Της Δωροθέας Λυπηρίδου,
Σύμφωνα με τον νέο πτωχευτικό κώδικα, τα νομικά και φυσικά πρόσωπα διαθέτουν ικανότητα πτώχευσης. Ωστόσο, ιδιαίτερης μνείας χρήζει το νομοθετικό πλαίσιο που προβλέπεται σε προηγούμενο της πτωχεύσεως στάδιο, με σκοπό την αποτροπή της διαδικασίας κήρυξης σε πτώχευση. Ανάμεσα στα συστήματα που έχουν δημιουργηθεί στο πλαίσιο των προπτωχευτικών διαδικασιών και αυτών της πρόληψης φερεγγυότητας, ξεχωρίζει ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών, ο οποίος ήρθε να ρυθμίσει θέματα χρηματικών οφειλών προς χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.
Την αίτηση για την υποβολή ένταξης στον μηχανισμό δικαιούνται τόσο φυσικά όσο και νομικά πρόσωπα που διαθέτουν πτωχευτική ικανότητα, ωστόσο, στο άρθρο 7 του Ν.4738/2020, προβλέπονται ειδικότερες κατηγορίες εξαιρέσεων.
Η διαδικασία περιλαμβάνει την υποβολή της αίτησης, η οποία πρέπει να εμπεριέχει τα όσα προβλέπονται στο άρθρο 9 Ν.4738/2020, μεταξύ των οποίων είναι τα πλήρη στοιχεία του οφειλέτη, αναφορά στον κύκλο εργασιών του ή το εισόδημά του κατά το τελευταίο οικονομικό έτος, περιγραφή της δραστηριότητας και της οικονομικής του κατάστασης, των λόγων της οικονομικής του αδυναμίας και των προοπτικών της επιχείρησης του. Πρέπει, επίσης, να συμπεριληφθεί κατάλογος όλων των προσώπων και φορέων που έχουν απαιτήσεις κατά του οφειλέτη, των οφειλόμενων ποσών ανά πιστωτή, η ακίνητη και κινητή περιουσία στην Ελλάδα και στην αλλοδαπή, καθώς και πλήρης περιγραφή των βαρών και λοιπών εξασφαλίσεων που είναι εγγεγραμμένα επί των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, ενώ τελευταία προβλέπεται η δήλωση που πραγματοποιήθηκε για κάθε μεταβίβαση ή επιβάρυνση περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη που έγινε εντός των τελευταίων πέντε ετών πριν από την υποβολή της αίτησης.
Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί είτε από τον ίδιο τον οφειλέτη είτε από τους πιστωτές με πρόσκληση απευθυντέα στον οφειλέτη, στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους μέσω της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Εξωδικαστικής Ρύθμισης Οφειλών. Την υποβολή της αιτήσεως έπεται η έναρξη των διαπραγματεύσεων μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών. Στο πλαίσιο αυτό, οι πιστωτές έχουν το δικαίωμα να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης οφειλών του οφειλέτη και δεν υποχρεούνται να υποβάλλουν προτάσεις σε όλες τις περιπτώσεις που τους απευθύνεται η αίτηση. Με βάση το άρθρο 14 Ν.4738/2020, αν η πρόταση εξασφαλίσει τη συναίνεση του οφειλέτη, της πλειοψηφίας των συμμετεχόντων πιστωτών που είναι χρηματοδοτικοί φορείς και, τουλάχιστον, του ποσοστού συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, υπογράφεται μεταξύ των συναινούντων πιστωτών και του οφειλέτη η σύμβαση αναδιάρθρωσης που δύναται να συναφθεί και ως πολλαπλές διμερείς συμφωνίες με ταυτόσημο περιεχόμενο.
Από τη στιγμή που γίνεται λόγος για εξωδικαστικό μηχανισμό, είναι εύλογο πως δεν απαιτείται δικαστική επικύρωση, και επομένως, τα αποτελέσματα της σύμβασης αναδιάρθρωσης είναι άμεσα, από τη σύναψή της και τη θέση της σε ισχύ. Δεν επιτρέπεται στα πλαίσια αυτά η επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης, ενώ αναστέλλονται αυτοδικαίως τα μέτρα αναγκαστικής και συλλογικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη, για όσο χρόνο είναι σε ισχύ η σύμβαση. Σε περίπτωση, ωστόσο, υποβολής ανακριβών στοιχείων, η αίτηση για εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών θεωρείται αυτοδικαίως άκυρη και ο οφειλέτης εκπίπτει όλων των δικαιωμάτων που απέκτησε, ενώ οφείλει να καταβάλει στον πιστωτή την προ ρυθμίσεως οφειλή, μειωμένη κατά τα ποσά που καταβλήθηκαν και ο θιγόμενος πιστωτής μπορεί να επισπεύσει άμεσα αναγκαστική εκτέλεση, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο άρθρο 12 παράγραφος 5 Ν.4738/2020.
Ο οφειλέτης οφείλει να τηρεί τη συμφωνία και να μην περιέλθει σε υπερημερία ως προς τις υποχρεώσεις του, σε περίπτωση δε που αυτό συμβεί και η υπερημερία ως προς τις καταβολές της σύμβασης αναδιάρθρωσης υπερβαίνει σε συνολικό ύψος είτε την αξία τριών δόσεων είτε την αξία τουλάχιστον του τρία τοις εκατό του συνολικά οφειλόμενου ποσού σύμφωνα με την επιτευχθείσα ρύθμιση, οποιοσδήποτε καταλαμβανόμενος πιστωτής δύναται να καταγγείλει τη σύμβαση αναδιάρθρωσης.
Ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών αποτελεί εργαλείο τόσο για τον οφειλέτη όσο και για τους πιστωτές που προβλέπεται ότι μπορούν να τον χρησιμοποιήσουν, καθώς λειτουργεί στα πλαίσια διάσωσης του φυσικού ή νομικού προσώπου και της ικανοποίησης των πιστωτών του μέσα από την εξόφληση χρεών των πρώτων στους τελευταίους. Ο νομοθέτης επιδίωξε την απλοποίησή του σε σχέση με τον Ν.4469/2017, ωστόσο, το αν αυτό επιτεύχθηκε αποτελεί αμφιλεγόμενο σημείο.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ
- Ευάγγελος Εμμ. Περάκης, Πτωχευτικό Δίκαιο, Εκδόσεις Νομική Βιβλιοθήκη, 4η έκδοση, Αθήνα
