Του Λάμπρου Κουρή,
Σε αυτό το άρθρο, θα συνεχίσουμε από εκεί που τελειώσαμε στο προηγούμενο μέρος, στη δεκαετία του 1250-1260. Θα συνεχίσουμε με τη βασιλεία του Εδουάρδου και θα φτάσουμε στις παραμονές του Εκατονταετούς Πολέμου. Ας αρχίσουμε.
Ένα συμβούλιο 25 βαρόνων θα συμβούλευε το βασιλιά και θα ενέκρινε τους έκτακτους φόρους. Ο βασιλιάς, όμως, προτιμούσε να στηρίζεται σε μια ομάδα λιγότερων συμβούλων. Σύντομα, η συμμαχία των βαρόνων κατέρρευσε αλλά δεν σταμάτησε η δυσαρέσκειά τους προς τον βασιλιά. Οι βαρόνοι δέχτηκαν να μεσολαβήσει ο βασιλιάς της Γαλλίας Λουδοβίκος Θ’. Τον Ιανουάριο του 1264, στη Συμφωνία της Αμιένης, ο Λουδοβίκος πήρε το μέρος του Ερρίκου κατά των βαρόνων, γιατί πίστευε πως οι βαρόνοι, με αυτό που είχαν ξεκινήσει, περιόριζαν την εξουσία τω ελέω Θεού μονάρχη. Ο αρχηγός των βαρόνων σε όλη αυτή την ιστορία ήταν ο Σιμόν ντε Μονφόρ, ο οποίος ήταν κόμης του Λέστερ και κουνιάδος του βασιλιά Ερρίκου. Την ίδια χρονιά, ξέσπασε πόλεμος και οι δυνάμεις του βασιλιά ηττήθηκαν στη μάχη του Λιούις, με τον Σιμόν κύριο της Αγγλίας. Το 1265 κάλεσε τους βαρόνους σε συνέλευση, αλλά και πάλι διαφωνούσαν αν έπρεπε να κινηθούν κατά του Ερρίκου. Αργότερα το 1265, ο Σιμόν πέθανε στη μάχη του Ίβσαμ και νικητής ήταν ο Εδουάρδος, γιος του Ερρίκου και η εξέγερση έληξε. Το 1267, ο Εδουάρδος συμφώνησε με τις περισσότερες Διατάξεις της Οξφόρδης. Το 1270, ο Εδουάρδος έφυγε για μια Σταυροφορία και επέστρεψε το 1274, δυο χρόνια μετά το θάνατο του Ερρίκου. Τώρα προχωράμε στον Εδουάρδο Α’.
Έξι χρόνια μετά την ανάρρησή του στο θρόνο, ο Εδουάρδος εξέδωσε το διάταγμα του Γκλώστερ. Σύμφωνα με αυτό το διάταγμα, όσοι είχαν τη δυνατότητα να δικάζουν, έπρεπε να αποδείξουν βάσει ποιου εντάλματος είχαν αυτό το δικαίωμα. Αν δεν μπορούσαν να αποδείξουν ότι οι πρόγονοί τους δίκαζαν επί της βασιλείας του Ριχάρδου Α’ (1189-1199), η λειτουργία αυτών των δικαστηρίων θα θεωρείτο σφετερισμός βασιλικού προνομίου. Επίσης, το 1283 εκδόθηκε το Νομοθέτημα των Εμπόρων, σύμφωνα με το οποίο θα έπρεπε οι διοικήσεις των πόλεων να κρατούν κατάστιχα χρεών. Λογικό και επόμενο ήταν το ξέσπασμα λαϊκής δυσαρέσκειας τη δεκαετία του 1290, αφού ο Εδουάρδος ενεπλάκη σε κοστοβόρες πολεμικές εκστρατείες. Μέχρι το 1282, όλη η Ουαλία ήταν υπό Αγγλική κυριαρχία και την έδωσε το 1301 στον πρωτότοκο γιο του. Από τότε, ο διάδοχος του αγγλικού θρόνου φέρει τον τίτλο του πρίγκιπα της Ουαλίας. Επίσης, ήθελε να κατακτήσει τη Σκωτία. Όταν η διπλωματία απέτυχε, μπήκε σε πόλεμο με τη Σκωτία. Και εδώ εμφανίζονται οι γνωστοί ήρωες της ιστορίας της Σκωτίας Ουίλιαμ Ουάλλας και Ρόμπερτ Μπρους. Τα γεγονότα είναι λίγο πολύ γνωστά, ακόμα και μέσα από ταινίες ιστορικά ανακριβείς. Οι Άγγλοι ηττήθηκαν το 1314, επί της βασιλείας του Εδουάρδου Γ’, στη μάχη του Μπάννοκμπερν και λίγο νωρίτερα στη γέφυρα του Στέρλινγκ. Στη δεύτερη μάχη, όμως, η γέφυρα υπήρχε και δεν έπρεπε να έχει αφαιρεθεί με εντολές ενός σκηνοθέτη. Το 1297, η Γαλλία και η Αγγλία μπήκαν σε πόλεμο με πρωτοβουλία του Γάλλου βασιλιά Φιλίππου Δ’. Ο πόλεμος ήταν δαπανηρός και σύντομος και δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα για τη Γαλλία. Ο Εδουάρδος Α’ πέθανε το 1307 και τον διαδέχτηκε ο γιος του, Εδουάρδος Β’.
Η συνθήκη του πολέμου Αγγλίας και Γαλλίας, ο οποίος τελείωσε το 1297, έλεγε ότι ο Εδουάρδος Β’ έπρεπε να παντρευτεί την κόρη του Γάλλου βασιλιά, την Ισαβέλλα. Ο Εδουάρδος, όμως, ήταν μεσήλικας, σε αντίθεση με τη νεαρή Ισαβέλλα, και ομοφυλόφιλος. Το 1311, ο Εδουάρδος αναγκάστηκε να δεχτεί τα αιτήματα μια ομάδας βαρόνων, των λεγόμενων θεσμοθετών αρχόντων. Επικεφαλής της ομάδας ήταν ο κόμης Τόμας Λάνκαστερ, ξάδερφος του βασιλιά. Οι βαρόνοι του βορρά πολέμησαν κατά του στέμματος, αλλά έχασαν, λόγων στρατιωτικής ανικανότητας του Τόμας. Ο Τόμας εκτελέστηκε το 1322 και ο Εδουάρδος Β’ βασίλεψε χωρίς αντιπάλους μέχρι το 1326. Ένα χρόνο μετά, δολοφονήθηκε από τον Ρότζερ Μόρτιμερ, εραστή της Ισαβέλλας, ο οποίος κυβερνούσε για λογαριασμό του Εδουάρδου Γ’, μέχρι το 1330.
Ο Εδουάρδος Γ’ άρχισε να διοικεί την Αγγλία και θέλησε να την κάνει πάλι μια μεγάλη δύναμη, όπως ήταν την εποχή του Εδουάρδου Α’. Το 1329, ο βασιλιάς της Σκωτίας, ο Ρόμπερτ Μπρους, πέθανε και ο νέος βασιλιάς, ο Δαυίδ Β’, ήταν ακόμα αγόρι. Ο Εδουάρδος βοήθησε τους βαρόνους που ήθελαν τον Εδουάρδο Μπάλλιολ για βασιλιά. Ο νέος βασιλιάς της Σκωτίας, όμως, ήταν υποχείριο της Αγγλίας και ο Δαυίδ Β’ επέστρεψε το 1341 από τη Γαλλία. Λόγω των δαπανηρών και σκληρών πολέμων με τη Γαλλία, ο Εδουάρδος αναγκάστηκε να δεχτεί από το Κοινοβούλιο τον οικονομικό έλεγχο του στέμματος.
Φτάσαμε στο τέλος αυτού του, όπως φαίνεται, σύντομου άρθρου. Στο επόμενο, θα ασχοληθούμε με τον Εκατονταετή Πόλεμο, μέχρι το 1399. Τότε τελειώνει η δυναστεία των Πλανταγενετών βασιλιάδων της Αγγλίας και αρχίζει η βασιλεία των Λάνκαστερ.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Henry III king of England [1207–1272], britannica.com, διαθέσιμο εδώ
- Nicolas David (2013), Η εξέλιξη του Μεσαιωνικού Κόσμου (312-1500) (μετάφραση Μαριάννα Τζιαντζή), Αθήνα: Εκδόσεις ΜΙΕΤ
