Της Μαρίας Αλμασίδου,
1945: Γεννήθηκε ο Bob Marley, ο οποίος καθιερώθηκε, κυρίως, στη reggae σκηνή τη δεκαετία του ’70. Ο τραγουδιστής γεννήθηκε στο Nine Mile της Τζαμάικα και ήταν γιος του Norval Sinclair Marley και της Cedella Malcolm. Η ύπαιθρος της Τζαμάικα, καθώς και το Kingston, η πρωτεύουσα της χώρας, φαίνεται να επηρέασαν τόσο την κοσμοθεωρία όσο και τη μουσική του Marley.
Τα παιδικά του χρόνια τα πέρασε στο West Kingston, όπου ζούσε σε μία αρκετά φτωχή περιοχή. Στη δεκαετία του ’60, όντας ακόμη μαθητής, ενώ εκπαιδευόταν ως οξυγονοκολλητής, ήρθε σε επαφή με την jazz. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως ο Marley είχε διδαχθεί και από τον παππού του μουσική, επειδή και ο ίδιος ασχολήθηκε με την jazz και όντας και γιατρός ήταν αρκετά σεβαστό μέλος της κοινότητας. Ο Marley θαύμαζε ιδιαίτερα τους Fats Domino, τους Moonglows και τον τραγουδιστή Ricky Nelson.
Η απαρχή της καριέρας του έγινε με τη δημιουργία του συγκροτήματος Wailers, που αποτελούνταν από τον Marley κι άλλους δύο φίλους του: τον Peter Tosh και τον Bunny Wailer. Mαθήματα φωνητικής έλαβαν από τον Joe Higgs, γνωστό τραγουδιστή της εποχής. Στην πορεία προστέθηκαν στο συγκρότημα οι Junior Braithwaite, Beverly Kelso και Cherry Green.
Τον Δεκέμβριο του 1963, οι Wailers ηχογράφησαν το Simmer Down, με το οποίο ο Marley είχε κερδίσει έναν διαγωνισμό ταλέντων στο Kingston. Το τραγούδι αυτό ήταν σημείο αναφοράς τόσο για την καριέρα του συγκροτήματος, όσο και για τη μουσική της Τζαμάικα, καθώς διέφερε κατά πολύ από την απαλή μουσική που έπαιζε στα τουριστικά ξενοδοχεία, αλλά και την pop και rhythm and blues (R&B) των αμερικανικών ραδιοφωνικών σταθμών. Το Simmer Down ήταν ένας ύμνος από την παραγκούπολη της κατώτερης κοινωνικής τάξης του Kingston και άλλαξε όλη την ατζέντα της τζαμαϊκανής μουσικής, καθώς απέδειξε ότι δεν χρειαζόταν να αναπαράγει, πλέον, κανείς το στυλ της ξένης μουσικής, αλλά μπορούσαν να γραφτούν ωμά και ασυμβίβαστα τραγούδια για τους στερημένους από δικαιώματα δυτικούς Ινδιάνους.
Η τολμηρή αυτή στάση άλλαξε τόσο τον ίδιο τον Marley, όσο και το έθνος του, δημιουργώντας στην κατώτερη κοινωνική τάξη μια υπερηφάνεια που θα γινόταν έντονη πηγή ταυτότητας στη τζαμαϊκανή κουλτούρα. Το συγκρότημα τα πήγε καλά στη Τζαμάικα στα μέσα της δεκαετίας του ’60 και το reggae υλικό που παρήγαγαν κατά το 1969-71 αύξησε το σύγχρονο ανάστημα του συγκροτήματος. Το 1972 κυκλοφόρησαν το Catch a Fire, το οποίο ήταν το πρώτο reggae album που σχεδιάστηκε σαν κάτι περισσότερο από singles και μ’ αυτήν τη rock reggae το συγκρότημα συστήθηκε πια και στο παγκόσμιο κοινό. Ο Bob Marley καθιερώθηκε ως super star, κάτι που, όμως, στην πορεία οδήγησε στη διάλυση του συγκροτήματος, περίπου στις αρχές του 1974. Βέβαια, ο Peter Tosh ακολούθησε μία αρκετά πετυχημένη solo καριέρα, μέχρι τη δολοφονία του το 1987.
Ο Marley είχε εμφανιστεί, επίσης, και σαν πολιτική προσωπικότητα, ενώ είχε διαπραχθεί εναντίον του και απόπειρα δολοφονίας από την οποία επέζησε. Οι Wailers και ο Marley είχαν προγραμματίσει να εμφανιστούν στις 5 Δεκεμβρίου του 1976 στη συναυλία smile Jamaica, η οποία πλαισιώθηκε, αρχικά, από μία ακομμάτιστη γιορτή της κοινότητας, αλλά στην πορεία θεωρήθηκε ως υποστήριξη του Michael Manley που ανήκε στο Εθνικό Λαϊκό Κόμμα και στην πορεία διετέλεσε Πρωθυπουργός. Δύο ημέρες πριν τη συναυλία, μία ομάδα ενόπλων, μάλλον στην προσπάθειά της να τιμωρήσει τον Marley για την υποτιθέμενη υποστήριξή του στον Manley, εισέβαλλε στο σπίτι του τραγουδιστή, τραυματίζοντας τη Rita Marley, manager του συγκροτήματος, τον ίδιο τον Marley και την Don Taylor, υπάλληλο του συγκροτήματος.
Λίγο μετά τη συναυλία, ο τραγουδιστής εγκατέλειψε την Τζαμάικα, πηγαίνοντας πρώτα στις Μπαχάμες κι έπειτα στο Λονδίνο, όπου έζησε στην εξορία για μία περίοδο και ηχογράφησε το Exodus, που χαρακτηρίστηκε από το περιοδικό Times ως το σημαντικότερο album του 20ού αιώνα, καθώς επρόκειτο για ένα πολιτικό και πολιτισμικό πλέγμα που άντλησε έμπνευση από τον τρίτο κόσμο και του έδωσε φωνή σε όλον τον κόσμο.
Άλλο ένα παράδειγμα της πολιτικής δραστηριότητας του Marley ήταν η ειρηνευτική συναυλία με τίτλο One Love, τον Απρίλιο του 1978. Επρόκειτο, ουσιαστικά, για την προσπάθεια του τραγουδιστή να μεσολαβήσει για εκεχειρία των αντιμαχόμενων πολιτικών φατριών της χώρας, σε μία περίοδο που η Τζαμάικα ήταν στο χείλος του εμφυλίου πολέμου. Στη συναυλία αυτήν, ο Marley κάλεσε τον Manley, καθώς και τον πολιτικό του αντίπαλο Edward Seaga, που θα γινόταν Πρωθυπουργός το 1980.
Ο επίλογος του Bob Marley γράφτηκε στις 11 Μαΐου 1981 σε ηλικία μόλις 36 ετών, έχοντας χάσει τη μάχη με τον καρκίνο. Έναν μήνα πριν, η Κυβέρνηση της Τζαμάικας του απένειμε το παράσημο του Τάγματος της Αξίας. Αν και τα τραγούδια του υπήρξαν μερικά από τα πιο δημοφιλή και αναγνωρισμένα, ο Marley έγινε πολύ πιο γνωστός στον θάνατο από ό,τι ήταν στη ζωή. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η κληρονομιά που άφησε στη reggae σκηνή είναι αναμφισβήτητη, όπως, επίσης, και το γεγονός ότι επηρέασε καθοριστικά τη μουσική του έθνους του, χρησιμοποιώντας τη σαν όπλο για να ακουστούν κοινωνικά προβλήματα, που μέχρι τότε δεν συμπεριλαμβάνονταν στη μουσική.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
