικούς γονείς και την ανακάλυψη του πραγματικού προσώπου της αγάπης. Το μυθιστόρημα χωρίζεται σε τρεις ενότητες: το Πριν, το Μετά και το Τώρα, με το δεύτερο να αποτελεί το μεγαλύτερο κεφάλαιο του βιβλίου.
Στο Πριν μας συστήνεται η ηρωίδα του βιβλίου, η Τάιγκερ Τόλιβερ, μια έφηβη 17 ετών που ζει με την τρυφερή, αλλά ελαφρώς υπερπροστατευτική μητέρα της. Ενώ η ζωή απέχει πολύ από το να είναι τέλεια, τα προβλήματα της καθημερινότητας φαντάζουν στα μάτια της ασήμαντα. Όπως σχεδόν κάθε έφηβη στο σύμπαν, η Τάιγκερ έχει μια περίπλοκη σχέση με τη μητέρα της, με τις εντάσεις μεταξύ τους να κορυφώνονται μέσα από έναν ομηρικό καβγά για ένα φόρεμα. Η μοίρα «έπαιξε άσχημο παιχνίδι» στη νεαρή κοπέλα, η οποία μαθαίνει από τα χείλη του πρώτου της έρωτα πως η μητέρα της πέθανε.
Στην επόμενη ενότητα, το Μετά, η Τάιγκερ αντιμετωπίζει την ενοχή που την κατατρέχει, μετά τα τελευταία της λόγια προς τη μαμά της «Γιατί δεν μπορείς ποτέ να με αφήσεις ήσυχη;». Μην έχοντας άλλους εν ζωή συγγενείς, η Τάιγκερ περιπλανάται στο δυσλειτουργικό και κακοσυντηρημένο σύστημα ανάδοχης φροντίδας της Πολιτείας της Αριζόνα, με τη θλίψη για την απώλεια της μητέρας της να τη μαστίζει. Στα νοσηρά αυτά μονοπάτια, η Τάιγκερ συναντά παιδιά, τα οποία επωμίζονται τις αμαρτίες των γονέων τους, οι οποίοι έβαλαν τον σκοτεινό εαυτό τους πάνω από τα παιδιά τους. Μέσα από τις εμπειρίες της Τάιγκερ και των άλλων παιδιών σκιαγραφείται καθαρά το απαρχαιωμένο σύστημα ανάδοχης φροντίδας και οι ίδιου επιπέδου ανάδοχοι γονείς.
Το εισιτήριο εξόδου από τη θλιβερή αυτή ζωή αποτελεί η Σάινα, η αδελφή της Τάιγκερ, που, όμως, η ηρωίδα δε γνωρίζει καθόλου καλά –αρχικά δε γνώριζε καν την ύπαρξή της. Αν και τα πρώτα στάδια της σχέσης τους χαρακτηρίζονται από εχθρότητα, στη συνέχεια ο δυναμισμός της δημιουργεί ένα τείχος προστασίας γύρω από την κοπέλα, αντιμετωπίζοντας όσους απειλούν την ιδιότυπη οικογενειακή γαλήνη τους. Η αυτοπεποίθηση που αποπνέει αποτελεί πρότυπο τόσο για την Τάιγκερ όσο για τον αναγνώστη. Ακόμη, όμως, και η ίδια, ούσα μια κοπέλα 20, μόλις, ετών, αμφισβητεί πολλάκις τον εαυτό της, με την Τάιγκερ να οδηγείται σε ορισμένες περιστάσεις στον μητρικό ρόλο. Οι δύο ηρωίδες θα περάσουν πολλά, προσπαθώντας να λυτρωθούν και να οδηγηθούν σε ένα διαφορετικό, αλλά λειτουργικό, μοντέλο οικογένειας.
Το στυλ γραφής της Kathleen Glasgow βασίζεται πολύ σε μεταφορές και εικόνες, με την εικόνα του κοριτσιού να είναι η πιο υποβλητική. Η εναλλαγή του ενεστώτα με τον αόριστο δίνει μια πολυμορφία και βοηθά στη γλαφυρή απεικόνιση των συναισθημάτων. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, η συγγραφέας προχωρά σε έναν βαθύ κοινωνικό σχολιασμό, τον οποίο εκτελεί με οδυνηρή ακρίβεια και αμεροληψία. Χαρίζει μια χαρούμενη εικόνα της ανάκαμψης, ενώ αποδέχεται ότι υπάρχουν άτομα που θα χρειαστούν μήνες, χρόνια ή ακόμα και μια ζωή, για να συνέλθουν από τη θλίψη που προκαλεί ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου. Το μυθιστόρημα αυτό προσφέρει στους αναγνώστες μια συγκλονιστική άποψη για το προσωπικό ταξίδι ενός ανθρώπου μέσα στη θλίψη, καθώς και για το ταξίδι συγχώρεσης του εαυτού του.
