Της Νικόλ Καστόρα,
Τι μπορεί να πει κανείς, άραγε, για ένα αριστούργημα; Τι ψεγάδι να βρει κανείς σε μια σειρά που σκιαγραφεί με απόλυτη ειλικρίνεια την ανθρώπινη ψυχή, δημιουργώντας στον θεατή, μια συνεχή αίσθηση ενός κόμπου στον λαιμό; Η τέχνη του κινηματογράφου σίγουρα καλείται να συγκινήσει, να αγγίξει και να ψυχαγωγήσει τον θεατή. Και αν το καταφέρει επιτυχώς, σίγουρα έχει επιτελέσει τον σκοπό της. Αν, όμως, κατορθώσει, εκτός των άλλων, να συνταράξει τον θεατή, τότε έχει επιτύχει πολλά περισσότερα από έναν απλό σκοπό. Έργο της τέχνης, άλλωστε, είναι και η διαπαιδαγώγηση των θεατών της. Η ικανότητά της, δηλαδή, να λειτουργεί ως καθρέφτης της κοινωνίας. Να φανερώνει την ομορφιά, την ασχήμια, την καλοσύνη, αλλά και την απανθρωπιά της ζωής. Σίγουρα, ο ρόλος αυτός σπανίζει και εκλείπει όλο και περισσότερο στις μέρες μας. Παρόλα αυτά, υπάρχουν και φορές που ανθίζει. Και αυτό δεν είναι απλά παρήγορο, αλλά και ελπιδοφόρο. Οι «17 κλωστές», λοιπόν, υπηρετούν τον ρόλο αυτό αριστουργηματικά!
Σίγουρα, είναι βαρύ φορτίο να παρουσιάζεις μια ιστορία ταμπού, που έχει στιγματίσει μια ολόκληρη κοινωνία! Είναι μεγάλη ευθύνη η ανάδειξη βιογραφιών και μάλιστα βιογραφιών που έπληξαν, έπνιξαν και έβαψαν με αίμα τις ζωές αθώων ανθρώπων. Και κάπου εδώ, όλοι όσοι παρακολούθησαν τη συγκλονιστική αυτή σειρά, αναρωτήθηκαν για τον πρωταγωνιστή, αυτό που αναρωτιέται με πόνο και ο ίδιος για τον εαυτό του: «Και εγώ που έφταιξα;».
Ο Σωτήρης Τσαφούλιας αναλαμβάνει την ευθύνη αυτή και με απόλυτο σεβασμό, προσοχή και προσήλωση, ζωντανεύει την τραγική, αληθινή ιστορία των «17 κλωστών» στην οθόνη μας. Αδιαμφισβήτητα, επιτυχής είναι η επιλογή του Πάνου Βλάχου για τον πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς αποδεικνύει, για ακόμα μία φορά, πόσο χαρισματικός ηθοποιός είναι. Όλος ο θίασος, βέβαια, προσδίδει τη δική του πινελιά στο άρτιο αποτέλεσμα. Και φυσικά, όταν κάπου από το βάθος ξεπροβάλλει ο μοναδικός Μίλτος Πασχαλίδης, και έστω για λίγες σκηνές μάς μαγεύει με τη φωνή και την κιθάρα του, καταλαβαίνουμε εκ των προτέρων πώς η σειρά έχει πολλά να δώσει.
Ο Καστελάνης είναι μια ήρεμη ψυχή, ένας καλός άνθρωπος, ο οποίος όλη του τη ζωή «λογαριάζει τι θα πει ο κόσμος». Τσαγκάρης-καλλιτέχνης στο επάγγελμα, όπως τον αποκαλούν οι συγχωριανοί του. Ο Καστελάνης ποτέ του δεν ήταν κοινωνικός, ούτε καλός στο λόγια. Ό,τι ήθελε να πει, το έλεγε με τη λύρα του και μάγευε ολόκληρη την πλάση με τη μελωδία του. Κάπως έτσι, μάγεψε σε ένα πανηγύρι την Άννα και τον μάγεψε και εκείνη. Δημιουργείται λοιπόν, ένας μεγάλος έρωτας, που τους ανυψώνει στα ουράνια και τους γαληνεύει την ψυχή. Έχοντας, πλέον, το δικό του τσαγκαράδικο, ο Καστελάνης και η Άννα ανυπομονούν να ανέβουν τα σκαλιά της εκκλησίας. Όμως, μια ψευδής και χυδαία κατηγορία καταστρέφει τη ζωή του Καστελάνη και μαζί του τις ζωές πολλών ανθρώπων, οι οποίες σαν ντόμινο κατακρεουργούνται η μια μετά την άλλη.
Η ερμηνεία του Πάνου Βλάχου είναι τόσο συγκλονιστική που σου ραγίζει την καρδιά σε χίλια κομμάτια. Η συγκλονιστική του ερμηνεία οφείλεται στη φυσικότητά της, αφού εκδηλώνεται εσωτερικά και εκρήγνυται στα μάτια του, τα οποία μαρτυρούν τόσο έντονα τον πόνο που έζησε αυτός ο άνθρωπος, ώστε δημιουργούν στον θεατή μεγάλη συγκίνηση. Ο Πάνος Βλάχος, λοιπόν, μετατρέπει με τελείως ανεπιτήδευτο τρόπο, σαν το τρεχούμενο νερό, τον καλόψυχο και τρυφερό Καστελάνη σ’ έναν αιμοδιψή, ζωώδη εγκληματία! Σίγουρα η υποκριτική του στη σκηνή που ξαπλώνει και αγγίζει το πτώμα της πεθαμένης μάνας του είναι ανατριχιαστική. Όσο για τη σκηνή, στην οποία διαπράττει το εγκληματικό φονικό είναι σπαρακτική. Η ερμηνεία του σε συνδυασμό με την εξαίρετη σκηνοθεσία του Τσαφούλια (αίμα που ρέει, πτώματα, κραυγές, φωνές, παρακαλετά) καθιστούν τη σειρά ιστορική!
Όσο για το υπόλοιπο καστ, η ερμηνεία της Αθηνάς Τσιλύρα ως μητέρα του Καστελάνη, είναι συνταρακτική! Η Ντένια Στασινοπούλου με την τρυφερή και δυναμική ερμηνεία της, ως Άννα, ξεχωρίζει. Η τραγική φιγούρα του πατέρα της Άννας ερμηνεύεται αξιοσημείωτα από τον Θοδωρή Κατσαφάδο. Η Μελίνα Βαμπούλα είναι εξαιρετική στον ρόλο της κακιάς αδελφής. Ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, σε ρόλο έκπληξη, καθώς δεν τον έχουμε συνηθίσει σε ρόλο κακού, είναι εξίσου εξαίρετος με τα υπόλοιπα είδη ρόλων που έχει υποδυθεί.
Φυσικά, θα ήταν μεγάλη παράλειψη, να μην αποτιμηθεί η μοναδική σκηνοθεσία του Σωτήρη Τσαφούλια. Αρχικά, τα πλάνα που αναδεικνύουν την ομορφιά της φύσης των Κυθήρων και η ανάδειξη του μακρινού 1909, μαγεύουν τον θεατή και τον μεταφέρουν δεξιοτεχνικά στην τότε εποχή. Η ταινία βασίζεται στο βιβλίο «17 κλωστές» του Πάνου Δημάκη και, ως επί το πλείστον, η σκηνοθεσία ακολουθεί την αφήγηση του βιβλίου, αν και έχουν γίνει και κάποιες προσαρμογές στο σενάριο της σειράς για λόγους δραματουργικούς, οι οποίες δίνουν μια ξεχωριστή πινελιά στο τελικό αποτέλεσμα.
Τέλος, το φινάλε σίγουρα θα μείνει ανεξίτηλο στη μνήμη και την καρδιά των θεατών! Η σειρά δίνει ένα διαφορετικό τέλος στην ιστορία, από αυτό που αναγράφεται στο βιβλίο. Το τέλος της σειράς, δίνει –έστω και μετά θάνατον του πρωταγωνιστή– μία ελπιδοφόρα πνοή! Ένα τέλος που απαντά στο πώς θα ήταν η ζωή του Καστελάνη αν δεν είχε δημιουργηθεί αυτή η πλεκτάνη εναντίον του. Σίγουρα, καθόλου τυχαία η παραλλαγή αυτή, αφού αυτονόητα θέλει να τονιστεί ότι σε έναν κόσμο αδικίας και μίσους, οι συνέπειες είναι σκοτεινές, αποκρουστικές και εφιαλτικές. Αν από την άλλη, οι άνθρωποι δείχνουν αγάπη και νοιάξιμο προς τον συνάνθρωπό τους, μόνο κάθαρση, εξιλέωση και φως μπορούν να δημιουργήσουν! Και μάλιστα τόσο άπλετο φως μπορεί να δημιουργηθεί, που είναι αρκετό για να ζεστάνει κάθε πονεμένη ψυχή σε τούτο τον κόσμο!
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- 17 Κλωστές, youtube.com, διαθέσιμο εδώ.
