Του Ιωάννη Αμπατζίδη,
Τις τελευταίες εβδομάδες, έχει βρεθεί στο επίκεντρο των εξελίξεων στη Γάζα η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA). Η υπηρεσία κατηγορήθηκε από το Ισραήλ πως μερικοί από τους εργαζομένους της συμμετείχαν στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Ως αποτέλεσμα, αρκετές Δυτικές χώρες ανέστειλαν τη χρηματοδότησή τους προς την υπηρεσία. Ποιος, όμως, είναι ο ρόλος του UNRWA στη Γάζα; Υπάρχει, άραγε, πραγματικός και τεκμηριωμένος λόγος για την παύση της χρηματοδότησης της Υπηρεσίας;
Μετά τον Αραβο-ισραηλινό πόλεμο του 1948, με Ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, ιδρύθηκε η UNRWA, που είχε ως βασικό στόχο την παροχή άμεσης βοήθειας και εργασίας στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, ενώ επίσημα ξεκίνησε να λειτουργεί την 1η Μαΐου 1950. Η Υπηρεσία χρηματοδοτείται κυρίως μέσω δωρεών από τα Κράτη Μέλη του Ο.Η.Ε., ενώ ταυτόχρονα λαμβάνει πόρους και από τον Τακτικό Προϋπολογισμό των Ηνωμένων Εθνών. Οι υπηρεσίες που παρέχει εκτείνονται από την εκπαίδευση και την υγειονομική περίθαλψη των κατοίκων έως και τη βελτίωση των υποδομών, στις οποίες κατοικούν, καθώς και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε περιόδους ένοπλων συγκρούσεων. Σύμφωνα με την Υπηρεσία, σχεδόν 2 εκατομμύρια άτομα ωφελούνται από το υγειονομικό πρόγραμμά της, ενώ περισσότεροι από 1 εκατομμύριο πρόσφυγες στη Γάζα έχουν πρόσβαση στο επισιτιστικό της πρόγραμμα.
Τον προηγούμενο μήνα η Υπηρεσία ξεκίνησε μια εσωτερική έρευνα ως επακόλουθο των ισχυρισμών του Ισραήλ, πως κάποιοι υπάλληλοί της συμμετείχαν στις επιθέσεις του Οκτωβρίου. Σύμφωνα με τον Γενικό Επίτροπο της Υπηρεσίας, Philippe Lazzarini, οι Ισραηλινές Αρχές παρέδωσαν στην Υπηρεσία σχετικές πληροφορίες. Επίσης, ταυτόχρονα με την έρευνα, αποφασίστηκε ο άμεσος τερματισμός των συμβάσεων εκείνων που κατηγορούνται πως είχαν συμμετοχή στις επιθέσεις, για να «προστατευτεί η ικανότητα της Υπηρεσίας να παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια», σύμφωνα με τον Γενικό Επίτροπο. Επιπλέον, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο τύπου του, ο Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε., António Guterres, ήταν «τρομοκρατημένος από τα νέα», με αποτέλεσμα να ζητήσει τη διεξαγωγή έρευνας, ώστε να διασφαλιστεί πως όποιος υπάλληλος της UNRWA βρεθεί ένοχος για υποβοήθηση ή συμμετοχή στις επιθέσεις, θα παραπεμφθεί για πιθανή ποινική δίωξη.
Οι παραπάνω ισχυρισμοί προκάλεσαν θύελλα αντιδράσεων, ιδιαίτερα από Δυτικές χώρες. Το Υπουργείο Εξωτερικών των Η.Π.Α. δήλωσε πως θα υπάρξει παύση στη χρηματοδότηση της Υπηρεσίας έως ότου αντιμετωπιστούν οι καταγγελίες και ο Ο.Η.Ε. λάβει τα απαραίτητα μέτρα, το οποίο είναι αξιοσημείωτο, καθώς οι Η.Π.Α. αποτελούν τον μεγαλύτερο χρηματοδότη της Υπηρεσίας, δωρίζοντας περίπου 340 εκατομμύρια δολάρια, μόνο το 2022. Έντονες αντιδράσεις προήλθαν και από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Γερμανία, την Ιταλία, την Ολλανδία και την Φινλανδία να σταματούν τη χρηματοδότηση, ενώ παρόμοιο «δρόμο» ακολούθησαν και χώρες όπως η Ιαπωνία και η Αυστραλία. Σε αντιδιαστολή, η Νορβηγία και η Ιρλανδία θα συνεχίσουν την παροχή οικονομικής βοήθειας προς την Υπηρεσία. Χαρακτηριστικά, η Νορβηγική Κυβέρνηση δήλωσε πως «η κατάσταση στη Γάζα είναι καταστροφική, και πως η UNRWA αποτελεί τον σημαντικότερο ανθρωπιστικό οργανισμό στην περιοχή», ενώ και οι Ιρλανδοί ομόλογοί τους δήλωσαν ότι ποτέ δεν υπήρξε σχέδιο αναστολής της χρηματοδότησης.
Το Ισραήλ από τη μεριά του, ζήτησε το κλείσιμο της Υπηρεσίας και την αντικατάστασή της από άλλες υπηρεσίες βοήθειας, τονίζοντας πως «ήρθε η ώρα η διεθνής κοινότητα και τα Ηνωμένα Έθνη να καταλάβουν πως η αποστολή της UNRWA τελείωσε». Στην αντίπερα όχθη, αξιωματούχοι τόσο της Παλαιστινιακής Αρχής όσο και της Χαμάς καταδίκασαν την απόφαση αρκετών χωρών για την παύση της χρηματοδότησης. Ο Υπουργός Πολιτικών Υποθέσεων της Παλαιστινιακής Αρχής, Hussein Al-Sheikh, δήλωσε πως αυτή η απόφαση εμπεριέχει τεράστιους πολιτικούς και ανθρωπιστικούς κινδύνους για την περιοχή. Η ίδια η Υπηρεσία χαρακτηρίζει την κατάσταση ως «εξαιρετικά απελπιστική», καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να διακοπούν εξ ολοκλήρου οι δραστηριότητες της στην περιοχή στα τέλη Φεβρουαρίου, εφόσον συνεχιστεί η παύση της χρηματοδότησης της.
Εν κατακλείδι, μένει να ολοκληρωθεί η έρευνα και σύμφωνα με τα πορίσματά της, οι διεθνείς δρώντες να λάβουν τις κατάλληλες αποφάσεις. Το μόνο σίγουρο είναι πως για ακόμη μια φορά αυτοί που «πληρώνουν» το μεγαλύτερο τίμημα αυτής της σύρραξης είναι οι ίδιοι, οι οποίοι ταυτόχρονα έχουν και τη μεγαλύτερη ανάγκη για ανθρωπιστική βοήθεια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- WHO WE ARE, unrwa.org, διαθέσιμο εδώ
- UNRWA probes employees over suspected involvement in October 7 attack, ALJAZEERA, διαθέσιμο εδώ
- What we know about Israel’s allegations against UN staffers in Gaza, CNN, διαθέσιμο εδώ
- UNRWA claims: UK halts aid to UN agency over allegation staff helped Hamas attack, BBC, διαθέσιμο εδώ
- Israeli PM says UN agency for Palestinians must close, Israeli warplanes strike Gaza, REUTERS, διαθέσιμο εδώ
- Palestinians condemn suspension of UNRWA funding by Western nations, ALJAZEERA, διαθέσιμο εδώ
- UNRWA could shut down by end of February if funding does not resume, REUTERS, διαθέσιμο εδώ
