Της Δωροθέας Λυπηρίδου,
Η πτωχευτική διαδικασία και η περάτωση αυτής απασχόλησαν ιδιαίτερα τον κλάδο της νομικής επιστήμης μετά τις μεγάλες αλλαγές που επήλθαν και καθιερώθηκαν στον νέο πτωχευτικό κώδικα. Ο νόμος 4738/2020 και οι μεταγενέστερες τροποποιήσεις του ρυθμίζουν στο άρθρο 189 τις τέσσερις περιπτώσεις κατά τις οποίες θεωρείται περατωθείσα η πτωχευτική διαδικασία.
Ειδικότερα, η πτώχευση περατώνεται με την εκποίηση όλων των στοιχείων του ενεργητικού της περιουσίας και την διανομή του προϊόντος των εκποιήσεων στους πιστωτές. Τα στοιχεία του ενεργητικού αφορούν σε αυτά που αντιστοιχούν στην πτωχευτική περιουσία και όχι σε αυτά της μεταπτωχευτικής και της εξωπτωχευτικής περιουσίας του οφειλέτη. Η διαδικασία εκποίησης αναφέρεται στα άρθρα 157 και επόμενα, όπως και στο άρθρο 140 ΠτΚ. Ταυτόχρονα, υποστηρίζεται πως η διαδικασία περάτωσης δεν μπορεί να επέλθει αποκλειστικά με την εκποίηση των στοιχείων του ενεργητικού, καθώς πρέπει να πραγματοποιηθούν και όλες οι απαραίτητες ενέργειες που ακολουθούν για την σύνταξη του πίνακα διανομής, για την διανομή σχετικών ποσών στους πιστωτές καθώς και για την εκδίκαση των ανακοπών που βάλλουν κατά των πράξεων της εκποίησης.
Ακόμη, η πτώχευση περατώνεται με την παύση των εργασιών λόγω της έλλειψης ενεργητικού σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 191 ΠτΚ, εξαιτίας έλλειψης δηλαδή των αναγκαίων χρημάτων ή ευχερώς ρευστοποιήσιμης περιουσίας. Για την κήρυξη της διαδικασίας της παύσεως, αυτή αρχικά μπορεί να κηρυχθεί αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο, αλλιώς υποβάλλεται αίτηση στο πτωχευτικό δικαστήριο είτε από τον οφειλέτη, είτε από τον πιστωτή ή τον σύνδικο. Σε περίπτωση που το δικαστήριο εκδώσει απόφαση που κάνει δεκτή την αίτηση, επέρχεται η οριστική περάτωση της πτώχευσης, αίρεται η πτωχευτική απαλλοτρίωση και ο οφειλέτης αναλαμβάνει την διοίκηση της περιουσίας του, ενώ οι πιστωτές αναλαμβάνουν τα ατομικά καταδιωκτικά μέτρα, εκτός αν ο οφειλέτης έχει απαλλαγεί σύμφωνα με το άρθρο 192 ΠτΚ. Ταυτόχρονα, σταματάει το λειτούργημα του συνδίκου και του εισηγητή, με βάση τα όσα προβλέπει το άρθρο 191 παράγραφος 2 ΠτΚ.
Το άρθρο 189 ΠτΚ, αναφέρει στην συνέχεια την περίπτωση παρέλευσης ορισμένου χρόνου με βάση την παράγραφο 3 του άρθρου 191, σύμφωνα με την οποία μετά την παρέλευση πέντε ετών από την κήρυξη της πτώχευσης επέρχονται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση τα όσα εκτέθηκαν προηγουμένως. Επομένως, μετά την παρέλευση των πέντε ετών και χωρίς να απαιτείται δικαστική απόφαση αίρεται και πάλι η πτωχευτική απαλλοτρίωση, ο οφειλέτης αναλαμβάνει τη διαχείριση της περιουσίας του, οι πιστωτές έχουν ατομικά καταδιωκτικά μέτρα και δεν υφίσταται το λειτούργημα του συνδίκου και του εισηγητή. Αξίζει να σημειωθεί πως το άρθρο 191 στις παραγράφους 4 έως 6, δίνει την δυνατότητα παράτασης της πενταετίας.
Η περίπτωση εξόφλησης όλων των πτωχευτικών πιστωτών κατά το κεφάλαιο και τους τόκους μέχρι την κήρυξη της πτώχευσης αποτελεί, επίσης, λόγο περάτωσης της πτώχευσης, ενώ αυτός συνιστά και λόγο αναβίωσης του νομικού προσώπου, τηρούμενων των διατάξεων του εταιρικού δικαίου, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το άρθρο 189 παράγραφος 2 ΠτΚ. Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, πως το νομικό πρόσωπο, το οποίο έχει λυθεί, αναβιώνει με τρόπο αυτόματο, αλλά το ότι δίνεται η δυνατότητα από τον νόμο για συνέχιση του κάθε εταιρικού μορφώματος σύμφωνα με τα όσα προβλέπουν οι ειδικότερες διατάξεις για αυτά.
Αξίζει να σημειωθεί πως κατά το άρθρο 190 ΠτΚ, ο σύνδικος που έχει ορισθεί υποχρεώνεται σε σύνταξη έκθεσης λογοδοσίας μέσα σε ένα μήνα από την περάτωση της πτώχευσης σε περίπτωση που αυτή πραγματοποιηθεί με οποιονδήποτε από τους προβλεπόμενους τρόπους. Αυτός λογοδοτεί ενώπιον της συνέλευσης των πιστωτών με την παράλληλη συμμετοχή του εισηγητή, ο οποίος σε δεύτερο χρόνο, αφού έχει λάβει υπόψη τυχόν αποφάσεις της συνέλευσης πιστωτών, συντάσσει αιτιολογημένη έκθεση επί της λογοδοσίας, η οποία μεταξύ άλλων δύναται να τον απαλλάξει από κάθε ευθύνη, δημοσιοποιείται και δεν προσβάλλεται με προσφυγή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Ευάγγελος Εμμ. Περάκης, Πτωχευτικό Δίκαιο, 4η Έκδοση, Εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη, 2021
