Της Φαίδρας Χρυσοστάλη,
Ο Πρόεδρος, Nayib Bukele, του Ελ Σαλβαδόρ, εξαιτίας του οποίου το ποσοστό εγκληματικότητας έχει σημειώσει σημαντική πτώση, επανεκλέχθηκε με 83% των ψήφων, παίρνοντας 58 από τις 60 έδρες του Κοινοβουλίου. Ο Πρόεδρος Bukele είναι πρώην Δήμαρχος του Σαν Σαλβαδόρ και συχνά χαρακτηρίζει τον εαυτό του ως «ο πιο cool δικτάτοράς του κόσμου», λόγω των αμφιλεγόμενων πολιτικών του. Ο Bukele κατάφερε να γίνει γνωστός μέσω των πολιτικών του σχετικά με την ασφάλεια της χώρας, με τις οποίες οι αρχές συνέλαβαν πάνω από 75.000 πολίτες χωρίς εγκληματικές κατηγορίες.
Το Ελ Σαλβαδόρ υποφέρει πολλές δεκαετίες από κύκλους με πολύ έντονες βιαιότητες προερχόμενες από ισχυρές εγκληματικές συμμορίες, τις οποίες έχουν προσπαθήσει αρκετές φορές οι εθνικές αρχές να καταπολεμήσουν με ακραία μέτρα χωρίς όμως επιτυχία. Έπειτα όμως από την εκλογή του Bukele στην εξουσία, η Κυβέρνηση έχει λάβει πρωτόγνωρα μέτρα εξαιτίας ενός κύματος δολοφονιών το 2022. Στην προσπάθεια η Κυβέρνηση να καταπολεμήσει τις συμμορίες ώσπου να διαλυθούν, αναγκάστηκε να αγνοήσει ορισμένα συνταγματικά δικαιώματα, με αποτέλεσμα να γίνουν συλλήψεις πάνω από 53.000 πιθανόν μελών των συμμοριών.
Το 2% του πληθυσμού του Ελ Σαλβαδόρ βρίσκεται στη φυλακή, καθώς ο Πρόεδρος Bukele έχει στείλει περίπου 70.000 ανθρώπους στη φυλακή, χωρίς άμεση σύνδεση με τις συμμορίες, δικαιολογώντας την πολιτική αυτή ως αναγκαία για την αποδυνάμωση των συμμοριών και καταπολέμηση της εγκληματικότητας. Παρά το γεγονός, ότι η πολιτική αυτή έχει παραβιάσει βασικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών, έχει γίνει παράδειγμα για τις γειτονικές χώρες στην περιοχή οι οποίες βιώνουν το ίδιο πρόβλημα. Πράγματι, το ποσοστό ανθρωποκτονιών, το οποίο βρισκόταν στα 107 ανά 100.000 άτομα το 2015, μεταμορφώνοντας το Ελ Σαλβαδόρ μία από τις πιο επικίνδυνες χώρες του κόσμου, έχει σημειώσει κρίσιμη πτώση αφού έχει πέσει στα 7.8 ανά 100.000 άτομα. Αδιαμφησβήτητα, η πολιτική αυτή έχει επιτρέψει σε χιλιάδες άτομα, που ζούσαν σε αυτές τις κοινότητες με φόβο, να ευχαριστιούνται την ελευθερία τους χωρίς ανησυχίες.
Παρ’ όλα αυτά δεν είναι σίγουρο ότι αυτή η πτώση της εγκληματικότητας είναι βιώσιμη, καθώς και σε προηγούμενες παρόμοιες περιπτώσεις τέτοιου είδους κινήσεις της κυβερνήσεως δεν έχουν καταλήξει καλά. Αυτό συμβαίνει, διότι η Κυβέρνηση του Ελ Σαλβαδόρ δεν μεριμνά για την καταπολέμηση σοβαρών προβλημάτων, όπως η φτώχεια και η διάκριση, αλλά αντιθέτως εντείνουν την αγανάκτηση των πολιτών, οι οποίοι καταλήγουν σε συμμορίες.
Η ανάδειξη του Bukele στην εξουσία έχει προκαλέσει κύμα προβληματισμών, καθώς χρησιμοποιεί τη δύναμή του με μη δημοκρατικούς τρόπους, οι οποίοι υπονομεύουν τις δυνατότητες της χώρας να εξελιχθεί και να διορθώσει λάθη προηγουμένων. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός, ότι το 2020 μπήκε επιβλητικά στο Κοινοβούλιο με συνοδεία του στρατού απειλώντας για παροχή χρηματοδότησης για την επίλυση κάποιων ζητημάτων και ένα χρόνο μετά, αφού είχε εκφοβήσει την πλειοψηφία του Κοινοβουλίου, απέλυσε σημαντικό αριθμό μελών. Συγκεκριμένα, είχε δηλώσει σε συνέντευξη πως δεν αντικαθιστά την Δημοκρατία με Δικτατορία, διότι το Ελ Σαλβαδόρ δεν είχε ποτέ Δημοκρατία. Ο αυταρχικός και επιβλητικός του χαρακτήρας έχει δεχθεί μεγάλη δημοτικότητα, αγνοώντας όμως τα βαθιά προβλήματα της χώρας και του ίδιου του Προέδρου, ο οποίος δεν φαίνεται να έχει καμία πρόθεση να τα επιλύσει.
Παρά τη δημοτικότητα του Bukele, παραμένει ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο. Οι πολιτικές του παραβιάζουν επανειλημμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών, αφού συλλαμβάνονται αυθαίρετα χωρίς κάποια κατηγορία. Διάφοροι διεθνείς οργανισμοί έχουν εκφράσει τις ανησυχίες τους σχετικά με τον τρόπο διοίκησης του Bukele και ισχυρίζονται πως η εγκληματικότητα των συμμοριών αντικαθίσταται από την εγκληματικότητα του κράτους. Σε συνδυασμό με το γεγονός, ότι υπονομεύει σημαντικά τη Δημοκρατία, ο Πρόεδρος Bukele επρόκειτο να προκληθεί να αντιμετωπίσει την οικονομίας της χώρας, η οποία βρίσκεται σε ευάλωτη κατάσταση και σύμφωνα με στατιστικά, από όταν μπήκε στην εξουσία ο Bukele, η φτώχεια διπλασιάστηκε και πάνω από το ένα τέταρτο των πολιτών ζει σε φτώχεια. Επομένως, μπορεί να «έλυσε» προσωρινά το ζήτημα με την εγκληματικότητα, αλλά αναμένεται να έρθει αντιμέτωπος με δυσκολότερα, όπως την αναδόμηση της οικονομίας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ending El Salvador’s Cycle of Gang Violence, United States Institute of Peace, διαθέσιμο εδώ
- The Guardian View on El Salvador’s Crime Crackdown: A Short-Term, High Cost Fix, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
- El Salvador’s President Bukele Wins Re-Election by Huge Margin, BBC, διαθέσιμο εδώ
- War on Gangs Forges New El Salvador. But the Price Is Steep, AP NEWS, διαθέσιμο εδώ
- Nayib Bukele Re-Elected as El Salvador President in Landslide Win, The Guardian, διαθέσιμο εδώ
