Του Γιώργου Σαλπιγγίδη,
1986: Διάστημα, ένας χώρος όπου η ανθρώπινη παρουσία άρχισε να εξαπλώνεται μέσα στον προηγούμενο αιώνα, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην ανθρώπινη ιστορία και διευρύνοντας τα σύνορα της παρουσίας του στο σύμπαν. Ωστόσο, αυτή η «εξάπλωση» δεν έγινε ούτε χωρίς δυσκολίες, ούτε χωρίς κόπους, αλλά ούτε και χωρίς θυσίες. Δυστυχώς, μια τέτοια περίπτωση ήταν και η υπόθεση του διαστημικού λεωφορείου Challenger, το οποίο εξερράγη λίγο μετά από την απογείωσή του.
Το πρόγραμμα των διαστημικών λεωφορείων ξεκίνησε τη λειτουργία του από την υπηρεσία διαστήματος των ΗΠΑ (NASA), η οποία το 1976 συμπεριέλαβε στον σχεδιασμό της μια πρωτοποριακή ιδέα με επανδρωμένα διαστημικά σκάφη που θα επαναχρησιμοποιούνταν, γνωστά και ως διαστημικά λεωφορεία. Ύστερα από πέντε χρόνια, πραγματοποιήθηκε μια αποστολή 54 ωρών με την πτήση του διαστημικού λεωφορείου Columbia, στο οποίο εμπεριέχονταν δύο ενισχυτές από συμπαγείς πυραύλους και μια εξωτερική δεξαμενή, κάτι που του έδωσε την δυνατότητα να μπει σε τροχιά γύρω από την γη. Αυτού του είδους οι αποστολές έδωσαν τη δυνατότητα μεταφοράς εξοπλισμού, αλλά και την ευκαιρία εκπόνησης διάφορων πειραμάτων.
Μια ανάλογη αποστολή είχε προγραμματιστεί και λίγα χρόνια αργότερα με το διαστημικό λεωφορείο Challenger. Αρχικά, είχε συμφωνηθεί να ξεκινήσει η εν λόγω επιχείρηση στις 23 Ιανουαρίου 1989, αφού είχε προηγηθεί ο απαραίτητος σχεδιασμός τους προηγούμενους μήνες. Το ενδιαφέρον στην όλη υπόθεση ήταν ότι είχε επιλεγεί μια απλή πολίτης —ύστερα από έναν διαγωνισμό που είχε πραγματοποιήσει η NASA—, η 37χρονη Christa McAuliffe, μια καθηγήτρια κοινωνικών σπουδών γυμνασίου. Για να μπορέσει να συμμετάσχει, είχε λάβει την απαραίτητη εκπαίδευση από τις υπηρεσίες και ήταν καθόλα έτοιμη για να ενταχθεί κι αυτή στο έμπειρο πλήρωμα του σκάφους.
Η εκτόξευση τελικά αναβλήθηκε από την προγραμματισμένη ημερομηνία εξαιτίας των κακών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν, αλλά και κάποιων τεχνικών προβλημάτων που προέκυψαν. Η επόμενη διαθέσιμη μέρα ήταν η 28η Ιανουαρίου και τότε όλα φάνηκαν πως ήταν έτοιμα. Είχαν συγκεντρωθεί όλοι στο ακρωτήριο του Canaveral της Φλόριντα, όπου θα γινόταν και η εκτόξευση. Το προσωπικό της αποστολής και οι αστροναύτες μαζί με την Christa McAuliffe είχαν πάρει τις θέσεις τους και το διαστημικό λεωφορείο Challenger απογειώθηκε. Δυστυχώς, όμως, το πρώτο αυτό ταξίδι έμελλε να είναι και το τελευταίο, καθώς μόλις 73 δευτερόλεπτα μετά την εκτόξευση, το λεωφορείο εξερράγη παρασύροντας στον θάνατο το επταμελές πλήρωμά του, μπροστά στα μάτια όλων όσοι είχαν συγκεντρωθεί για να παρακολουθήσουν τη διαδικασία —συμπεριλαμβανομένων και μελών της οικογένειας του πληρώματος—, ενώ παράλληλα μεταδίδονταν και από την τηλεόραση σε απευθείας μετάδοση.
Ύστερα από αυτή την εξέλιξη, ο Πρόεδρος της Αμερικής Ronald Reagan διέταξε τη διενέργεια εξεταστικής επιτροπής που θα διερευνούσε τα αίτια που οδήγησαν στην τραγωδία. Επικεφαλής της έρευνας ορίστηκε ο William Rogers —πρώην Υπουργός Εξωτερικών—, ενώ συμμετείχε και ο καταξιωμένος αστροναύτης Neil Armstrong. Το αποτέλεσμα των εργασιών της ανέδειξε ότι το πρόβλημα που οδήγησε στην έκρηξη βρισκόταν σε έναν από τους δύο πυραύλους στερεού καυσίμου.
Δύο χρόνια αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 1988, οι πτήσεις των διαστημικών λεωφορείων τέθηκαν ξανά σε λειτουργία με το Discovery να πραγματοποιεί με επιτυχία την αποστολή.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
- Challenger disaster, britannica.com, Διαθέσιμο εδώ
- Challenger Explosion, history.com, Διαθέσιμο εδώ
- The space shuttle Challenger explodes after liftoff, history.com, Διαθέσιμο εδώ
