Της Ιωάννας Κουτσοτόλη,
Αναμφισβήτητα, οι αισθήσεις ορισμένων ανθρώπων λειτουργούν σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με κάποιες άλλες. Παρόλα αυτά, η Joy Milne δεν αποτελεί απλά ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας υπερδιεγερμένης αισθητήριας οδού. Η γυναίκα αυτή εντόπισε μια αλλαγή στη φυσιολογική μυρωδιά του συζύγου της έξι χρόνια πριν αυτός διαγνωστεί με τη νόσο του Parkinson. Τη μυρωδιά αυτή κατάφερε να τη συνδυάσει με τη συγκεκριμένη ασθένεια, καθώς βρέθηκε σε μια δράση της φιλανθρωπικής οργάνωσης Parkinson’s UK και εντόπισε τη χαρακτηριστική οσμή σε ασθενείς που παρευρίσκονταν στην εκδήλωση. Αποτελεί το γεγονός αυτό μια απλή σύμπτωση ή μήπως υπάρχει κάποια επιστημονικά τεκμηριωμένη απάντηση πίσω από αυτή τη φαινομενικά αλλοπρόσαλλη σύνδεση της όσφρηση με τη συγκεκριμένη νευροεκφυλιστική πάθηση;
Όπως γνωρίζουν οι περισσότεροι, η νόσος Parkinson είναι μια προοδευτική διαταραχή που επηρεάζει το νευρικό σύστημα και τα μέρη του σώματος που ελέγχονται από τα νεύρα. Στα αρχικά στάδια της νόσου, το πρόσωπο μπορεί να παρουσιάζει ελάχιστή ή και καθόλου έκφραση, ενώ τα χέρια του ασθενή μπορεί να μην κινούνται φυσιολογικά κατά τη βάδιση. Το χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα της ασθένειας αποτελεί το τρέμουλο, ενώ, ταυτόχρονα, η ομιλία μπορεί να είναι μπερδεμένη. Αν και τα συμπτώματα επιδεινώνονται, καθώς η κατάσταση εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου, τα πρώιμα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια και περνούν σχεδόν απαρατήρητα. Αφού η Joy Milne απευθύνθηκε σε κάποιους ερευνητές για την πιθανή υποψία της ότι μπορεί να «μυρίσει» τη νόσο, πώς κατάφεραν αυτοί να επιβεβαιώσουν μια τέτοια εικασία;
Η επιστημονική ομάδα που ερευνούσε αυτό το μυστήριο πραγματοποίησε, σε συνεργασία με τη Milne, ένα πείραμα. Της έδωσαν να μυρίσει 12 μπλουζάκια ανθρώπων, από τους οποίους οι 6 νοσούσαν, ενώ οι υπόλοιποι 6 ήταν υγιείς. Η γυναίκα μπόρεσε να καταλάβει από τη μυρωδιά ποιοι νοσούσαν, κάνοντας μόνο ένα λάθος για ένα άτομο, για το οποίο εσφαλμένα υπέθεσε ότι έπασχε από Parkinson. Όπως αποδείχτηκε, το άτομο αυτό διαγνώστηκε με την ασθένεια έναν χρόνο αργότερα. Στη συνέχεια, όταν οι ερευνητές ρώτησαν τη Milne για την πηγή της μυρωδιάς, αυτή αποκρίθηκε ότι προέρχεται από την περιοχή του λαιμού. Έτσι, με αυτήν την πληροφορία οι επιστήμονες κατάφεραν να φέρουν στο «φως» τους σμηγματογόνους αδένες, που εντοπίζονται κυρίως στην πλάτη, στο πιγούνι, στη μύτη και στο μέτωπο.
Πώς εμπλέκονται, όμως, οι σμηγματογόνοι αδένες στη «διάγνωση» της νόσου μέσω της όσφρησης; Αποδεικνύεται, λοιπόν, ότι από πολύ νωρίς στην έρευνα για τη νόσο Parkinson, οι επιστήμονες είχαν ανακαλύψει αλλαγές στην παραγωγή σμήγματος που παράγεται από τους αδένες, σε περιπτώσεις ασθενών. Άλλες μελέτες εστιάζουν στην πιθανότητα συσσώρευσης α-συνουκλεΐνης στο δέρμα (πέρα από τον εγκέφαλο), γεγονός που δύναται να οδηγεί στην αλλαγή της οσμής του ατόμου. Επιπλέον, μία ακόμα εικασία σχετικά με αυτήν την κατάσταση αποτελεί μια δυσλειτουργία που μπορεί να εμφανιστεί πρώιμα στο αυτόνομο νευρικό σύστημα και να επηρεάσει την ομαλή λειτουργία των σμηγματογόνων αδένων.
Στην ιστορία της Joy Milne, η ίδια ανέφερε ότι, καθώς η ασθένεια του άντρα της επιδεινώνονταν, η μυρωδιά γινόταν όλο και πιο έντονη, ενώ υπό την επήρεια φαρμάκων η οσμή μειωνόταν. Αυτή η σύνδεση μεταξύ της όσφρησης και της νόσου Parkinson άνοιξε νέους δρόμους στην έρευνα και στα διαγνωστικά εργαλεία, που θα δώσουν στους ασθενείς μια πρώιμη διάγνωση της νόσου και συνεπώς μια καλύτερη αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Η μη επεμβατική και έγκαιρη διάγνωση, σε συνδυασμό με την εμφάνιση νέων φαρμάκων, θα συμβάλλουν καθοριστικά στην επιβράδυνση της εξέλιξης μιας νόσου για την οποία δεν υπάρχει ίαση. Το παράδειγμα της Milne και του συζύγου της αποτελεί μια ιστορία βγαλμένη από την καθημερινότητα, που μπορεί να κινητοποιήσει την επιστημονική κοινότητα και να της προσφέρει μια διέξοδο βασισμένη σε ένα αυτονόητο γεγονός, όπως είναι αυτό της όσφρησης.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Parkinson’s disease, Mayo Clinic. Διαθέσιμο εδώ
- One Woman’s Ability to Sniff Out Parkinson’s Offers Hope to Sufferers, Scientific American. Διαθέσιμο εδώ
