Του Νικολάου Σαμαρά,
1947: Τα Δωδεκάνησα, από αρχαιοτάτων χρόνων, είναι συνδεδεμένα με τον Ελληνισμό και η 10η Φεβρουαρίου αποτελεί ημέρα ορόσημο για την Ελλάδα, καθώς υπεγράφη η συμφωνία προσάρτησής τους στη χώρα.
Διαχρονικά, η ιδιόμορφη γεωγραφική θέση των Δωδεκανήσων αποτέλεσε εδαφικό στόχο για πολλές δυνάμεις ανά τους αιώνες, όπως οι Πέρσες, οι Βενετοί, οι Σταυροφόροι και οι Οθωμανοί, ενώ από το 1309 πέρασαν στα χέρια των Ιωαννιτών Ιπποτών μέχρι το 1522 όταν και πέρασαν στην εξουσία των Οθωμανών. Παρά τον ξεσηκωμό στην Επανάσταση του 1821, στα Δωδεκάνησα δεν επήλθαν τα επιθυμητά αποτελέσματα και το 1830 ενσωματώθηκαν και πάλι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, μαζί με τη Σάμο, και ως αντάλλαγμα ήταν η προσάρτηση της Εύβοιας στην Ελλάδα. Οι περιπέτειες για τα Δωδεκάνησα δεν σταμάτησαν, όμως, εκεί, αφού το 1912 καταλήφθηκαν από τους Ιταλούς και, παρά τη Συνθήκη των Σεβρών, στις 10 Αυγούστου του 1920, όπου συμφωνήθηκε η παράδοσή τους στην Ελλάδα, με εξαίρεση τη Ρόδο, υπό ιταλική διοίκηση για μικρό χρονικό διάστημα, η αποτυχία της ελληνικής εκστρατείας στη Μικρά Ασία έδωσε την ευκαιρία στον Μουσολίνι να παρατείνει την ιταλική κυριαρχία μέχρι το 1943, όταν και παραδόθηκαν στην Γερμανία.
Μετά την ήττα του Χίτλερ τα νησιά βρέθηκαν υπό την αιγίδα των Βρετανών το 1945, συμμάχων της Ελλάδας, και αυτό αποτελούσε ιστορική ευκαιρία για την ενσωμάτωσή τους στον ελλαδικό χώρο. Οι κάτοικοι των Δωδεκανήσων πέρασαν διαχρονικά τεράστιες δοκιμασίες, καθώς πάγια επιθυμία τους ήταν η ένταξή τους στην Ελλάδα, όπου ανήκαν, και κάθε φορά έβλεπαν το σενάριο αυτό να απομακρύνεται.
Η Διάσκεψη Ειρήνης μεταξύ των νικητριών δυνάμεων του Β´ Παγκόσμιου Πολέμου, που έγινε στο Παρίσι, έδωσε τη λύση. Ο τότε Πρωθυπουργός της χώρας, Κωνσταντίνος Τσαλδάρης, κατέστησε σαφές πως πέραν από τα Δωδεκάνησα θα θέσει στην ατζέντα των εθνικών διεκδικήσεων το ζήτημα της Βόρειας Ηπείρου, το ελληνοβουλγαρικό, καθώς και το κυπριακό, όμως, εκείνο που είχε θετικό πρόσημο ήταν μόνο αυτό των Δωδεκανήσων. Η Μεγάλη Βρετανία είχε καταστήσει το ζήτημα προϊόν διπλωματικής εργαλειοποίησης, καθώς προσέφεραν στην Τουρκία παράκτια νησιά του Αιγαίου προκειμένου να την πείσουν να συμμετάσχει στον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων ή, σε διαφορετική περίπτωση, να μείνει αυστηρώς ουδέτερη, ενώ το αντίπαλο στρατόπεδο, η Σοβιετική Ένωση, είχε θέσει το ζήτημα των Δωδεκανήσων για τα συμφέροντα της Λιβύης. Ωστόσο, εξαιτίας του δίπολου που υπήρχε στην Ευρώπη μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και της Σοβιετικής Ένωσης και λόγω της παραχώρησης εδαφών από την τελευταία σε χώρες-δορυφόρους της, πίεσε κατά κάποιο τρόπο τους Βρετανούς να δώσουν μια λύση για την Ελλάδα, διότι αποτελούσε μέρος της συμμαχίας.
Την είδηση για την απόδοση των Δωδεκανήσων υποδέχτηκε μεγάλος ενθουσιασμός, αν και η Ελλάδα βρισκόταν σε Εμφύλιο Πόλεμο. Η σύγκληση της Διάσκεψης Ειρήνης στο Παρίσι έγινε από τις 29 Ιουλίου έως της 11 Οκτωβρίου του 1946 και λίγους μήνες αργότερα υπεγράφη η Συνθήκη Ειρήνης με την Ιταλία για την παράδοση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα και καταβολή αποζημίωσης από το ιταλικό κράτος ύψους 105 εκατομμυρίων δολαρίων. Στις 31 Μαρτίου, στη Ρόδο διεξήχθη η γιορτή παράδοσης των Δωδεκανήσων, ενώ πρώτος διοικητής ανέλαβε ο Περικλής Ιωαννίδης, που ήταν αντιναύαρχος. Η επίσημη τελετή προσάρτησης έγινε στις 7 Μαρτίου του 1948 και τα Δωδεκάνησα, αν και διαχρονικά ελληνικός χώρος, ήταν πλέον με κάθε επισημότητα αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής επικράτειας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα, sansimera.gr, Διαθέσιμο εδώ
- 10 Φεβρουαρίου 1947- Η ιστορική συμφωνία για τα Δωδεκάνησα, karpathiakanea.gr, Διαθέσιμο εδώ
