Της Στέλλας Πετρακάκη,
Σε μια αναδιάταξη της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων στην ανατολική Ευρώπη, οι εκλογές που διεξήχθησαν, την Τετάρτη (7/2), στο Αζερμπαϊτζάν ανέδειξαν για πέμπτη συνεχόμενη φορά Πρόεδρο του κράτους τον Ilham Aliyev. Ο Aliyev έλαβε ποσοστό ψήφων 92%, γεγονός που ξαφνιάζει, αλλά, ταυτόχρονα, φανερώνει μια ριζικά εδραιωμένη προσωποπαγή ηγεσία και προσωπολατρία, όμοια, παραδείγματος χάριν, με το τουρκικό και ρωσικό καθεστώς. Μια εμφανής διαφορά των ανωτέρω με την επανεκλογή των Ελλήνων Πρωθυπουργών στη χώρα μας είναι πως, ενώ στην Ελλάδα εναλλάσσονται οι διάφορες γενιές Πρωθυπουργών, συχνά, ακολουθώντας μια γενεαλογική σειρά της τάξης… παππούς – γιός – εγγονός, αναλόγως τη συνταγματική διάρκεια των θητειών και όχι σε άμεση διαδοχή, στην περίπτωση του Αζερμπαϊτζάν ο Aliyev πήρε την εξουσία απευθείας από τον πατέρα του και διαδοχικά, για πέμπτη φορά, τη διατηρεί «ανέγγιχτη» από άλλους αντιπάλους, οπότε εδώ έχουμε να κάνουμε με συνεχόμενη διαδοχή πατέρα – υιού.
Η φετινή συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία φάνηκε να ανέρχεται σε ποσοστό του 67,7% των ψηφοφόρων, δείχνοντας την πίστη που συνεχίζει να έχει ο λαός των Αζέρων προς τις ικανότητες του Aliyev. Ένα καταλυτικό γεγονός προς την πλήρη έως και… τυφλή εμπιστοσύνη που δείχνουν ακόμη οι Αζέροι προς τον Ilham Aliyev είναι και η συντριπτική νίκη έναντι των Αρμένιων, το 2020, στην περιοχή του Ναγκόρνο – Καραμπάχ. Τρία χρόνια μετά, η Αρμενία έχασε τον πλήρη έλεγχο της περιοχής από το Αζερμπαϊτζάν, ύστερα από μια εκστρατεία 24 ωρών, και συνθηκολόγησε ευθύς αμέσως, οπότε και ανακοινώθηκε επίσημα η εκεχειρία μεταξύ των χωρών στην περιοχή.
Αρχικά, ο έλεγχος του Αζερμπαϊτζάν περιήλθε μόνο στις περιοχές γύρω από το Ναγκόρνο – Καραμπάχ και όχι στα εδάφη του θύλακα, γεγονός που τοποθετήθηκε σε επείγουσα προτεραιότητα προς επίλυση, καθώς οι κάτοικοι του εν λόγω θύλακα είναι κυρίως Αρμένιοι. Με τον φόβο μιας εθνοκάθαρσης, παρά την προτροπή του Αζερμπαϊτζάν, ώστε οι Αρμένιοι και οι Αζέροι να συνυπάρξουν στην περιοχή αρμονικά, η Αρμενία επέμεινε σθεναρά για το ξεκαθάρισμα της θέσης των Αρμένιων κατοίκων της περιοχής και των δικαιωμάτων τους. Φυσικά, δεν έλειψαν και οι διαδηλώσεις εναντίον του Αρμένιου Πρωθυπουργού Nikol Pashinyan, τον οποίο οι Αρμένιοι βροντοφώναζαν ως «προδότη».
Με τη σκέψη της υιοθέτησης μια ευρωπαϊκής οπτικής στα πράγματα, ο Aliyev και η οικογένειά του συμβολικά έριξαν την ψήφο τους στις κάλπες της περιοχής Χανκέντι, η οποία αποτελεί την κυριότερη πόλη του Ναγκόρνο – Καραμπάχ, προσπαθώντας, με αυτόν τον τρόπο, να αναδείξουν τη συνέχιση της εκεχειρίας που συμφώνησαν τα δύο κράτη, τον Σεπτέμβριο του 2023.
Βέβαια, o Aliyev δεν αποτελεί αλάθητο ηγέτη. Τα σφάλματα, κυρίως οικονομικής φύσης, αλλά και πολιτικής πίεσης, είναι ποικίλα. Οι πολιτικές ελευθερίες των πολιτών είναι ελάχιστες, γεγονός που φαίνεται και στο ποσοστό της ψηφοφορίας, ασχέτως από τη διατήρηση μιας προσωποπαγούς ηγεσίας. Αν θέλουμε να εκλαϊκεύσουμε λίγο αυτήν την οπτική, θυμίζει τα λεγόμενα «κομμουνιστικά ποσοστά» των 90% και 97% των εκλογικών διαδικασιών, κατά τη διάρκεια της Σοβιετικής Ένωσης. Επιπρόσθετα, η αντιπολίτευση υπάρχει μόνο ως όρος, κατά τη διάρκεια των εκλογικών διαδικασιών. Στην πραγματικότητα, φαίνεται «σβησμένη» από τον πολιτικό χάρτη του Αζερμπαϊτζάν. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με βασανιστήρια στις φυλακές, αυθαίρετες συλλήψεις σε πολίτες και δημοσιογράφους και, φυσικά, αθέμιτο πλουτισμό σε βάρος των κρατικών εσόδων, από τον ίδιο τον Aliyev, έρχονται σε σημαντική κόντρα με το πολιτικό πρόσωπο που ο τελευταίος θέλει να δείξει προς την Ευρώπη.
Πολλές, λοιπόν, οι κατηγορίες σε βάρος του προσώπου του Ilham Aliyev, κατηγορίες, ωστόσο, που το Μπακού απορρίπτει κατηγορηματικά, σε μια προσπάθεια προάσπισης ενός νέου προσώπου προς το ευρωπαϊκό «γίγνεσθαι». Όπως και να έχει, ο κρατικός παρεμβατισμός και το “micro – management” που διενεργεί ο Aliyev, προς κάθε πτυχή του κράτους και των πολιτών του, θυμίζει εποχές πριν την πτώση του τείχους του Βερολίνου, γεγονός που μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν όντως ακόμα και η εκεχειρία με την Αρμενία θα διατηρηθεί, στο μέλλον, «ανέγγιχτη».
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Αζερμπαϊτζάν: Χωρίς αντίπαλο ο Ιλχάμ Αλίεφ – Έλαβε το 92% των ψήφων, CNN Greece, διαθέσιμο εδώ
- Ναγκόρνο Καραμπάχ: Οι λόγοι που το Μπακού αποφάσισε τώρα να εξαπολύσει τη στρατιωτική επιχείρηση, Capital, διαθέσιμο εδώ
