Της Χριστίνα Μπουέτι,
1468: Έφυγε από τη ζωή μια από τις πιο επιδραστικές προσωπικότητες της ιστορίας, ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος (John Gutenberg), που έμεινε γνωστός, κυρίως, για την εφεύρεση της τυπογραφίας.
Γεννημένος κοντά στα 1400 στο Μάιντς της Γερμανίας, δεν είναι πολλές οι πληροφορίες για τη ζωή του. Επαγγελματικά πέρασε από διάφορους κλάδους, με έναν από αυτούς να είναι και η μεταλλουργία, ασχολούμενος, ειδικότερα, με τους πολύτιμους λίθους. Γύρω στη δεκαετία του 1430, φαίνεται πως ζούσε στο Στρασβούργο —κάτι που επιβεβαιώνει και μια επιστολή που είχε στείλει στη μητέρα του τον Μάρτιο του 1434—, ενώ προς το τέλος της δεκαετίας αρχίζει να αναπτύσσει σταδιακά και την εφεύρεση που θα τον καθιερώσει στον παγκόσμιο χάρτη. Έτσι, άρχισε τους πειραματισμούς του πάνω στο νέο αυτό εγχείρημα.
Υπήρξαν κι άλλοι στο παρελθόν που προσπάθησαν να αναπτύξουν έναν πιο αυτοματοποιημένο τρόπο για τη γραφή κειμένων —όπως ο Ολλανδός Laurent Koster—, ωστόσο ο Γουτεμβέργιος ήταν αυτός που δημιούργησε μια αποτελεσματικότερη και ταχύτερη μέθοδο. Χρησιμοποίησε αποσπώμενα και κινητά στοιχεία που είχαν πάνω γράμματα είτε σε ξύλινη μορφή είτε σε χυτά μεταλλικά αντικείμενα —κάτι που βοήθησε και από την προηγούμενη εργασία του ως μεταλλουργός— και, έτσι, αλλάζοντας τη σειρά τους έφτιαχνε τις λέξεις και τις φράσεις που επιθυμούσε. Στη συνέχεια, ακολουθούσε η επάλειψή τους με το μελάνι και, στο τέλος, τοποθετούσε το χαρτί, ώστε να περάσει να αποτυπωθεί το κείμενο. Με αυτόν τον τρόπο μπορούσε να τυπώνει βιβλία σε λιγότερο χρόνο και με μικρότερο κόστος, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάπτυξη των επιστημών, καθώς σταδιακά περισσότερος κόσμος θα είχε τη δυνατότητα πρόσβασης στη γνώση.
Επειδή, όμως, δεν είχε την οικονομική δυνατότητα να αναπτύξει ένα εργαστήριο που θα παράγει μαζικά βιβλία, αποφάσισε να απευθυνθεί στον Γιόχαν Φουστ, ο οποίος θα κάλυπτε τα έξοδα για τη δημιουργία του ανάλογου χώρου, με το μηχάνημα του Γουτεμβέργιου να έχει τη δυνατότητα να παράγει ημερησίως έως και 3.500 σελίδες, αριθμός ρεκόρ για την εποχή. Το πρώτο, ίσως, βιβλίο που παρήγαγε με μαζικό τρόπο ήταν η Βίβλος γραμμένη στα λατινικά, με την έκδοση αυτή να αποκαλείται και αλλιώς ως «Βίβλος του Γουτεμβέργιου».
Οι σχέσεις, ωστόσο, Φουστ και Γουτεμβέργιου ήρθαν σε τέλμα, όταν ο πρώτος επιθυμούσε να αυξήσει την παραγωγή και να αποσβέσει το κεφάλαιό του και ο δεύτερος δεν ήθελε να μειώσει την ποιότητα που παραγόμενου αποτελέσματος, με αποτέλεσμα να βρεθούν στα δικαστήρια. Ο Γουτεμβέργιος έχασε τη δίκη και κλήθηκε να καταβάλει βαριά αποζημίωση στον πρώην συνεργάτη του. Ύστερα από αυτό, το επόμενο διάστημα θα αντιμετωπίσει σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Για να μπορέσει να βιοποριστεί άνοιξε ένα μικρό τυπογραφείο δίχως να μπορεί να λαμβάνει μεγάλα ποσά. Η κατάστασή του επιδεινώθηκε, όταν έμεινε τυφλός και για να ζήσει του χορηγούνταν ένα μικρό επίδομα από την τοπική επισκοπή του Μάιντς και, έτσι, έφυγε από τη ζωή μια μέρα σαν σήμερα.
Το έργο του, παρόλα αυτά, έμεινε ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, με πολλά τυπογραφεία να ξεπετάγονται στη Δυτική Ευρώπη και χιλιάδες βιβλία να παράγονται, αυξάνοντας σταδιακά τη γνώση και στα φτωχότερα οικονομικά στρώματα.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Ιωάννης Γουτεμβέργιος, sansimera.gr, Διαθέσιμο εδώ
- Γουτεμβέργιος- Ο άνθρωπος με την πιο σημαντική εφεύρεση της δεύτερης χιλιετίας, olympia.gr, Διαθέσιμο εδώ.
- Ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος – ο εφευρέτης της τυπογραφίας, blogs.sch.gr, Διαθέσιμο εδώ
