Του Γιάννη Αρμύρα,
Για δεκαετίες, η Βουλγαρία ονειρεύεται να γίνει αποδεκτή στη ζώνη του Σένγκεν και να καταταχθεί δίπλα στις πιο ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης. Δεκάδες (προηγούμενες) βουλγαρικές κυβερνήσεις ισχυρίστηκαν ότι μπορούσαν να το κάνουν, αλλά απέτυχαν. Η επιτυχία που μπορεί να πετύχει η Βουλγαρία, με την πλήρη ένταξη της στο Σένγκεν, είναι ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός για την πλήρη ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση (της οποίας αποτελεί και τυπικό μέλος, από το 2007). Στοιχεία για ακριβώς αυτό το πράγμα υπάρχουν σε ποικίλες μορφές: στατιστικές, ανεξάρτητες αναλύσεις, εμπειρίες άλλων χωρών (όπως της δικιάς μας) που έχουν περάσει από την ίδια διαδικασία, αλλά, παρ’όλα αυτά, η προπαγάνδα και οι χειρισμοί που αντηχούν κυρίως στον χώρο του Διαδικτύου, δε σβήνουν.
Δεν αλλάζει, ωστόσο, το γεγονός ότι ο ευρωπαϊκός δρόμος της Βουλγαρίας είναι η πολιτισμική επιλογή της πλειοψηφίας των Βουλγάρων. Αυτό επιβεβαιώνεται κάθε φορά από τις έρευνες στάσης και φαίνεται ξεκάθαρα από την αυξανόμενη ποιότητα ζωής των γειτόνων μας. Ένας δυνατός υποστηρικτής της βουλγαρικής εισόδου στο Σένγκεν είναι και η Ελλάδα. Ο Βούλγαρος Υπουργός Οικονομικών, Assen Vassilev, μετά από διμερή συνάντηση με τον Σταύρο Παπασταύρου, Υπουργό Επικρατείας, δήλωσε ότι η Ελλάδα υποστηρίζει την πλήρη ένταξη της Βουλγαρίας στο Σένγκεν, κάτι που σημαίνει άνοιγμα των χερσαίων συνόρων, καθώς και ένταξη στην Ευρωζώνη, η οποία αναμένεται να γίνει την 1η Ιανουαρίου 2025.
Η υποστήριξη της Ελλάδας στη Βουλγαρία αποδεικνύει, για ακόμη μια φορά, τις πολύ καλές γειτονικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Να σημειωθεί, πάντως, ότι η Βουλγαρία (και η Ρουμανία) είναι εν μέρει μέλη της ζώνης του Σένγκεν. Συγκεκριμένα, στις 31 Δεκεμβρίου 2023, τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενέκριναν ομόφωνα τη σταδιακή είσοδο των δυο αυτών χωρών, στον χώρο ελεύθερης κυκλοφορίας Σένγκεν. Η Αυστρία, η τελευταία χώρα της Ε.Ε. που αντιτάχθηκε στο μέτρο, άρει το βέτο της. Αυτό σημαίνει ότι, από τις 31 Μαρτίου, οι έλεγχοι στα εσωτερικά, εναέρια και θαλάσσια σύνορα με αυτές τις δύο χώρες θα καταργηθούν. Η Αυστρία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία θα συμφωνήσουν, επίσης, σε μεταγενέστερη ημερομηνία για το τέλος των ελέγχων και των χερσαίων συνόρων.
Αρχικά, η είδηση αυτή μπορεί να προβληθεί με δύο τρόπους. Αφενός, πρόκειται για μια μερική επιτυχία σε ένα παλιό ζήτημα και σε μια εποχή που σχεδόν όλες οι σημαντικές υποθέσεις για την Ευρώπη περνούν από την άσκηση βέτο της μίας ή της άλλης χώρας. Αφετέρου, η μερική είσοδος της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στο Σένγκεν έχει υψηλό τίμημα, εφόσον το σημαντικότερο ερώτημα, αυτό των χερσαίων συνόρων, αναβάλλεται για το απροσδιόριστο μέλλον. Το προβληματικό σημείο είναι ότι, στο τελικό κείμενο της απόφασης του Συμβουλίου, καταγράφονται και οι τρεις προϋποθέσεις της Αυστρίας για μερική άρση του βέτο. Αυτές περιλαμβάνουν την ανάπτυξη περισσότερων δυνάμεων της ενωσιακής υπηρεσίας προστασίας στη Ρουμανία και τη Βουλγαρία, καθώς και οικονομική υποστήριξη από την Επιτροπή της Ε.Ε. για την προστασία των εξωτερικών συνόρων σε αυτές τις χώρες. Εκτός από αυτά, περιλαμβάνεται η ενίσχυση των ελέγχων στα χερσαία σύνορα και η αποδοχή αιτούντων άσυλο από την Αυστρία, ιδίως με καταγωγή από το Αφγανιστάν και τη Συρία, προς τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία. Ο λόγος είναι ότι η Αυστρία θέλει να αρχίσει να επιστρέφει πρόσφυγες από το έδαφός της και να μειώσει, έτσι, τη ροή προς την ίδια, όσο το δυνατόν περισσότερο.
Πιο συγκεκριμένα, οι πέντε όροι με τους οποίους συμφωνούν η Βουλγαρία και η Ρουμανία, για μερική ένταξη στο Σένγκεν, έχουν ως εξής:
- Πρώτος όρος: Η αναγκαία ενίσχυση των συνοριακών ελέγχων με Τουρκία και Σερβία.
- Δεύτερος όρος: Πιο εντατικοί έλεγχοι, στα χερσαία σύνορα μεταξύ Ρουμανίας-Ουγγαρίας και Βουλγαρίας-Ρουμανίας.
- Τρίτος όρος: Η ταχεία αποδοχή των αιτούντων άσυλο, που εισέρχονται στη Ρουμανία ή τη Βουλγαρία (σύμφωνα με τον κανονισμό του Δουβλίνου)
- Τέταρτος όρος: Πιθανοί απροσδόκητοι έλεγχοι, στα αεροδρόμια της Αυστρίας, για ταξιδιώτες από Βουλγαρία και Ρουμανία.
- Πέμπτος όρος: Η δέσμευση να συζητηθεί η λειτουργία του Σένγκεν, το 2024. Συμπερασματικά, η εν λόγω συζήτηση για την ημερομηνία κατάργησης των χερσαίων συνόρων, το 2024, θα βασιστεί στην πρόοδο στις 5 πρόσθετες απαιτήσεις, που έχουν συμφωνήσει η βουλγαρική και η ρουμανική κυβέρνηση.
Η συμφωνία μεταξύ των κρατών μελών αναφέρει, επίσης, ότι θα χρειαστεί πλήρης ομοφωνία από όλα τα κράτη μέλη, για να ανοίξουν και τα χερσαία σύνορα. Η έλλειψη συγκεκριμένης ημερομηνίας, για την κατάργηση των ελέγχων διαβατηρίων επί τόπου, ανησυχεί, επίσης, διπλωμάτες στο Βουκουρέστι και τις Βρυξέλλες. Βλέποντας τις τελευταίες εξελίξεις, ευρωβουλευτές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας πρότειναν τη δημιουργία μιας βαλκανικής ζώνης Σένγκεν. Συγκεκριμένα, οι Ρουμάνοι ευρωβουλευτές, Dacian Cioloș και Vlad Gheorghe, ο Έλληνας ευρωβουλευτής, Γεώργιος Κύρτσος, και ο Βούλγαρος ευρωβουλευτής, Daniel Lorer, πρότειναν την κατάργηση των ελέγχων στα χερσαία σύνορα μεταξύ Βουλγαρίας, Ελλάδας και Ρουμανίας. Με επιστολή τους στον Έλληνα Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Δημήτρη Καιρίδη, ζήτησαν να τεθεί το θέμα προς συζήτηση.
Η Βουλγαρία είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε., με την οποία η Ελλάδα έχει χερσαία σύνορα. Η κατάργηση των συνόρων μεταξύ των τριών χωρών λύνει, σε μεγάλο βαθμό, τα προβλήματα της χώρας μας με τη χερσαία διακίνηση εμπορευμάτων και τις μετακινήσεις ανθρώπων. Επιπλέον, η κατάργηση του ελέγχου των συνόρων για τις δυο χώρες (Βουλγαρία και Ρουμανία) που έχουν εκπληρώσει τις προϋποθέσεις, δεν είναι μόνο δικαίωμα, αλλά και υποχρέωση, βάσει των ιδρυτικών συνθηκών της Ε.Ε. Είναι, επίσης, αναγκαιότητα όλων των άλλων κρατών-μελών τόσο της Ε.Ε. όσο και του Σένγκεν.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Will they let us into the Balkan Schengen – Faster to Greece and our trump card over Austria (Βουλγαρικά), Plovdiv 24 hours, διαθέσιμο εδώ
- Greece supported us for Schengen and the Eurozone (Βουλγαρικά), Pariteni, διαθέσιμο εδώ
- Bulgaria and Romania partially enter Schengen, but at a high price (Βουλγαρικά), Capital, διαθέσιμο εδώ
- Why did Bulgaria’s entry into Schengen anger a certain group of people? (Βουλγαρικά), Novini, διαθέσιμο εδώ
