Του Άρη Γλυκού,
Οι αποφάσεις για επενδύσεις είναι σημαντικές και σχεδόν πάντα χρονοβόρες, τόσο για τους θεσμικούς επενδυτές όσο και για το επενδυτικό κοινό. Για την αποδοτικότερη αξιοποίηση των χρημάτων τους, οι επενδυτές μπορούν να επιλέξουν κάποιο επενδυτικό ταμείο (fund) και να αξιοποιούν τις υπηρεσίες ενός αρμόδιου διαχειριστή, ο οποίος θα έχει τις απαραίτητες γνώσεις να αποφύγει πολλούς από τους κινδύνους της αγοράς. Παράλληλα, η συμμετοχή σε ένα μεγαλύτερο οικονομικό κεφάλαιο θα του επιτρέψει να κατέχει μεγαλύτερη διαφοροποίηση για την επενδυτική του θέση και χαμηλότερα κόστη συναλλαγών.
Ακόμα, όμως, και στον κόσμο των επενδυτικών ταμείων υπάρχουν μικρά και μεγάλα «ψάρια». Στην κατηγορία των μεγάλων «ψαριών» ανήκουν τα λεγόμενα master funds (κύρια αμοιβαία κεφάλαια). Από την άλλη πλευρά βρίσκονται τα feeder funds (τροφοδοτικά αμοιβαία κεφάλαια).
Τα feeder funds χρησιμεύουν για την επένδυση σε μεγαλύτερα και πιο «ισχυρά» επενδυτικά ταμεία. Ένα master fund μπορεί να έχει ένα κατώτατο όριο κεφαλαίων ή ακόμα να αναμένει αποκλειστικά την εισροή κεφαλαίων από τα τροφοδοτικά αμοιβαία κεφάλαια, καθιστώντας αναγκαία τη συσσώρευση κεφαλαίων από μια ομάδα επενδυτών, ώστε, τελικά, να δώσουν τα κεφάλαιά τους σε αυτό.
Επομένως, τα feeder funds δεν επενδύουν άμεσα σε επενδυτικά προϊόντα, αλλά επιλέγουν ένα master fund στο οποίο προσφέρουν τα κεφάλαιά τους, με σκοπό να πραγματοποιήσει τις επενδύσεις, δημιουργώντας με αυτήν τη διαδικασία μια σχέση που είναι γνωστή ως master-feeder relationship.
Το κύριο αμοιβαίο κεφάλαιο χρηματοδοτείται από πληθώρα μικρότερων τροφοδοτικών αμοιβαίων κεφαλαίων. Αυτό, όμως, δεν περιορίζει ένα feeder fund να παρέχει κεφάλαια σε πληθώρα master funds, ώστε να αξιοποιήσει τα ταλέντα διαφορετικών διαχειριστών, αλλά και να επιτύχει μεγαλύτερη διαφοροποίηση.
Συνήθως, τα μικρότερα αμοιβαία κεφάλαια έχουν και αυτά περιορισμούς, με αποτέλεσμα να αποτελούνται από διαφορετικές ομάδες επενδυτών, όπως καθορίζεται από το εισόδημά τους ή τον τόπο καταγωγής τους. Επιπλέον, συχνά έχουν διαφορετικές προμήθειες, ακόμα και όταν επενδύουν σε ίδια master funds.
Βασικός στόχος των επενδυτών σε feeder funds είναι η συμμετοχή σε κάποιο αντισταθμιστικό κεφάλαιο (hedge fund), που συνήθως αποδέχεται μόνο εύρωστους επενδυτές. Με αυτόν τον τρόπο επιδιώκουν να αναπαράξουν τα χαρακτηριστικά μιας οικονομίας κλίμακος. Δηλαδή, την περίπτωση όπου όσο μεγαλώνει η παραγωγή μειώνεται το μέσο κόστος παραγωγής και άρα αυξάνεται το κέρδος ανά μονάδα, στα πλαίσια όμως του χρηματιστηρίου.
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που έχει η επένδυση μέσω ενός feeder fund είναι η διαδικασία ελέγχου που πρέπει να πραγματοποιηθεί. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ένας επενδυτής που πρόκειται να αποφασίσει να επενδύσει σε μία μετοχή πρέπει να ελέγξει τη μετοχή αυτήν, αλλά και τη συσχέτιση που έχει με το υπόλοιπο χαρτοφυλάκιο. Αντίθετα, η διαδικασία ελέγχου των feeder funds έχει μεγαλύτερο εύρος και απαιτεί την ανάλυση του χαρτοφυλακίου του ή των κύριων αμοιβαίων κεφαλαίων, των μετοχών και γενικά των επενδυτικών προϊόντων που κατέχει, αλλά και τoν τρόπο που πραγματοποιεί τις μεταβολές στα περιουσιακά του στοιχεία για να βεβαιωθεί ότι συμβαδίζει με τους στόχους του.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που αναδεικνύει τους κινδύνους των feeder funds αποτελεί η περίπτωση του Fairfield Sentry Fund. Την περίοδο δημιουργίας του ο πιο σεβαστός και αποδοτικός διαχειριστής κεφαλαίων ήταν o Bernard Madoff. Το αμοιβαίο κεφάλαιο που διαχειριζόταν αποδείχθηκε ότι ήταν ponzi scheme. Για τον λόγο αυτόν, όμως, ήταν και ιδιαίτερα ελκυστικό, γιατί είχε καταπληκτικές αποδόσεις. Το αποτέλεσμα ήταν τα κεφάλαια του feeder fund να χρησιμοποιηθούν, τελικά, για να πληρώσουν τις αποδόσεις των υπόλοιπων επενδυτών του και τις προμήθειες που χρεώνονταν. Η απάτη αυτή θα μπορούσε εύκολα να αποφευχθεί, αν είχε πραγματοποιηθεί ορθός έλεγχος από την πλευρά των επενδυτών.
Η παραπάνω απάτη ήταν ιδιαίτερα εμφανής, αφού οι αποδόσεις ήταν συνεχώς σταθερές και ουσιαστικές για ένα τεράστιο διάστημα, τουλάχιστον 17 χρόνων. Ο πρώτος άνθρωπος που ανακάλυψε την απάτη o Χάρι Μαρκόπουλος, ο οποίος υποστήριξε ότι χρειάστηκαν μόλις πέντε λεπτά για να προσδιορίσει την ύπαρξη πιθανής απάτης και μια έρευνα τεσσάρων ωρών για να βρεθούν και τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία.
Σημαντική εξέλιξη για τα feeder funds αποτέλεσε μια αλλαγή της νομοθεσίας του 2017 στις Η.Π.Α., που επέτρεψε και σε feeder funds εκτός Ηνωμένων Πολιτειών να επενδύσουν σε επενδυτικές εταιρείες μεταβλητού κεφαλαίου του εσωτερικού.
Ανακεφαλαιώνοντας, τα feeder funds συνδέονται άμεσα με τα master funds και δημιουργούν μια άρρηκτη σχέση που αποφέρει θετικές αποδόσεις για όλα τα συμβαλλόμενα μέρη. Όμως, η τελική επένδυση των κεφαλαίων ακολουθεί μια διαδρομή που απαιτεί από τον επενδυτή να είναι ενημερωμένος και να δεχθεί να βάλει σε δεύτερη μοίρα κάποιους από τους προσωπικούς του επενδυτικούς στόχους, ώστε να συμβαδίζει με τον γενικό στόχο όχι μόνο του τροφοδοτικού αμοιβαίου κεφαλαίου, αλλά και των επιμέρους master funds.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Harry Markopolos: Unique Greek-American with Honor and Integrity, Hellenic Communication Service, διαθέσιμο εδώ
- Master Fund, Investopedia, διαθέσιμο εδώ
- What Is a Feeder Fund?, The Motley Fool, διαθέσιμο εδώ
