Της Χριστίνας Τέλλη,
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί μία διαχρονική μάστιγα με ιστορικές αναφορές που χρονολογούνται ήδη από το 1600 π.Χ. στην Αίγυπτο. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι συνιστά τον πιο συχνό τύπο καρκίνου στον γυναικείο πληθυσμό – μία στις οχτώ γυναίκες εμφανίζει καρκίνο μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής της. Για την εκτομή του όγκου σε υγιή όρια, σε κάποιες περιπτώσεις, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η διεκπεραίωση ολικής μαστεκτομής. Πρόκειται για μία επέμβαση με αδιαμφισβήτητα ευεργετικά αποτελέσματα για την ασθενή. Η σωστή απομάκρυνση του όγκου, άλλωστε, είναι ο παράγοντας που θα «παίξει» πρωταρχικό ρόλο στην πορεία της ασθενούς.
Παράλληλα, ωστόσο, για πολλές γυναίκες η αφαίρεση ενός, ή ακόμα και των δύο μαστών, είναι ψυχικό πλήγμα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ψυχική τους υγεία. Σε αυτό το σημείο έρχεται η πλαστική χειρουργική να δώσει λύση προτείνοντας την αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή. Η πρώτη αποκατάσταση μαστού με αυτόλογους ιστούς πραγματοποιήθηκε το 1895 από τον Vincent Czerny, καθηγητή χειρουργικής στη Χαϊδελβέργη. Έκτοτε δε μας προξενεί έκπληξη η τρομερή εξέλιξη της χειρουργικής, η οποία μας έχει προσφέρει σήμερα, όχι μία, αλλά πολλαπλές τεχνικές αποκατάστασης του μαστού, τις οποίες και θα αναφέρω συνοπτικά στο άρθρο μου. Αξίζει να διακρίνουμε τις δύο κύριες κατηγορίες τεχνικών αποκατάστασης μαστού:
- Με προθέσεις σιλικόνης
- Με αυτόλογους ιστούς, δηλαδή με κρημνούς. Πολλές φορές μπορεί να είναι απαραίτητος ο συνδυασμός αυτών.
Αποκατάσταση μαστού με χρήση προθέσεων σιλικόνης
Αποτελεί τη συνηθέστερη επέμβαση αποκατάστασης μαστού και μπορεί να γίνει σε ένα ή δύο στάδια. Στην τελευταία περίπτωση, η τοποθέτηση ενός διατατήρα ιστών προηγείται της αποκατάστασης με το εμφύτευμα σιλικόνης. Στην αποκατάσταση ενός σταδίου, η πρόθεση σιλικόνης εισάγεται κατευθείαν κάτω από τον μείζονα θωρακικό μυ. Πρόκειται για μία απλή και σύντομη χειρουργική επέμβαση. Στην αποκατάσταση δύο σταδίων πραγματοποιούνται δύο χειρουργικές επεμβάσεις, μία για την τοποθέτηση του διατατήρα ιστών και μία για την αντικατάστασή του από το τελικό εμφύτευμα. Μεταξύ των δύο επεμβάσεων ο διατατήρας διογκώνεται με χρήση φυσιολογικού ορού μέχρι να επέλθει το επιθυμητό μέγεθος, μία διαδικασία που μπορεί να κρατήσει αρκετές εβδομάδες.
Το πλεονέκτημα της τεχνικής αυτής έγκειται στη δυνατότητα που μας παρέχει να ελέγχουμε τον όγκο και να έχουμε ένα πιο φυσικό αποτέλεσμα λόγω πτώσης του μαστού από αρχική υπερδιόγκωση. Κάποιες επιπλοκές που μπορεί να παρατηρηθούν στην αποκατάσταση μαστού με πρόθεση σιλικόνης είναι η δημιουργία κάψας γύρω από το εμφύτευμα, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της κίνησης, πόνο και αλλαγή του σχήματος του μαστού, μόλυνση και πιθανή ανάγκη αντικατάστασης του εμφυτεύματος.
Αποκατάσταση μαστού με αυτόλογους ιστούς
Η αποκατάσταση μαστού με αυτόλογους ιστούς περιλαμβάνει τη χρήση ιστών της ίδιας της ασθενούς και μεταφορά τους στην περιοχή του μαστού. Τα τμήματα ιστών που χρησιμοποιούμε έχουν αιμάτωση, ονομάζονται κρημνοί και μπορεί να είναι μισχωτοί ή ελεύθεροι. Οι ελεύθεροι κρημνοί αναστομώνονται με αγγεία στη λήπτρια περιοχή, συνηθέστερα με την έσω μαστική αρτηρία και φλέβα. Το πλεονέκτημα της χρήσης αυτόλογων ιστών είναι η δυνατότητά τους να «γεράσουν» μαζί με την ασθενή, προσδίδοντας ένα φυσικό αποτέλεσμα λόγω πτώσης του μαστού. Υπάρχουν αρκετοί κρημνοί που μπορεί να χρησιμοποιήσουμε ανάλογα με την περίπτωση, με τους πιο κοινούς να είναι οι:
- Μισχωτός μυοδερματικός κρημνός του πλατέως ραχιαίου μυός (Latissimus Dorsi Flap)
- Ελεύθερος κρημνός των διατιτραινουσών της εν τω βάθει κάτω επιγάστριας αρτηρίας (Deep Inferior Epigastric Perforator Flap)
Άλλοι κρημνοί που μπορεί να χρησιμοποιηθούν πιο σπάνια συνιστούν οι ακόλουθοι:
- Ελεύθερος κρημνός της επιπολής κάτω επιγάστριας αρτηρίας (Superficial Inferior Epigastric Artery Flap)
- Ελεύθερος και μισχωτός εγκάρσιος μυοδερματικός κρημνός του ορθού κοιλιακού μυός (Free And Pedicled Ttransverse Rectus Abdominis Flap)
- Ελεύθεροι μυοδερματικοί κρημνοί των διατιτραινουσών της άνω γλουτιαίας αρτηρίας και του ισχνού προσαγωγού (Superior Glouteal Artery Perforator and Transverse Upper Gracilis Flap)
Αποκατάσταση θηλής και θηλαίας άλως
Η αποκατάσταση της θηλής γίνεται με μία σειρά από περιοχικούς κρημνούς που έχουν κοινό στόχο τη χρήση δέρματος για τη δημιουργία εξέχουσας περιοχής που μοιάζει με θηλή. Η ολοκλήρωση της αποκατάστασης γίνεται με τον χρωματισμό με τατουάζ μίας θηλαίας άλως γύρω από τη θηλή.
Οι πλαστικοί χειρουργοί έχουν, λοιπόν, στη διάθεσή τους μία σειρά από διαφορετικές μεθόδους αποκατάστασης μαστού μετά από μαστεκτομή, τις οποίες μπορούν να εφαρμόσουν εξατομικευμένα, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε ασθενούς. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η ψυχική επιβάρυνση της ασθενούς είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική. Κάθε επέμβαση που μπορεί να απαλύνει τον ψυχικό πόνο της ασθενούς, η οποία, στην προκείμενη περίπτωση, έχασε τον μαστό της παλεύοντας τον καρκίνο, είναι και αυτή απαραίτητη, πάντα εάν το επιθυμεί η ίδια.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- History of Breast Reconstruction, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Breast reconstruction: options post-mastectomy, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
- Breast reconstruction: Review of current autologous and implant-based techniques and long-term oncologic outcome, PubMed. Διαθέσιμο εδώ
