Του Γρηγόρη Χατζή,
Στα χρονικά της αμερικανικής ιστορίας, λίγα γεγονότα προκαλούν τόση θλίψη και αποτροπιασμό όσο η σφαγή στο Wounded Knee το 1890. Αυτό το τραγικό επεισόδιο, που εκτυλίχθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 1890, σηματοδότησε την κορύφωση των εντάσεων μεταξύ των ιθαγενών Αμερικανών και της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα γεγονότα στο Wounded Knee, που βρίσκεται στη Νότια Ντακότα των Η.Π.Α., αποτελούν μέχρι και σήμερα μια οδυνηρή υπενθύμιση των συνεπειών της βάναυσης καταπίεσης των ιθαγενών πληθυσμών και συνιστούν μια από τις πιο ‘’μαύρες’’ σελίδες στην ιστορία της χώρας.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, οι φυλές των ιθαγενών Αμερικανών σε όλες τις Μεγάλες Πεδιάδες αντιμετώπιζαν τεράστια πίεση, καθώς οι έποικοι καταπατούσαν τα εδάφη τους και η κυβέρνηση των Η.Π.Α. ακολουθούσε πολιτικές που αποσκοπούσαν στην αφομοίωση και τον έλεγχο των αυτόχθονων πληθυσμών. Το κίνημα Ghost Dance, το οποίο εμφανίστηκε μεταξύ διαφόρων φυλών, συμπεριλαμβανομένων των Lakota Sioux, λειτούργησε ως απάντηση σε αυτές τις προκλήσεις. Το κίνημα κήρυττε την πνευματική ανανέωση και την αποκατάσταση των γαιών και των τρόπων ζωής των ιθαγενών Αμερικανών, προσφέροντας ελπίδα σε πολλούς που αισθάνονταν περιθωριοποιημένοι και καταπιεσμένοι.
Ωστόσο, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι αντιμετώπιζαν το Ghost Dance με καχυποψία, φοβούμενοι ότι θα μπορούσε να υποκινήσει μια πιθανή εξέγερση μεταξύ των κοινοτήτων των ιθαγενών Αμερικανών. Καθώς οι εντάσεις κλιμακώνονταν, δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για μια τραγική σύγκρουση στο Wounded Knee. Ο αμερικανικός στρατός, με εντολή να καταστείλει το κίνημα, αναχαίτισε βίαια μια ομάδα Lakota Sioux, κοντά στον καταυλισμό Pine Ridge. Ο στρατός απαριθμούσε τουλάχιστον 5.000 ένοπλους υπό τον στρατηγό Nelson Miles.
Αυτό που ακολούθησε ήταν μια πραγματικά χαοτική σκηνή. Οι στρατιώτες, οπλισμένοι με τουφέκια και κανόνια, περικύκλωσαν τον καταυλισμό των Lakota στο Wounded Knee. Εν μέσω σύγχυσης και κακής επικοινωνίας, ακούστηκε κατά λάθος ένας πυροβολισμός από έναν ιθαγενή προκαλώντας καταιγισμό πυρών από τους στρατιώτες ως απάντηση. Έτσι, στο χάος που ακολούθησε, άνδρες, γυναίκες και παιδιά πυροβολήθηκαν ανελέητα καθώς προσπαθούσαν να διαφύγουν ή να καλυφθούν.
Ορισμένα μέλη των ιθαγενών προσπάθησαν να αντισταθούν με σαφώς κατώτερης δυναμικής όπλα και ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας απέναντι στη συντριπτική δύναμη πυρός του αμερικανικού στρατού. Η αψιμαχία διήρκεσε ώρες, αφήνοντας δεκάδες νεκρούς και τραυματίες κυρίως από την πλευρά των Lakota Sioux. Μέχρι το τέλος της ημέρας, εκτιμάται ότι 150 έως 300 ιθαγενείς βρέθηκαν νεκροί, μεταξύ άλλων και ο αρχηγός τους “Sitting Bull”, ενώ πολλοί άλλοι ήταν τραυματίες ή αγνοούμενοι.
Στον απόηχο της σφαγής, η κυβέρνηση των Η.Π.Α. προσπάθησε να δικαιολογήσει τις ενέργειές της, παρουσιάζοντας το γεγονός ως αναγκαία απάντηση σε μια αντιληπτή απειλή για τη δημόσια ασφάλεια. Ωστόσο, οι μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων και επιζώντων έδιναν μια διαφορετική εικόνα, μια εικόνα απρόκλητης επιθετικότητας και αδιάκριτης σφαγής.
Η σφαγή του Wounded Knee σήμανε το τέλος της ένοπλης αντίστασης των Ινδιάνων και σηματοδότησε το τελευταίο κεφάλαιο των Ινδιάνικων Πολέμων. Προκάλεσε, επίσης, μια σκιά στη σχέση μεταξύ των φυλών των ιθαγενών και της κυβέρνησης των Η.Π.Α., αναδεικνύοντας τις βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις περί αντιπαλότητας που καθόριζαν μεγάλο μέρος της αλληλεπίδρασής τους.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η μνήμη του Wounded Knee διατηρήθηκε ως ένα σύμβολο του συνεχιζόμενου αγώνα των ιθαγενών για δικαιοσύνη και αναγνώριση. Σήμερα, οι προσπάθειες διατήρησης της μνήμης των θυμάτων της σφαγής έχουν λάβει διάφορες μορφές, με τις οποίες άνθρωποι από όλο τον κόσμο τιμούν τη μνήμη εκείνων που χάθηκαν, επιδιώκοντας να διασφαλίσουν ότι οι θυσίες τους δεν θα ξεχαστούν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί πώς από το 1966, η περιοχή του Wounded Knee, συνιστά «ιστορικό σημείο κληρονομιάς» για τις Η.Π.Α., γεγονός που αποτελεί την επίσημη υπενθύμιση της τραγωδίας που εκτυλίχθηκε εκείνη τη μοιραία ημέρα του 1890. Ακόμη, αναφορές στο γεγονός έχουν γίνει σε πληθώρα τραγουδιών, ποιημάτων αλλά και ταινιών. Εν κατακλείδι, η σφαγή του Wounded Knee αποτελεί μια οδυνηρή υπενθύμιση των καταστροφικών επιπτώσεων του αποικισμού, της πολιτιστικής καταπίεσης και της βίας κατά κοινότητες των ιθαγενών.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Η σφαγή στο Γούντεντ Νι, sansimera.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Wounded Knee Massacre, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
