Του Γιάννη Τσορτανίδη,
Μετά τη δολοφονία του Αγαμέμνονα, ο Αίγισθος σκοπεύει να σκοτώσει και τον μικρό Ορέστη, ώστε να μείνει ο θρόνος του βασιλείου χωρίς νόμιμο διάδοχο και να τον σφετεριστεί ο ίδιος, χωρίς να υπάρξει κίνδυνος ανατροπής του στο μέλλον. Η Ηλέκτρα κατορθώνει να φυγαδεύσει τον μικρό της αδερφό με τη βοήθεια του παιδαγωγού του και αυτοί καταλήγουν στην αυλή του Στροφίου, βασιλιά της Φωκίδας. Εκεί ο Ορέστης μεγαλώνει μαζί με τον γιο του βασιλιά, τον Πυλάδη, και οι δυο τους γίνονται αχώριστοι φίλοι. Μετά από χρόνια πηγαίνει στο μαντείο των Δελφών για να ζητήσει τη συμβουλή του θεού του και λαμβάνει έναν χρησμό ξεκάθαρο και διόλου υπαινικτικό: ο Φοίβος τον προτρέπει να πάρει εκδίκηση για τον φόνο του πατέρα του και μάλιστα χρησιμοποιώντας δόλο, καθώς και εκείνος με δόλο είχε δολοφονηθεί. Ο Ορέστης ακολουθεί τη θεία βούληση και μαζί με τον Πυλάδη και τον παιδαγωγό του ξεκινούν για το Άργος.
Η Ηλέκτρα συνεχίζει για χρόνια μετά το φονικό να θρηνεί για τον άδικο χαμό του πατέρα της, καθώς και να κατηγορεί μεγαλόφωνα την Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο για το ανοσιούργημά τους, ενώ η αδερφή της Χρυσοθέμη έχει συμβιβαστεί σιωπηρά με τη νέα κατάσταση, προκειμένου να επιβιώσει. Όταν η τελευταία πηγαίνει στον τάφο του Αγαμέμνονα για να προσφέρει σπονδές (σταλμένη από τη ανήσυχη μητέρα της, που έχει θορυβηθεί εξαιτίας ενός σημαδιακού ονείρου με πρωταγωνιστή τον δολοφονημένο σύζυγό της), βρίσκει την Ηλέκτρα να μοιρολογεί και την εκλιπαρεί για πολλοστή φορά να αλλάξει στάση, καθώς το ανόσιο ζευγάρι σκοπεύει να τη φυλακίσει για να απαλλαγεί από την ενοχλητική της παρουσία. Όταν αργότερα η Ηλέκτρα συναντά τη μητέρα της στα ανάκτορα έχουν έντονη λογομαχία και η Κλυταιμνήστρα τη μέμφεται ξανά για την επιθετική συμπεριφορά της, ενώ της επιβεβαιώνει και η ίδια ότι πρόκειται να την τιμωρήσει με φυλάκιση. Εν τω μεταξύ φτάνει στο παλάτι ο παιδαγωγός -προσποιούμενος κάποιον άλλο- και ανακοινώνει ότι ο Ορέστης έχει σκοτωθεί σε μια αρματοδρομία κατά τη διάρκεια των Πυθικών αγώνων – έτσι τίθεται σε εφαρμογή το σχέδιο της δολερής εκδίκησης.
Στο άκουσμα της είδησης η Κλυταιμνήστρα μάταια προσπαθεί να κρύψει την ανακούφισή της, ενώ η Ηλέκτρα την στηλιτεύει για τη μητρική ασπλαχνία που επιδεικνύει και παράλληλα θρηνεί γοερά για την απώλεια του αδερφού της, από τον οποίο πρόσμενε διακαώς να επιστρέψει και να εκτελέσει το χρέος της εκδίκησης. Έπειτα μεταφέρει τα δυσάρεστα νέα και στη Χρυσοθέμη, προτείνοντάς της μάλιστα να σκοτώσουν μαζί την Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο, ενώ εκείνη αρνείται κατηγορηματικά και καλεί την αδερφή της να λογικευτεί. Εν τω μεταξύ καταφτάνουν ο Ορέστης με τον Πυλάδη, προσποιούμενοι τους αγγελιαφόρους του βασιλιά Στροφίου και αναζητούν τον Αίγισθο, ενώ ένας από τους άνδρες που τους συνοδεύουν κρατά ένα δοχείο που υποτίθεται ότι περιέχει την τέφρα του Ορέστη. Η Ηλέκτρα αγκαλιάζει συγκλονισμένη την τεφροδόχο και ξεσπά σε μοιρολόι, ώσπου ο Ορέστης αντιλαμβάνεται ποια είναι και της αποκαλύπτεται. Η στιγμή της αναγνώρισης Ορέστη και Ηλέκτρας, αναπόφευκτα εμβαπτισμένη στο ευρύτερο τραγικό, αφηγηματικό συγκείμενο του μυθολογικού κύκλου των Ατρειδών, αποτελεί μια από τις κορυφαίες δραματικές σκηνές της αττικής τραγωδίας (παραπάνω περιγράφεται συνοπτικά η εκδοχή του Σοφοκλή, ενώ εξίσου έντονα, αλλά σε διαφορετικές παραλλαγές, διαδραματίζεται και στα αντίστοιχα έργα του Αισχύλου και του Ευριπίδη).
Αφού συζητάνε τις λεπτομέρειες της εκτέλεσης του σχεδίου εκδίκησης, τα δυο αδέλφια εισέρχονται στο παλάτι όπου ο Ορέστης, με την ένθερμη παρότρυνση της Ηλέκτρας, σκοτώνει την Κλυταιμνήστρα, παρά τις ικετευτικές εκκλήσεις της μητέρας του για οίκτο. Κατόπιν έρχεται ο ανυποψίαστος Αίγισθος, που έχει πληροφορηθεί την άφιξη των ξένων και τους αναζητά. Η Ηλέκτρα προσποιείται πρόσκαιρα υποταγή και συμμόρφωση στον πατριό της, ενώ Ορέστης και Πυλάδης συνεχίζουν να υποδύονται τους απεσταλμένους του Στροφίου και του παρουσιάζουν τη σωρό της Κλυταιμνήστρας καλυμμένη με σεντόνι, λέγοντάς του πως πρόκειται για το σώμα του νεκρού Ορέστη που έχουν φέρει από τη Φωκίδα. Ο Αίγισθος αιφνιδιάζεται όταν ανακαλύπτει την πλεκτάνη και σκοτώνεται τελικά από το χέρι του ανεψιού του και γιου του Αγαμέμνονα, στο ίδιο σημείο όπου και ο ίδιος είχε φονεύσει τον βασιλιά των Μυκηνών. Με τον φόνο του Αιγίσθου από τον Ορέστη ολοκληρώνεται ο ματωμένος κύκλος της κατάρας των Πελοπιδών που επί γενεές γενεών κατατρέχει τον οίκο των Ατρειδών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Ιωάννης Κακριδής (1986), Ελληνική Μυθολογία: Τρωϊκός Πόλεμος, Πέμπτος Τόμος, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών
- Σοφοκλέους Ηλέκτρα (επιμέλεια: Αλέξανδρος Μπαλτάς), εκδ. Δημ. Παπαδήμα
