Της Γεωργίας Καρυώτη,
Πολλές φορές αναρωτιόμαστε αν αυτά που κάνουμε είναι αρκετά. Αν ικανοποιούν τις προσδοκίες που «χτίζουμε» καθημερινά. Είναι σαν να απαιτούμε «το χθες να προλάβει το σήμερα» και «το σήμερα να προλάβει το αύριο». Πρέπει να εφοδιαστούμε με τα περισσότερα, να είμαστε οι πρώτοι των πρώτων, να επιδιώκουμε τη διάκριση και την επιτυχία. Τα πτυχία να γίνονται μεταπτυχιακά, τα μεταπτυχιακά να γίνονται διδακτορικά και τα διδακτορικά διευθυντικές θέσεις και πάλι λέγοντας. Εννοείται πως ταυτόχρονα πρέπει να «γεμίζουμε» με εμπειρίες τη ζωή μας, αλίμονο μην φθάσουμε στα γεράματα και πούμε ότι δε ζήσαμε τίποτα. Ο σημαντικός και «ξεχασμένος», για πολλούς γνωστός ως «εγωιστικός» ή «καλομαθημένος» παράγοντας «μου αρέσει» δεν «παίζει» ιδιαίτερα στην «παλέτα» των επιλογών μας. Ίσως, και να υπάρχει, αλλά βασανιστικά προσπαθεί «να βρει τη φωνή του» ανάμεσα σε χιλιάδες άλλες σκέψεις.
Μια «ακόρεστη» τάση επιτυχίας και επιβεβαίωσης πως όλα τα έχουμε κάνει σωστά, με κριτήρια βγαλμένα από ένα σενάριο παλιάς οικογενειακής σαπουνόπερας, που παίζεται σε επαναλήψεις εδώ και δεκαετίες στη κοινωνία μας. Πρακτικά, αυτή η επιτυχία, όσον αφορά τουλάχιστον στον επαγγελματικό τομέα, οικονομικά θα είναι επικερδής. Δηλαδή, κάποιος θα μπορούσε να σκεφτεί, αφού κερδισμένος θα βγεις στο τέλος, γιατί προβληματίζεσαι; Και στο κάτω κάτω αυτά τα κριτήρια απλώς υπάρχουν, εσύ γιατί απλώς δεν αποφασίζεις να μην τα ακολουθήσεις; Φυσικά, οι επιλογές είναι δικές μας και το να κατηγορούμε την πλειοψηφική κοινωνική νοοτροπία για αυτές, ίσως, συμβάλλει στη κατανόηση ενός μικρού μέρους της προέλευσής τους, αλλά στη τελική δεν βοηθάει στην πλήρη αλλαγή ή τουλάχιστον στη βελτίωσή τους. Είναι δύσκολο, όταν ενηλικιώνεσαι να «αυτονομηθεί» τελείως η σκέψη σου και οι αποφάσεις πρέπει να παίρνονται τόσο γρήγορα που δεν προλαβαίνεις να σκεφτείς με διαφορετικούς όρους. Όπως, για παράδειγμα, διαλέγουμε τον φαινομενικά «ασφαλή δρόμο» προς την επιτυχία, επειδή φοβόμαστε πως με έναν άλλο δρόμο δεν θα τα καταφέρουμε εμείς οι ίδιοι ή όποιος και να τον πάρει θα πρέπει να είναι πολύ τυχερός, για να πετύχει; Βέβαια, το γνωστό ρητό λέει «κάλλιο αργά παρά ποτέ», αλλά πόσο εύκολο είναι να ξεφύγεις από μια επί χρόνια πια συλλογιστική νοοτροπία;
Έπειτα, υπάρχουν πολλοί που αναρωτιούνται με ποιον τρόπο ορίζεται και η ίδια η επιτυχία. Τι είναι για τον καθένα, για ποιον τομέα μιλάμε και όλα αυτά τα σχετικά. Θα ήταν ή είναι πολύ περίεργο όλος ο δρόμος, αλλά και ο προορισμός να είναι προσδοκία ενός άλλου. Ωστόσο, μπορεί στην πορεία να γίνει δικός σου ή και όχι. Ακόμα και σε πιο «απλούς» τομείς, όπως στη διασκέδαση, στις σχέσεις, στη μόδα, στην εξωτερική εμφάνιση δίνεται σε συγκεκριμένες επιλογές, κατηγορίες ή στυλ μια αξία, η αξία του «καλύτερου» που ανήκει στο προφίλ του πετυχημένου ανθρώπου. Άρα επιλέγεις, λόγου χάρη, το συγκεκριμένο αντικείμενο, τη συγκεκριμένη παρέα, διότι «καλύπτει» τις προσδοκίες του «καλύτερου», αυτών όλων που ταιριάζουν με τη τέλεια εικόνα σου; Ποιος, όμως, θα ήθελε το χειρότερο, ενώ θα μπορούσε να έχει το καλύτερο; Το θέμα είναι να αναζητάς το καλύτερο που καλύπτει τις δικές σου ανάγκες και που εφάπτεται με τα κριτήρια που δημιουργούνται ανεξάρτητα του συνόλου, ειδάλλως οδηγείσαι σε έναν φαύλο κύκλο «πλαστής» ανεξαρτησίας, όπου ορίζεις την επιτυχία σου με όρους τρίτων. Προφανώς, όμως, ακούγεται πολύ απλό, για να είναι εφικτό, όλοι οι άνθρωποι επηρεαζόμαστε από τους άλλους, εμπνεόμαστε, θαυμάζουμε και ύστερα, βάζουμε και τις δικές μας «πινελιές». Όμως, υπάρχουν καταστάσεις στις οποίες υπερεκτιμούμε την αυτονομία της σκέψης μας.
Είναι πολύ κουραστικό να «κυνηγάς» συνεχώς τη διάκριση και είναι, επίσης, πολύ βασανιστικό να νομίζεις ότι έχεις αποτύχει, όταν παύεις πια να την επιδιώκεις. Είναι σαν να «εξορίζουμε» ό,τι είναι εκτός τέλειου στη «νήσο της μετριότητας» και φυσικά, τι χειρότερο υπάρχει από την αποτυχία; Εθελοτυφλούμε σε έναν κόσμο εκτός των ορίων μας, προσπαθώντας να εξισορροπήσουμε τις ανάγκες των άλλων και των δικών μας, μόνο που έχουμε βγει πια από τα όριά μας και δεν βλέπουμε πλέον τις ανάγκες μας!
