Της Παρασκευής Κωστίνου,
1979: Πεθαίνει ο Josef Mengele. Μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του ναζιστικού γερμανικού καθεστώτος, που είναι υπεύθυνη για τον θάνατο περίπου 40.000 ανθρώπων.
Γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου 1911 στη γερμανική πόλη Γκίντσμπουργκ στη Βαυαρία. Η οικογένειά του ήταν από τις γνωστές οικογένειες και ασκούσε αρκετή επιρροή στην πόλη. Ο Josef Mengele σπούδασε ιατρική και ανθρωπολογία, ενώ έτρεφε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη γενετική και πάνω σε αυτόν τον τομέα ήταν και η διδακτορική του εργασία. Αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του, το 1935 εργάστηκε στο Ινστιτούτο Κληρονομικής Βιολογίας και Φυλετικής Υγιεινής, το οποίο ήταν ένα ινστιτούτο που βασιζόταν στη ναζιστική θεωρία περί φυλετικής ανωτερότητας.
Με το ξέσπασμα του πολέμου, τον στέλνουν ως στρατιωτικό γιατρό στο μέτωπο της Γαλλίας και της Ρωσίας. Μετά από έναν τραυματισμό του, όμως, αναγκάζεται να αποσυρθεί. Τοποθετήθηκε, λοιπόν, στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, έχοντας, βέβαια, λάβει το παράσημο του «Σιδηρούν Σταυρού», λόγω της γενναιότητάς του στο πεδίο των μαχών. Δεν άργησε να λάβει το ψευδώνυμο «Άγγελος του Θανάτου» από τους κρατούμενους του στρατοπέδου συγκέντρωσης Άουσβιτς, εξαιτίας, φυσικά, όλων των φρικαλεοτήτων που διέπραξε κατά των κρατουμένων. Έτρεφε ιδιαίτερη «αδυναμία» για τους Αθίγγανους, τους μικρόσωμους ανθρώπους και τα δίδυμα.
Το βασικό ενδιαφέρον του Mengele ήταν οι φυλετικές διακρίσεις. Όλα τα πειράματα που διέπραξε, τα έκανε για να μπορέσει να διακρίνει τις διαφορές της κάθε φυλής και για να καταφέρει να συγκροτήσει την άρια φυλή του Hitler. Στο Άουσβιτς είχε την απόλυτη ελευθερία και διέπραττε οποιοδήποτε πείραμα, ανεξαρτήτως αν αυτό κατέληγε μοιραία.
Κάθε φορά που έφταναν καινούριοι κρατούμενοι στο στρατόπεδο, ο Mengele πήγαινε να τους παρατηρήσει έναν προς έναν, να ξεδιαλέξει όποιους προορίζονταν για πειράματα, που συνήθως ήταν το μικρότερο ποσοστό, ενώ τους υπόλοιπους τους προόριζε για τα κρεματόρια. Ένας από τους στόχους του ήταν να ανακαλύψει τα όρια της ανθρώπινης αντοχής μέσω αυτών των πειραμάτων. Προσπαθούσε, επίσης, να βρει τρόπους ώστε να βοηθήσει τους Γερμανούς στρατιώτες να αντιμετωπίζουν το κρύο στο πεδίο των μαχών. Αυτό το κατάφερε με το να αναγκάζει τους κρατούμενους να μπαίνουν σε δεξαμενές με παγωμένο νερό, να βγαίνουν και να περπατούν γυμνοί έξω σε θερμοκρασίες υπό του μηδενός, μέχρι που τελικά έχαναν τις αισθήσεις τους και πέθαιναν. Σε άλλες περιπτώσεις, μετά το παγωμένο νερό, τους έβαζε σε ζεστό νερό, με αποτέλεσμα η τόσο έντονη αλλαγή θερμοκρασίας να τους προκαλούσε θάνατο, ενώ κάποιες φορές τους χορηγούσε, μέσω κάποιου σωλήνα, καυτό νερό στο στομάχι τους, την ουροδόχο κύστη και το έντερο.
Η απαρίθμηση των πειραμάτων του Mengele εις βάρος χιλιάδων αθώων ανθρώπων θα προκαλούσε αποστροφή και σίγουρα δεν είναι αυτός ο στόχος του συγκεκριμένου άρθρου. Παρόλα αυτά, η γνώση πάντα βοηθάει σε τέτοιες περιπτώσεις για την αποφυγή της επανάληψης τέτοιων γεγονότων. Το κύριο ενδιαφέρον, όμως, του Mengele ήταν οι δίδυμοι. Μέσα σε έναν χρόνο, από το 1943-1944, έφτασαν στο Άουσβιτς περίπου 1.500 δίδυμα, εκ των οποίων επέζησαν περίπου τα 100. Αυτό που εξίταρε τον Mengele, όσον αφορά τους δίδυμους, ήταν ότι είχε δύο οργανισμούς πανομοιότυπους, με παρόμοια ψυχοσύνθεση, οπότε όταν διέπραττε κάποιο πείραμα στον έναν αλλά δεν πετύχαινε, έκανε το ίδιο με ορισμένες διορθώσεις στον άλλο δίδυμο. Παράλληλα, τους υπέβαλε σε διάφορα ψυχολογικά τεστ ταυτόχρονα.
Όταν κατάλαβε ο Mengele ότι το τέλος πλησιάζει και ο Κόκκινος Στρατός πια βρισκόταν προ των πυλών, έστειλε όλα τα αποτελέσματα και τις σημειώσεις του στον Otmar Freiherr von Verschuer, ο οποίος όμως τα έκαψε, όταν οι Ρώσοι απελευθέρωσαν το Άουσβιτς. Έχουν διασωθεί, βέβαια, κάποιες μαρτυρίες επιζώντων, οι οποίες αναφέρονται σε αφαίρεση γεννητικών οργάνων που στόχο είχε την αλλαγή φύλου, σε αιμομικτικές εγκυμοσύνες, ακόμα και σε μολύνσεις με βακτηρίδια τύφου και φυματίωσης.
Ο Josef Mengele λίγο πριν την απελευθέρωση του Άουσβιτς, το εγκαταλείπει και φεύγει με την οικογένειά του για τη Λατινική Αμερική, το 1949. Έλαβε την ουρουγουανική υπηκοότητα, παντρεύτηκε για δεύτερη φορά και το 1961 πήγε στη Βραζιλία. Το 1945 είχε συλληφθεί από τους Αμερικανούς, αλλά αφέθηκε ελεύθερος, με το πρόσχημα ότι δεν τον είχαν αναγνωρίσει. Μέχρι και επικηρυγμένος ήταν από ορισμένους κυνηγούς Ναζί, που είχαν αναλάβει τον εντοπισμό των Ναζιστών εγκληματιών. Τελικά, ο Josef Mengele πέθανε στις 7 Φεβρουαρίου 1979, χωρίς να έχει τιμωρηθεί ποτέ για τις φρικαλεότητες που διέπραξε και τον πόνο που προκάλεσε σε χιλιάδες ανθρώπους.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Γιόζεφ Μένγκελε: Ο ευγονιστής αρχίατρος του Άουσβιτς ή «άγγελος του θανάτου», pronews.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Γιόζεφ Μένγκελε: Ο γιατρός του Άουσβιτς που τα φρικιαστικά πειράματά του σκότωσαν χιλιάδες ανθρώπους, thecaller.gr, Διαθέσιμο εδώ
- 75 χρόνια από το Άουσβιτς: Η συγκλονιστική μαρτυρία της τότε 3χρονης Λίντια για τον δρ Μένγκελε, cnn.gr, Διαθέσιμο εδώ