Του Παναγιώτη Μωυσόγλου,
Την προηγούμενη Τετάρτη στον Ο.Η.Ε., και συγκεκριμένα στο Συμβούλιο Ασφαλείας, οι Η.Π.Α. έκαναν έκκληση για να σταματήσει ο πόλεμος, όχι όμως αυτός του Ισραήλ και με τη Χαμάς. Ο πόλεμος, στον οποίο οι Η.Π.Α. αναφέρθηκαν είναι ο εμφύλιος (3ος για την χώρα) του Σουδάν, που είναι «ενεργός» από τον περασμένο Απρίλιο. Αν και οι «παίκτες» είναι πάρα πολλοί, είτε με εθνικούς ή διεθνείς πολεμιστές, δυο είναι τα μεγάλα «πιόνια» στη σκακιέρα και η αιτία πίσω από τις συρράξεις.
Από την μία πλευρά, βρίσκεται ο εθνικός στρατός του Σουδάν υπό την ηγεσία του Στρατηγού Abdel Fattah al-Burhan, ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με τον Mohamed Hamdan Dagalo, γνωστό και ως Hemedti, Αρχηγό της παραστρατιωτικής οργάνωσης “Rapid Support Forces”, μιας ένωσης που έχει ως «μητρική οργάνωση» μια Αραβική παραστρατιωτική ομάδα, με κέντρο το Darfur, μια περιοχή του Σουδάν, που από τον πρώτο εμφύλιο της χώρας (1955-1972) δεν έχει δει παύση του πολέμου.
Πρακτικά, πριν γίνει αναφορά στα αποτελέσματα του τελευταίου πολέμου στο Σουδάν, θα ήταν ιδιαιτέρως χρήσιμο να παρατεθούν ορισμένες αιτίες πίσω από την τελευταία αιματηρή σύρραξη στην χώρα της Αφρικής. Αν και οι αιτίες διαφέρουν με αυτές που οδήγησαν στους δυο εμφυλίους πολέμους του Σουδάν, πάλι μεταφέρουν τα προβλήματα και τις πηγές αυτών των πολέμων. Συγκεκριμένα, το Σουδάν εξαιτίας της γεωγραφικής του θέσης και της κοινωνικοπολιτικής ιστορίας του είναι μια χώρα «φτιαγμένη» για εμφυλίους πολέμους. Ως χώρα, το Σουδάν αποτελείτε από Αραβικές και παρά πολλές Εθνότητες Αφρικανών μαζί με την ταυτόχρονη παρουσία του Χριστιανισμού, του Ισλαμισμού και διαφόρων άλλων τοπικών θρησκειών στην περιοχή. Αυτές οι πληροφορίες αν συνδυαστούν με φαινόμενα απαρτχάιντ ή ρατσισμού και μη οικονομικής υποστήριξης από την πρωτεύουσα, κυρίως προς τον Νότο και το Darfur, δεν είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσει κάνεις τις επαναληψημότητας και τις εικόνες των εμφυλίων πολέμων στη χώρα.
Βέβαια, η ειδοποιός διαφορά αυτού του πολέμου σε σύγκρισή με τους υπόλοιπους είναι η αρχή του. Οι δύο στρατοί μέχρι και πριν τον Απρίλιο του 2023 είχαν συνεργαστεί για να «ρίξουν» τον Δικτάτορα του Σουδάν, Omar al-Bashir, μετά από περίπου 30 χρόνια στην εξουσία. Η τραγική ειρωνεία του γεγονότος είναι ότι τους δύο αρχηγούς τους είχε τοποθετήσει στη θέση τους, ο ίδιος ο Δικτάτορας σε μια προσπάθεια να συνεχίσει να έχει την εξουσία, καθώς οι στρατοί θα ήταν απασχολημένοι μεταξύ τους κι όχι μαζί του. Αυτό φυσικά δεν έγινε και ο Al-Bashir είναι στη φυλακή και περιμένει να τον παραδώσουν στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για να δικαστεί για εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και για γενοκτονίες. Έτσι, ενώ αρχικά φαινόταν ότι επιτέλους θα υπάρξει ειρήνη στο Σουδάν μετά από πάρα πολλά χρόνια, τον Απρίλιο του 2023 ο Hemedti και ο Al-Burhan άρχισαν να πολεμούν για να δουν ποιος θα παραμένει στην εξουσία.
Από τότε, η κατάσταση έχει πάρει τη μορφή ελεύθερης πτώσης και δυστυχώς δεν φαίνεται να υπάρχει σταματημός. Από την αρχή του πολέμου 8 εκατομμύρια πολίτες του Σουδάν έχουν αναγκαστεί να φύγουν από τα σπίτια τους αναζητώντας καταφύγιο κυρίως στις γειτονικές χώρες, όπως το Τσαντ. Ταυτόχρονα, περίπου ο μισός πληθυσμός του Σουδάν χρειάζεται ανθρωπιστική βοήθεια για να επιβιώσει. Δυστυχώς αυτά δεν είναι τα χειρότερα, έρευνες του Ο.Η.Ε. έχουν φέρει στο φως ότι και οι δύο πλευρές έχουν διαπράξει εγκλήματα πολέμου. Επίσης, ο Hemedti και η παραστρατιωτική οργάνωσή του έχουν θεωρηθεί υπεύθυνοι για γενοκτονία και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, κυρίως στην περιοχή του Darfur και στις εθνικές και θρησκευτικές ομάδες που έχει. Γενικά, ο αριθμός των θανάτων στο Σουδάν πιθανώς έχει φτάσει ή και έχει ξεπεράσει τον αριθμό στον σχεδόν τριτοετή πόλεμο στην Ουκρανία. Η απανθρωπιά και η απελπισία αυτού του πολέμου και οι άθλοι των ανθρώπων είναι πραγματικά αδύνατο να τα συλλάβει εύκολα ο ανθρώπινος νους.
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο, οι Η.Π.Α. προσπαθούν να πείσουν το Συμβούλιο Ασφαλείας να δράσει. Αν και δεν είναι η πρώτη φόρα που το Συμβούλιο έχει ασχοληθεί με το Σουδάν, αφού ήδη τον περασμένο χρόνο έχει εκφράσει τη δυσαρέσκεια του 3 φορές. Όμως, αυτήν τη φορά η Linda Thomas-Greenfield, Πρέσβειρα των Η.Π.Α. στον Ο.Η.Ε., έθεσε στο Συμβούλιο ότι είναι φανερό ότι ο πόλεμος αποτελεί ένα μείζον θέμα ασφάλειας και η επικράτηση της ειρήνης οφείλει να απασχολεί περισσότερο το Συμβούλιο. Επίσης, τόνισε ότι «Το Συμβούλιο οφείλει να δράσει άμεσα για να αποτρέψει την ταλαιπωρία των πολιτών, να φέρει στη δικαιοσύνη τους ενόχους και να τερματίσει τον πόλεμο στο Σουδάν. Ο χρόνος τελειώνει». Βέβαια, αυτά δεν παύουν να είναι απλά λόγια. Το Συμβούλιο Ασφαλείας ενώ έχει την εκτελεστική εξουσία να αλλάξει τουλάχιστον κάτι σε αυτόν τον πόλεμο, μένει με «σταυρωμένα τα χέρια».
Η κατάσταση στο Σουδάν είναι τραγική, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αλλιώς. Με το ίδιο επίθετο οφείλει να θεωρηθεί και η όποια αντίδραση του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε.. Ο πόλεμος στο Σουδάν, δεν έχει σταματημό και έχει οδηγήσει στην καταστροφή και στην απώλεια πολλών χιλιάδων ανθρώπων. Μένει μόνο να διαπιστώσουμε αν τα πράγματα θα αλλάξουν προς το καλύτερο, πριν χειροτερέψουν και η κατάσταση βγει εκτός ελέγχου και οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση όλης της γύρω περιοχής της Αφρικής.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Sudan: Setting the Stage for a Long War, ACLED, διαθέσιμο εδώ
- Arab fighters killed babies, boys and men in war on Sudan tribe, mothers allege, Reuters, διαθέσιμο εδώ
- US pushes for UN Security Council action to end war in Sudan, Reuters, διαθέσιμο εδώ
