Της Ελένης Αβραμίδου,
Από το 2008 και εκ τότε συνιστάται από την εθνική επιτροπή εμβολιασμού της χώρας μας η διενέργεια του εμβολίου κατά του ιου HPV το οποίο κυκλοφορεί με την εμπορική ονομασία GARDASIL. Δεδομένου του υψηλού επιπολασμού της νόσου καθώς και του τρόπου μετάδοσης αυτής, ο εμβολιασμός κατά αυτής συνιστάται ανεπιφύλακτα.
Τι είναι ο ιός HPV;
O ιός των ανθρώπινων κονδυλωμάτων γνωστός και ως HPV (human papillomavirus) είναι ένας DNA ιός που μεταδίδεται με την σεξουαλική επαφή. Η νόσος από τον ιό αυτόν αφορά και τα 2 φύλα και σχετίζεται με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, καθώς και με συγκεκριμένους τύπους καρκίνου. Υπάρχουν διάφοροι τύποι του ιού αυτού οι οποίοι αδρά διακρίνονται σε ιούς χαμηλού ρίσκου για κακοήθεια, όπως οι HPV 6 και 11, και σε ιούς υψηλού ρίσκου για κακοήθεια όπως οι τύποι HPV 16 και 18.
Σε ποιόν απευθύνεται το εμβόλιο κατά του HPV;
Το 9δύναμο εμβόλιο GARDASIL, εγκρίθηκε για πρώτη φορά το 2006. Μεταξύ των διάφορων κρατών οι ενδείξεις εμβολιασμού εμφανίζουν μικρές παραλλαγές. Όσον αφορά την χώρα μας, η σύσταση για εμβολιασμό αφορά και τα δύο φύλα, με τα έξοδα να καλύπτονται από το κράτος. Όσον αφορά την ιδανική ηλικία εμβολιασμού, αυτή σίγουρα πρέπει να προηγείται της έναρξης της σεξουαλικής ζωής. Συγκεκριμένα, η εθνική επιτροπή εμβολιασμού συνιστά τον εμβολιασμό κατά του ιού HPV στις ηλικίες μεταξύ 9 έως 11 ετών, ενώ σε περίπτωση που ο εμβολιασμός και για τα δύο φύλα δεν πραγματοποιηθεί στη συνιστώμενη ηλικία, μπορεί να γίνει αναπλήρωση (catch-up) του εμβολιασμού με αποζημίωση των εξόδων έως και τις ηλικίες 15-18 ετών. Όσον αφορά τον αριθμό των δόσεων εμβολίου, για παιδιά κάτω των 15 ετών ανέρχεται στις 2 δόσεις, ενώ για μεγαλύτερα παιδιά αυξάνεται στις 3.
Από ποιες ασθένειες προστατεύει το εν λόγω εμβόλιο;
Το εμβόλιο κατά του ιού HPV προστατεύει κατά των τύπων του ιού που φαίνεται να είναι υπεύθυνοι για τα κονδυλώματα, μια πολύ κοινή σεξουαλικώς μεταδιδόμενη νόσο. Επιπλέον, το εν λόγω εμβόλιο προστατεύει και από τύπους του ιού που εμφανίζουν έντονη συσχέτιση με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Επιπλέον η εφαρμογή εμβολιασμού κατά του HPV ανέδειξε την αποτελεσματικότητα του εμβολίου για την πρόληψη καρκίνων του φάρυγγα και του λάρυγγα, οι οποίοι επίσης συσχετίζονται με την παρουσία του ιού.
Ποια είναι η αποτελεσματικότητα του εμβολίου;
Το πιο σύγχρονο εμβόλιο λέγεται Gardasil 9 και προστατεύει από 9 διαφορετικούς τύπους του ιού (6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58). Τα ποσοστά επιτυχίας του εμβολίου είναι εξαιρετικά ικανοποιητικά, με την επιτυχή ανάπτυξη αντισωμάτων κατά του ιού να αγγίζει το 100% σε ορισμένες μελέτες. Σε πραγματικές συνθήκες, τα αποτελέσματα είναι εξίσου ενθαρρυντικά, με παρατηρούμενη μείωση του επιπολασμού περίπου 90% για λοιμώξεις από HPV 6/11/16/18, περίπου 90% για κονδυλώματα των γεννητικών οργάνων, περίπου 45% για χαμηλού βαθμού κυτταρολογικές κακοήθειες του τραχήλου της μήτρας και περίπου 85% για υψηλού βαθμού ιστολογικά αποδεδειγμένες κακοήθειες του τραχήλου της μήτρας. Αξίζει να τονιστεί πως το εμβόλιο δρά προληπτικά και όχι θεραπευτικά έναντι του ιού, γι’ αυτό και τα βέλτιστα αποτελέσματα εμφανίζονται σε περιπτώσεις εμβολιασμού πρίν την έναρξη σεξουαλικών επαφών, οπού και τα ποσοστά προηγούμενης νόσησης από τον ιό είναι μηδαμινά.
Ποιες είναι οι πιθανές παρενέργειες μετά από εμβολιασμό κατά του ιου HPV;
Όπως κάθε εμβόλιο, έτσι και το εμβόλιο κατά του HPV ενεργοποιεί το ανοσολογικό σύστημα και οδηγεί σε μερικές σχετικές ήπιες παρενέργειες. Οι πιο συχνές παρενέργειες που έχουν παρατηρηθεί είναι ήπιες και τοπικές, όπως πόνος, ερυθρότητα και οίδημα στο σημείο της ένεσης. Σε συστηματικό επίπεδο, ενίοτε αναφέρονται ναυτία, ζάλη, κεφαλαλγία και χαμηλή πυρετική κίνηση.
Όπως γίνεται κατανοητό, το εν λόγω εμβόλιο εμφανίζει ικανοποιητική αποτελεσματικότητα και ασφάλεια και θα πρέπει να συνιστάται σε κάθε παιδί. Παρόλο που τα ποσοστά εμβολιασμού αυξάνονται ανά τα έτη, συνεχίζουν να μην αγγίζουν το 100%. Αυτό οφείλεται στην γενικότερη επιφυλακτικότητα που χαρακτηρίζει ορισμένους γονείς έναντι των εμβολίων, καθώς και επιπλέον της πεποίθησης ότι αυτός ο εμβολιασμός θα ωθήσει τα παιδία τους στο μέλλον σε σεξουαλικές πράξεις χωρίς την λήψη κατάλληλων μέτρων προστασίας. Τέλος, αξίζει να τονίσουμε πως παρ’ όλη την αποτελεσματικότητα του εμβολίου, αυτό δεν παρέχει προστασία για όλους τους τύπους HPV για αυτό και οι γυναίκες οφείλουν να πραγματοποιούν τον καθιερωμένο προληπτικό έλεγχο με test PAP αλλά και να λαμβάνουν κατάλληλες προφυλάξεις.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Vaccine Hesitancy among European Parents—Psychological and Social Factors Influencing the Decision to Vaccinate against HPV: A Systematic Review and Meta-Analysis, MDPI. Διαθέσιμο εδώ
- Human Papillomavirus Vaccine Efficacy and Effectiveness against Cancer, MDPI. Διαθέσιμο εδώ
- The Effect of Prophylactic HPV Vaccines on Oral and Oropharyngeal HPV Infection—A Systematic Review, MDPI. Διαθέσιμο εδώ
