Του Χαράλαμπου Βελλιανίτη,
Η πρώτη νομοθετική πράξη, με την οποία καθιερώνονταν εξετάσεις για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ήταν ο νόμος 2905/1922, της 27ης Μαΐου του 1922. Ειδικότερα, ο νόμος αυτός προέβλεπε εξετάσεις για την εισαγωγή μόνο στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτι που εφαρμόστηκε για δύο χρόνια, ενώ από το 1926 εξετάσεις προβλέπονταν και για τις υπόλοιπες σχολές του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η αξιολόγηση των αιτούντων για πανεπιστημιακή γνώση κρίθηκε απαραίτητη, δεδομένων των περιορισμένων θέσεων φοίτησης και, από την άλλη μεριά, του προοδευτικά ολοένα και μεγαλύτερου βαθμού αιτούντων τέτοιου είδους γνώσεων.
Οι μαθητές, ιδίως των τελευταίων δεκαετιών, οι οποίοι καλούνται να δώσουν τις εν λόγω εξετάσεις, προκειμένου να είναι σε θέση να δομήσουν την επαγγελματική τους καριέρα κατά τον τρόπο που έχουν φανταστεί ή απλούστερα με σκοπό την εξασφάλιση ενός αξιοπρεπούς μισθού και μιας θέσης προσφέρουσας κοινωνικού κύρους, βεβαιώνουν ότι η διαδικασία αυτή αποτελεί τεράστιο πνευματικό βάρος και, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, μεγάλο και ενίοτε δυσβάστακτο οικονομικό φορτίο για τους γονείς, πολλώ δε μάλλον όταν ο στόχος είναι τμήματα υψηλού κοινωνικού και ακαδημαϊκού κύρους, όπως τα Νομικά τμήματα.
Αυτή η διαπίστωση είναι διάχυτη στην κοινωνία και φωνές τόσο εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, όσο και διακεκριμένων ακαδημαϊκών και επιστημόνων, κατά καιρούς απευθύνουν το αίτημα αλλαγής ή και κατάλυσης της διαδικασίας αυτής. Τέτοια είναι και η θέση, την οποία εκφράζει από το 2009, ο Γλωσσολόγος και Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Μπαμπινιώτης. Σε δηλώσεις του στο πρώτο πρόγραμμα, ο Καθηγητής υποστήριξε ένα σύστημα εισαγωγής στα Α.Ε.Ι., όμοιο με εκείνο χωρών του εξωτερικού, βασισμένο στις επιδόσεις του μαθητή κατά τη διάρκεια φοίτησής του στις τρεις τάξεις του Λυκείου και συμπληρωματικής εξέτασης σε αντικείμενα οριζόμενα από τη σχολή, αν αυτό κρινόταν αναγκαίο.
Πάντα κατά τις δηλώσεις του διακεκριμένου Ακαδημαϊκού, η αξιοκρατία ενός τέτοιου συστήματος θα διασφαλιζόταν με την ήδη υπάρχουσα τράπεζα θεμάτων, με βάση τα θέματα της οποίας διενεργούνται τώρα οι προαγωγικές/ απολυτήριες εξετάσεις του Λυκείου. Συνεπώς, το προτεινόμενο σύστημα θα αναπλήρωνε άριστα το υπάρχον (με μικρότερα ποσοστά άγχους, εξαιτίας της μικρότερης σημασιολογικής επιφόρτισης) χαρακτήρα του, αλλά περισσότερο του κατακερματισμού της άλλοτε μίας εξεταστικής φάσης σε τρεις.
Το σχέδιο του Ακαδημαϊκού Απολυτηρίου φαίνεται να σκέφτεται σοβαρά η Κυβέρνηση, με αφόρμηση από το νομοσχέδιο για την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων ή, εναλλακτικά, την τροποποίηση της υφιστάμενης διαδικασίας. Μια λύση στη βάση αυτή θα μπορούσε να αποτελέσει η πριν το 1964 εισαγωγική εξέταση επιμέρους για την κάθε σχολή. Κρίνοντας από τις μέχρι τώρα κυβερνητικές πολιτικές, επικρατέστερο θα ήταν το σενάριο της τροποποίησης, αν σκεφτεί κανείς και τη δικλείδα της Ε.Β.Ε που δημιουργήθηκε επί υπουργίας Νίκης Κεραμέως και αποτελεί βάση και για τα ιδιωτικά ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης, σύμφωνα με τις προβλέψεις του σχετικού νομοσχεδίου.
Οπωσδήποτε, η αλλαγή του τρόπου εισαγωγής στα Α.Ε.Ι. είναι, πέραν από θετική για την ψυχολογία των υποψήφιων φοιτητών, καλή και για τους γονείς, μιας και θα μειωθεί η ανάγκη για υποστηρικτική διδασκαλία –φυσικά υπό την προϋπόθεση του ορισμού χρονικώς επιτεύξιμης ύλης στα μαθήματα προς εξέταση. Διόλου αμελητέα, πάραυτα, δεν είναι η δυνητική αντίδραση των κατόχων φροντιστηριακών επιχειρήσεων υπό την προοπτική αυτή.
Ο Μπαμπινιώτης αναφέρθηκε συμπληρωματικά και στην υποβάθμιση που γνωρίζει το Λύκειο σε σχέση με τα μαθήματα του προγράμματος διδασκαλίας, τα οποία δεν ενδιαφέρουν πλέον, κάτι που μπορεί να ανοίγει τις πόρτες για μια αναδιαμόρφωση του προγράμματος. Κάτι τέτοιο σαφώς είναι απαραίτητο και στο πανεπιστημιακό επίπεδο, καθώς όπως δείχνει η ανά δεκαετία έρευνα του Ο.Ο.Σ.Α. στα πλαίσια του «Προγράμματος για τη Διεθνή Αξιολόγηση των Δεξιοτήτων Ενηλίκων», στην οποία αξιολογούνται τα ουσιαστικά προσόντα των αποφοίτων, με εξέταση σε κοινά θέματα που αφορούν την κατανόηση κειμένου, την αριθμητική και την επίλυση προβλημάτων «σε τεχνολογικά πλούσιο περιβάλλον», κατατάσσει τη χώρα μας στην 26η θέση.
Δεδομένο θεωρείται ότι σε καμία περίπτωση η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση δεν μπορεί να υπάρξει απελευθερωμένη από εισαγωγικά κριτήρια, καθώς τα ποσοστά μαθητών που θέλουν να φοιτήσουν στα διάφορα Α.Ε.Ι. ολοένα και μεγαλώνουν, καθώς Έλληνες ηλικίας 25-34 που κατέχουν πτυχίο ή μεταπτυχιακό τίτλο, το οποίο το 2002 ανερχόταν στο 23,1%, το 2022 έφτασε στο 45,2%, υπερβαίνοντας των ευρωπαϊκό μέσο όρο (42%).
Ήδη ο κορεσμός επαγγελματικών κλάδων είναι μεγάλος και οι άλλοτε σίγουρες καλοπληρωμένες θέσεις για κατόχους πτυχίων είναι πλέον πεδίο ανταγωνισμού και προνομίου, ενώ το κοινωνικό κύρος των τίτλων αυτών, εκτός αν φέρουν τις σφραγίδες κορυφαίων ιδρυμάτων, λόγω του πλήθους τους στην κοινωνία, «σβήνει». Για την ανατροπή του τοπίου αυτού, τα πανεπιστήμια, κατά τη νεοφιλελεύθερη άποψη, θα πρέπει να αξιολογούνται με βάση τα ποσοστά απασχόλησης των αποφοίτων τους και να μην έχουν πάγια χρηματοδότηση ή ελεγχόμενα δίδακτρα, καθώς αυτές οι οικονομικές πρακτικές οδηγούν στην έλλειψη ενδιαφέροντος για αναθεώρηση των προγραμμάτων σπουδών, με βάση τις απαιτήσεις της αγοράς.
Τελικώς, έμφαση θα πρέπει να δοθεί για την αποσυμφόρηση των ακαδημαϊκών τίτλων στην τεχνική κατάρτιση και την επαγγελματική εκπαίδευση, κάτι που, μεταξύ άλλων, ενισχυόταν από τη διαδικασία των Πανελληνίων και του κόπου που απαιτούσε.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- H Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στους λειτουργικά αγράμματους κατόχων τίτλων σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (πτυχίο ή μεταπτυχιακό) !!!!, sep4u.gr, διαθέσιμο εδώ
- Οι απρόθετες συνέπειες της αύξησης της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης», Anna Nasibyan, liberal.gr, διαθέσιμο εδώ
- Τι σημαίνει ΕΒΕ Επιστημονικού Πεδίου των Πανελλαδικών για την εγγραφή στα Μη Κρατικά Πανεπιστήμια, esos.gr, διαθέσιμο εδώ
- Η ιστορία των Πανελλαδικών Εξετάσεων, sansimera.gr, διαθέσιμο εδώ
- Κυβέρνηση Μητσοτάκη: Σενάρια για το τέλος των Πανελλαδικών με… ολίγη από Μπαμπινιώτη, documentonews.gr, διαθέσιμο εδώ
- Μπαμπινιώτης: Να καταργηθούν οι Πανελλήνιες, είναι απάνθρωπο, cnn.gr, διαθέσιμο εδώ
