Του Νικόλα Χρηστίδη,
Είναι στιγμές που αναρωτιέται κανείς αν και κατά πόσο είναι σε θέση να αλλάξει τις ισορροπίες γύρω του. Μπορώ εγώ, μόνος μου, να δημιουργήσω τις κατάλληλες προϋποθέσεις, ώστε να βελτιώσω μια κατάσταση και να επιδράσω ουσιαστικά προς την επίλυση ενός προβλήματος;
Η απάντηση αυτή δεν είναι απλή και, με μεγάλη σιγουριά, σας λέω ότι αυτό το άρθρο δεν θα σας λύσει αυτήν την απορία. Ο λόγος που αξίζει να αφιερώσει κανείς 10’, ωστόσο, για να διαβάσει το παρόν κείμενο, είναι ότι σήμερα θα δούμε τη δύναμη της αλλαγής, μέσω ενός πραγματικά αξιοθαύμαστου παραδείγματος.
Η ιστορία μας ξεκινά στη μαγική ήπειρο της Αφρικής, εκεί που βρίσκονται κάποιες από τις πιο πολυπληθείς χώρες του κόσμου. Αφρική, το μέρος που διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμοί διαβιούν δίπλα-δίπλα, παρά τις «διαφορές» τους. Όπως αρκετοί από εσάς ίσως γνωρίζετε, πληθώρα πολιτισμών των αφρικανικών χωρών κινείται γύρω από το φυσικό περιβάλλον και την προστασία της «μητέρας φύσης».
Είναι αρκετά σημαντικό να αντιληφθούμε ότι η διαφορά της Αφρικής από τον λεγόμενο «Δυτικό Κόσμο» είναι ότι, παρά τις συγκρούσεις, τα ξένα γεωπολιτικά συμφέροντα και τις εσωτερικές διαμάχες της ηπείρου, η Αφρική δεν ξέχασε ποτέ ότι οι ρίζες της είναι στη φύση.
Αλλά γιατί σας γράφω για την Αφρική; Η απάντηση είναι μεγαλοπρεπής και λέγεται «Το Μεγάλο Πράσινο Τοίχος». Το πράσινο τοίχος της Αφρικής ίσως να αποτελεί μία από τις μαζικότερες και σημαντικότερες περιβαλλοντικές δράσεις, που έχουν πραγματοποιηθεί παγκοσμίως.
Τι είναι, όμως, το πράσινο τοίχος;
Είναι ένα εγχείρημα μήκους 8.000 χιλιομέτρων, που εκτείνεται από το Τζιμπουτί μέχρι και τη Σενεγάλη. Αυτή η δομή ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 2007, ως απάντηση στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, στην εν λόγω ήπειρο. Με την ολοκλήρωση του «τοίχους», η συγκεκριμένη δομή θα αποτελεί το μεγαλύτερο σε έκταση φυσικό «θαύμα» του κόσμου.
Το τοίχος αυτό δεν είναι κάτι άλλο από δέντρα. Δέντρα, τα οποία φυτεύονται κατά μήκος μια έκτασης που στο παρελθόν είχε πλούσια βλάστηση και επέτρεπε στους κατοίκους της λωρίδας αυτής να έχουν έναν τελείως διαφορετικό τρόπο ζωής.
Στα σύνορα της περιοχής του Σαχέλ με την έρημο Σαχάρα, η Αφρική βλέπει, επιτέλους, μια κοινή προσέγγιση σε ένα πρόβλημα οικουμενικό. Η κλιματική αλλαγή, η ερημοποίηση και τα φαινόμενα ξηρασίας είναι ζητήματα που, αργά ή γρήγορα, θα επηρεάσουν ουσιαστικά το σύνολο του πλανήτη. Σενεγάλη, Μαυριτανία, Μάλι, Μπουρκίνα Φάσο, Νίγηρας, Νιγηρία, Τσάντ, Σουδάν, Αιθιοπία, Ερυθραία και Τζιμπουτί είναι οι χώρες που «σηκώνουν στις πλάτες τους» μια ολόκληρη ήπειρο και, μαζί με αυτό, δίνουν την ελπίδα στους κατοίκους τους ότι τα προβλήματα θα λυθούν, μέσα από συνέργιες και αλληλοϋποστήριξη.
Πέρα από τις κοινωνικές επιδράσεις αυτού του εγχειρήματος, υπάρχουν και οι περιβαλλοντικές. Η ανάπτυξη μιας τόσο μεγάλης «πράσινης» δομής θα επιτρέψει τη δημιουργία ενός ενδιαιτήματος-οικοσυστήματος, το οποίο θα επαναφέρει πληθώρα ειδών στη συγκεκριμένη περιοχή. Η εν λόγω παρουσία ειδών θα δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες, ώστε να επανέλθει η βλάστηση, η οποία, με τη σειρά της, θα επαναφέρει τους επικονιαστές στο προσκήνιο. Οι μέλισσες και άλλα επικονιαστικά είδη θα επιτρέψουν την ανάπτυξη της καλλιέργειας, ενώ οι τοπικές κοινότητες θα προστατευθούν από ακραία φαινόμενα, όπως οι μεγάλης διάρκειας ξηρασίες. Μια τέτοια δομή, στη συγκεκριμένη περιοχή, θα αποτρέψει την επέκταση της ερήμου και θα βελτιώσει τις συνθήκες του εδάφους, αλλάζοντας την υφιστάμενη ερημοποιημένη κατάσταση.
Το εγχείρημα αυτό αποκτά, πλέον, οικουμενικό χαρακτήρα, με την Αφρική να δείχνει σε όλο τον κόσμο, και κυρίως στην Ευρώπη, ότι οι δράσεις για το κλίμα απαιτούν εμπλοκή των τοπικών κοινοτήτων και των πολιτών. Κόντρα στις διεθνείς πρακτικές, η Αφρική εφαρμόζει μια δέσμευση, χωρίς καν να έχει τη διακυβερνητική δομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώνοντας διαφορετικές χώρες, με μόνο σκοπό την ουσιαστική αλλαγή μιας κατάστασης και τη διατήρηση της πληθυσμιακής και φυσικής ομοιογένειας της ηπείρου.
Ολοκληρώνοντας, αν κάτι πρέπει να μας «μείνει» από αυτό το άρθρο, είναι ότι η αλλαγή ξεκινά, όταν αποφασίσει κάποιος, κάπου, να δράσει. Ένα άτομο που πράττει είναι «τρελό», μέχρι να το πιστέψει ένα δεύτερο και μαζί να φτιάξουν μια… «ομάδα τρελών», που, με λίγο πείσμα και υπομονή, είναι σε θέση να φτιάξουν έναν πυρήνα ανθρώπων που μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Επομένως, την επόμενη φορά που θα θες να αλλάξεις κάτι, θυμήσου ότι η λύση είναι να γίνεις σαν τον «τρελό» Αφρικανό που πράττει.
#be_crazy_enough_to_change_the_world
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- The Great Green Wall, National Geographic, διαθέσιμο εδώ
- Great Green Wall Initiative, United Nations Convention to Combat Desertification (UNCCD), διαθέσιμο εδώ
